Του Νικόλαου Μπούσιου
Το μέγεθος των εθνικών λογαριασμών που δείχνει το τμήμα του ΑΕΠ που επενδύεται σε μια οικονομία και δεν καταναλώνεται είναι ο Ακαθάριστος σχηματισμός Παγίου Κεφαλαίου (Gross fixed capital formation). Το μακροοικονομικό αυτό μέγεθος των επίσημων εθνικών λογαριασμών παρακολουθείται από την ΕΛΣΤΑT και τη Eurostat, αλλά και από τις στατιστικές υπηρεσίες πολλών χωρών στον κόσμο οι οποίες έχουν υιοθετήσει το σύστημα Εθνικών Λογαριασμών 2008 (System of National Accounts, SNA 2008).
Σύμφωνα με τον ορισμό του SNA 2008, ο Ακαθάριστος Σχηματισμός Παγίου Κεφαλαίου (GFCF) υπολογίζεται αν από τη συνολική αξία των παγίων κεφαλαίων που αποκτώνται από έναν παραγωγό εντός μιας λογιστικής περιόδου, αφαιρεθεί η ανάλωση παγίου κεφαλαίου και προστεθούν ορισμένες δαπάνες οι οποίες αυξάνουν την αξία των μη παραχθέντων περιουσιακών στοιχείων.
Με απλά λόγια ο Ακαθάριστος Σχηματισμός Παγίου Κεφαλαίου (GFCF) είναι ένα στοιχείο δαπάνης κατά τον υπολογισμό του ΑΕΠ το οποίο για κάθε λογιστική περίοδο μας δείχνει πόσο από την αξία που προστίθεται στην οικονομία επενδύεται αντί να καταναλώνεται. Εξαίρεση αποτελούν οι αγορές και πωλήσεις γης και η ανάλωση των παγίων περιουσιακών στοιχείων (απόσβεση) που δεν υπολογίζονται στο μέγεθος αυτό.
Στον πρωτογενή τομέα της οικονομίας (γεωργία, αλιεία, δάση) κατά την περίοδο 2007-2016 οι μεγαλύτερες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση εμφανίζουν τον μεγαλύτερο ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου και τις περισσότερες επενδύσεις σε απόλυτα μεγέθη. Η χώρα μας βρίσκεται στη 12η θέση της κατάταξης με 1,6 περίπου δισ. € κατά μέσο όρο ετησίως ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου για την εξεταζόμενη περίοδο 2007-2016 (διάγραμμα 1).
Αναλυτικότερα για τη χώρα μας παρατηρούμε ότι από το 2007 έως το 2008 ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου αυξάνεται κατά 17% περίπου, δηλαδή από τα 2,2 δισ. € στα 2,6 δισ. €. Εν συνεχεία μειώνεται συνεχώς από τα 2,6 περίπου δισ. € το 2008 στο 1,0 περίπου δισ. € το 2013 με συνολική μείωση 84% περίπου. Τέλος, από το 2013 έως το 2016 εμφανίζει αύξηση κατά 30% και φθάνει στα 1,3 δισ. € το 2016 περίπου (διάγραμμα 2).
Η χώρα μας για την περίοδο 2007-2016 εμφανίζει τη μεγαλύτερη ετήσια κατά μέσο όρο μείωση στον ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου μεταξύ των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (με -6,11%) και ακολουθούν η Ιταλία (με -4,46%) και η Δανία (με -4,39 %). Οι χώρες με τη μεγαλύτερη αύξηση είναι η Βουλγαρία (με +27,5 %), η Λιθουανία (με +24,16 %) και η Σλοβακία με (+13,49 %).
Αν σχηματίσουμε τον δείκτη του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου στον πρωτογενή τομέα προς την Ακαθάριστη Αξία Γεωργικής Παραγωγής (GFCF/GVPr), τότε αυτός μας δείχνει το επί τοις εκατό ποσοστό της Ακαθάριστης Αξίας Γεωργικής Παραγωγής που επενδύεται στον πρωτογενή τομέα και αποτελεί μέτρο σύγκρισης μεταξύ των κρατών μελών λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος του πρωτογενούς τομέα της οικονομίας αυτών.
Από την μελέτη του δείκτη κατά την εξεταζόμενη περίοδο 2007-2016 σε ευρωπαϊκό επίπεδο φαίνεται ότι οι χώρες με το μεγαλύτερο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου σε σχέση με την Ακαθάριστη Αξία Παραγωγής στη γεωργία κατά μέσο όρο ετησίως είναι το Λουξεμβούργο (46,5%), η Φιλανδία (36,6%) και η Αυστρία (32,9%). Οι χώρες με το μικρότερο ποσοστό σχηματισμού παγίου κεφαλαίου σε σχέση με την Ακαθάριστη Αξία Παραγωγής στη γεωργία κατά μέσο όρο ετησίως είναι η Κύπρος (3,7%), η Ισπανία (10,5%) και η Ρουμανία (10,6%). Ο εν λόγω δείκτης για την Ελλάδα είναι 14,9% για την περίοδο 2007-2016, δηλαδή οι ετήσιες κατά μέσο όρο επενδύσεις παγίου κεφαλαίου στον πρωτογενή τομέα της οικονομίας αποτελούν το 14,9% της ακαθάριστης αξίας γεωργικής παραγωγής (διάγραμμα 3).
Από την εξέταση του δείκτη για τη χώρα μας προκύπτει ότι από το 2007 που ήταν 20,2% αυξάνεται σε 24,0% το 2008 και έκτοτε μειώνεται ραγδαία μέχρι το 2013 στο 9,9 %. Στη συνέχεια αυξάνεται και φθάνει το 2016 στο 13,0% (διάγραμμα 4).
Εν κατακλείδι, για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα μας αναφορικά με τις επενδύσεις παγίου κεφαλαίου στον πρωτογενή τομέα δεν χρειάζεται καμιά ιδιαίτερη αναφορά. Αυτό που πρέπει να γίνει άμεσα είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών υλοποίησης των επενδυτικών μέτρων του ΠΑΑ 2014-2020, η βελτίωση των όρων χρηματοδότησης, η φορολογική και ασφαλιστική ελάφρυνση, και η αλλαγή του παραγωγικού προσανατολισμού με τόνωση της εξωστρέφειας.
*Νικόλαος Μπούσιος
Προϊστάμενος του τομέα Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και Περιβάλλοντος
Γενική Γραμματεία Συντονισμού του Κυβερνητικού Έργου
Γεωπόνος με ειδικότητα Γεωργικής Οικονομίας, ΓΠΑ
Msc στα Οικονομικά της Ολοκληρωμένης Αγροτικής Ανάπτυξης, M.A.I.Ch.
Msc στις Ευρωπαϊκές Σπουδές, ΟΠΑ
Πηγή : Eurostat
Πηγή : Eurostat
Πηγή : Eurostat
Πηγή : Eurostat
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις