Η σελινόριζα είναι μία από τις τρεις κατηγορίες του σέλινου εκείνου που διακρίνεται για τη μεγάλη και σαρκώδη ρίζα του που τρώγεται σε σαλάτες ωμό, αλλά και μαγειρεμένο ως συστατικό διαφόρων συνταγών ή σε τουρσί κ.ά. Σε αντίθεση με το φυλλώδες σέλινο, συντηρείται σε χαμηλές θερμοκρασίες για αρκετό χρόνο που φθάνει τους 2-4 μήνες σε θερμοκρασία 0-3 οC.
Εσοδα της τάξης των 700 ευρώ ανά στρέμμα αποδίδει η καλλιέργεια σελινόριζας, με τη μέση στρεμματική απόδοση να κινείται στα επίπεδα των 4-5 τόνων.
Η συγκομιδή γίνεται όταν η γογγυλόριζα του φυτού αποκτήσει διάμετρο τουλάχιστον 10-15 εκατοστών. Το μέσο βάρος της γογγυλόριζας στη σελινόριζα φθάνει τα 700-800 γραμμάρια και οι αποδόσεις ανά στρέμμα τους 4-5 τόνους γογγυλόριζες.
Η σελινόριζα, σε αντίθεση με το φυλλώδες σέλινο, συντηρείται σε χαμηλές θερμοκρασίες για αρκετό χρόνο, που φθάνει τους 2-4 μήνες σε θερμοκρασία 0-3 οC και υγρασία περιβάλλοντος 95%.
Είναι φυτό που κατάγεται από τη Νότιο Ευρώπη, τη Δυτική Ασία και τη λεκάνη της Μεσογείου. Σήμερα, στην παραδοσιακή ιατρική, χρησιμοποιείται εναντίον της δυσπεψίας, σαν αντιπυρετικό και διουρητικό.
Το φυτό της σελινόριζας είναι φυτό που έχει χαμηλή ανάπτυξη και μπορεί να φθάσει σε ύψος 50-70 εκατοστά. Εχει φύλλα σύνθετα, με μακρύ μίσχο και χρώμα ανοιχτό πράσινο. Τα φύλλα της μοιάζουν με τα φύλλα του μαϊντανού. Εχει έντονο άρωμα λόγω των αιθέριων ελαίων που περιέχει.
Εδαφοκλιματικές συνθήκες
Ευδοκιμεί σε μέσης συστάσεως έδαφος ελαφρύ, βαθύ, με ρΗ γύρω στο 7-7,5 πλούσιο σε οργανική ουσία και ασβέστιο και καλά στραγγιζόμενο. Πολλαπλασιάζεται με σπόρους. Οι κατάλληλες θερμοκρασίες για το φύτρωμα των σπόρων του είναι 15-20 οC, ενώ για την ανάπτυξη των φυτών οι κατάλληλες θερμοκρασίες είναι 15-18 οC.
Το έδαφος στο οποίο θα φυτευθούν τα φυτά της σελινόριζας πρέπει να εμπλουτισθεί με οργανική ουσία σε μία ποσότητα 3,5- 4,5 τόνων το στρέμμα και να γίνει βασική λίπανση με λιπάσματα που περιέχουν άζωτο, φωσφόρο και κάλιο, αλλά και άλλα δευτερεύοντα στοιχεία, σύμφωνα με τη χημική λίπανση του εδάφους και τις ανάγκες των φυτών.
Σπορά
Η σπορά μπορεί να γίνεται σε σπορείο και στη συνέχεια μεταφύτευση ή με απευθείας σπορά στο χωράφι. Πριν από τη σπορά βρέχονται οι σπόροι για 48 ώρες ώστε να γίνει πιο εύκολο το φύτρωμα.
Η σπορά στο σπορείο γίνεται σε γραμμές που απέχουν 15-20 εκατοστά και στη συνέχεια μεταφυτεύονται στο χωράφι μετά από 2 μήνες περίπου και όταν αποκτήσουν ύψος 10-15 εκατοστά. Στο χωράφι η μεταφύτευση γίνεται σε γραμμές που απέχουν 30-40 εκατοστά και φυτό από φυτό σε κάθε γραμμή 25- 35 εκατοστά.
Η σπορά του φυτού αυτού γίνεται από τα τέλη του χειμώνα μέχρι τον Ιούνιο, ανάλογα την περιοχή.
Η καλλιέργεια της σελινόριζας διαρκεί 5-6 μήνες από τη σπορά μέχρι τη συγκομιδή των ριζών.
Οπως όλα τα λαχανικά έτσι και η σελινόριζα απαιτεί την κατάλληλη υγρασία στο έδαφος, γι' αυτό γίνονται τακτικά ποτίσματα, επειδή το ριζικό της σύστημα σε μεγάλο βαθμό αναπτύσσεται επιφανειακά. Κατά τη διάρκεια της καλλιέργειας γίνεται λίπανση με τα κατάλληλα λιπάσματα. Πέραν από τα βασικά στοιχεία, (άζωτο, φωσφόρο, κάλιο), η σελινόριζα έχει ανάγκες σε βόριο, μαγνήσιο και ασβέστιο και γι' αυτό γίνονται οι κατάλληλες λιπάνσεις.
Οι ευεργετικές δράσεις ως τονωτικό
Το σέλινο αποτελεί ένα βότανο με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, καθώς είναι καλή πηγή βιταμίνης C και μιας κατηγορίας φλαβονοειδών που λέγονται κουμαρίνες.
Η σελινόριζα και τα φύλλα του σέλινου εκτός από λαχανικό θεωρούνται πολύ καλό φάρμακο. Το σέλινο, πλούσιο σε ποικιλία βιταμινών και χρήσιμα άλατα, είναι ευεργετικό για τον οργανισμό και έχει αναγνωρισμένες διουρητικές ιδιότητες. Η σελινόριζα είναι πλούσια σε βιταμίνες Α, Β, C, μέταλλα και κουμαρίνη. Είναι τονωτικό του στομάχου, διεγερτικό, αντιπυρετικό, πολύτιμο για τον διαβήτη (περιέχει μια ορμόνη ανάλογη με την ινσουλίνη), κατά των ρευματισμών, κατά της λιθίασης, μειώνει την υδρωπικία, θεραπεύει τις χιονίστρες και επίσης μειώνει το ουρικό οξύ. Ευεργετικό και για τη μαστίτιδα.
Μοιάζει με ανθρώπινο οστό και πράγματι δυναμώνει σημαντικά τα οστά λόγω του ασβεστίου που περιέχει. Το σέλινο περιέχει επίσης φυτο-οιστρογόνα, που είναι ιδιαίτερα ωφέλιμα κατά την εμμηνόπαυση. Αμερικανοί επιστήμονες έχουν αποδώσει στο σέλινο και μια άλλη σημαντική ιδιότητα. Το φλαβονοειδές λουτεολίνη που περιέχει φάνηκε πως έχει τη δυνατότητα να μπλοκάρει τις φλεγμονώδεις αποκρίσεις στον εγκέφαλο. Ανακάλυψη που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην έρευνα για τη γήρανση και για νόσους όπως το Alzheimer και η σκλήρυνση κατά πλάκας.
Θεωρείται ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε παθήσεις των νεφρών και της ουροδόχου κύστης, καθώς και κατά των αρθριτικών και των ρευματικών παθήσεων. Είναι τονωτικό του στομαχιού, διεγερτικό και έχει αντιπυρετικές ιδιότητες. Θεωρείται υποκατάστατο του αλατιού και κατάλληλο για τους διαβητικούς. Αφέψημα των σπόρων του χρησιμοποιείται κατά της υπέρτασης.
www.ethnos.gr, Κώστας Νάνος
