Του Ευάγγελου Αποστόλου, τομεάρχη Αγροτικού, βουλευτή Ευβοίας του ΣΥΡΙΖΑ
Η συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση βάμβακος , λόγω της αύξησης του πληθυσμού της γης, η υποκατάσταση άλλων υλικών από το βαμβάκι και η απαίτηση, λόγω αύξησης του εισοδήματος των καταναλωτών , για καλύτερης ποιότητας υφάσματα αποτελούν τους τρεις σημαντικότερους άξονες για την εφαρμογή της νέας τεχνολογίας στην εκμετάλλευση του βαμβακιού.
Στην Ελλάδα το βαμβάκι αποτελεί μια από τις σημαντικότερες καλλιέργειες και στηρίζει πλήρως τα εισοδήματα ολόκληρων περιοχών. Αυτή η τόσο σημαντική καλλιέργεια αντιμετωπίζει προβλήματα επιβίωσης σε μια ελεύθερη ανταγωνιστική αγορά. Τα προβλήματα αυτά εντοπίζονται κυρίως στη διάρθρωση της Ελληνικής γεωργίας και στην προώθηση των εξαγωγών του εκκοκκισμένου βαμβακιού στο διεθνές εμπόριο.
Η βαμβακοκαλλιέργεια στη χώρα μας αποτελούσε μια από τις πιο δυναμικές καλλιέργειες της Ελληνικής γεωργίας, με τεράστια σημασία για την αγροτική και την Εθνική οικονομία γιατί:
- Έφτασε να καλλιεργείται σε 3.500.000 στρέμματα σε όλη τη χώρα και καταλαμβάνει το 13 % της συνολικά καλλιεργούμενης γης
- Εξασφαλίζει βασική απασχόληση και ικανοποιητικό γεωργικό εισόδημα σε 80.000 αγροτικές οικογένειες
- Παρέχει εργασία και συνθήκες διαβίωσης σε 150.000 αστικές οικογένειες που ασχολούνται στα διάφορα στάδια της παραγωγικής και μεταποιητικής βιομηχανίας του βαμβακιού (π.χ. διακίνηση, εμπόριο, βαμβακοβιομηχανία, κλπ.), συμβάλλοντας έτσι θετικά στην αντιμετώπιση της ανεργίας
- Συμβάλλει στην περιφερειακή ανάπτυξη κάθε περιοχής και ειδικότερα στη βιομηχανική, οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη
- Προμηθεύει με πρώτη ύλη την Ελληνική βαμβακοβιομηχανία
- Είναι σημαντική συναλλαγματοφόρος πηγή για την Εθνική μας Οικονομία
Το πρώτο κρίσιμο στάδιο στην παραγωγή ινών είναι η καλλιέργεια του βαμβακιού. Τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των ποικιλιών που καλλιεργούνται με αποτέλεσμα την παραγωγή ανομοιόμορφου προϊόντος. Εκτιμάται ότι μετά το 1993 οι καλλιεργούμενες ποικιλίες βαμβακιού αυξήθηκαν από 5 σε 75.
Η έλλειψη τυποποίησης αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα του marketing που καλείται να αντιμετωπίσει το Ελληνικό βαμβάκι. Επίσης ο χειρισμός που γίνεται από τους παραγωγούς κατά τη συλλογή είναι πολλές φορές ακατάλληλος (υπερβολική υγρασία, όχι αποφύλλωση). Επιπρόσθετα η μη ύπαρξη κατάλληλης υποδομής για αποθήκευση στο χωράφι οδηγεί στην απευθείας μεταφορά του στα εκκοκκιστήρια και τελικά στην υποβάθμιση της ποιότητας του προϊόντος.
Μεγάλο κενό και τροχοπέδη στην ανάδειξη του Ελληνικού βαμβακιού αποτελεί η ανυπαρξία Κέντρου Ποιοτικού Ελέγχου Βάμβακος για τη διενέργεια επίσημης ταξινόμησης και τυποποίησης του βαμβακιού που θα δώσει στο προϊόν ταυτότητα «υψηλού κύρους» στη διεθνή αγορά.
Η εκκόκκιση του βαμβακιού είναι το δεύτερο κρίσιμο στάδιο της παραγωγής ινών και είναι καθοριστικής σημασίας για την τύχη των προϊόντων που θα παραχθούν. Το ελληνικό βαμβάκι έχει πολλά από τα επιθυμητά αγρονομικά και τεχνολογικά χαρακτηριστικά όταν είναι ακόμη στο φυτό (μήκος ίνας, χρώμα, αντοχή, λευκότητα κ.ά.).
Η μεταχείρισή του όμως από το στάδιο της συγκομιδής μέχρι τη δεματοποίησή του πλέον σαν εκκοκκισμένο, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια δεν είναι η πρέπουσα με αποτέλεσμα το τελικό προϊόν που θα παραχθεί να είναι υποβαθμισμένης ποιότητας.
Όλα τα παραπάνω οδήγησαν το ελληνικό βαμβάκι να χάσει μεγάλο μέρος της αξίας του σε σχέση με το βαμβάκι που παράγεται σε άλλες χώρες, στις αγορές του εξωτερικού. Συγκριτικά με το Αμερικάνικο υπάρχει μια σταθερή υποχώρηση της τιμής του ελληνικού βαμβακιού ιδιαίτερα μετά το 1993, λόγω ποιοτικής υποβάθμισης. Αυτό αποδεικνύεται και από την αλλαγή προσανατολισμού των εξαγωγών του ελληνικού βαμβακιού προς τρίτες χώρες.
Επίσης, δεν υπήρξε ποτέ εθνική πολιτική υποστήριξης της ποιότητας, όπου ειδικοί φορείς (Πανεπιστήμια , ερευνητικά κέντρα, τεχνολογικά ιδρύματα) θα μπορούσαν να χρησιμοποιούσαν την τεχνογνωσία τους για τη βελτίωση της ποιότητας.
Το μέχρι σήμερα παραγόμενο στην Ελλάδα βαμβάκι δεν έχει πιστοποιημένα οικολογικά και τεχνολογικά χαρακτηριστικά . Οι ενέργειες που θα πρέπει να γίνουν για την εκ νέου ανάδειξη του ελληνικού βαμβακιού θα πρέπει να είναι προς τις παρακάτω κατευθύνσεις:
1. Ποιοτική παραγωγή βάμβακος.
2. Μείωση κόστους παραγωγής.
3. Υιοθέτηση φιλοπεριβαλλοντικών μεθόδων καλλιέργειας.
4. Εξυγίανση του συστήματος εμπορίας βάμβακος.
Μόνο τότε θα μπορέσει να επανακτήσει τη θέση του στην παγκόσμια αγορά, θα είναι ανταγωνιστικό και θα παράγεται κάτω από συνθήκες προστασίας του περιβάλλοντος.
