Του Γρηγόρη Χαραλαμπάκη, κτηνιάτρου στην Περιφερειακή Διεύθυνση Αττικής, ΕΦΕΤ.
Η συζήτηση για την ανάπτυξη του γαστρονομικού τουρισμού στην Ελλάδα, θα πρέπει να καταλήγει σε στρατηγικά σχεδιασμένη στήριξη, καθώς συνιστά ένα σημαντικό πυλώνα διαφοροποίησης του τουριστικού προϊόντος και συστατικό στοιχείο της τοπικής ταυτότητας και ιδιαιτερότητας!
Σε μια εποχή, όπου και ο μαζικός τουρισμός αναζητά στοιχεία ανανέωσης του ενδιαφέροντος και πεδία, στα οποία θα στηριχτεί η επέκταση του προϊόντος, οι έως σήμερα θεωρούμενες εναλλακτικές μορφές τουρισμού, αποκτούν καινούργια σημασία και απαιτείται μια φρέσκια, πολύ πιο συγκροτημένη, θεώρηση!
Αν ο γαστρονομικός τουρισμός νοείται ως η γνωριμία μ’ έναν τόπο μέσα από την ιδιαιτερότητα της κουζίνας και των διατροφικών προϊόντων μιας περιοχής, τότε αυτή η γνωριμία θα πρέπει να επιτευχθεί με έναν πολύ προσεγμένο και, κατά κυριολεξία, εύληπτο τρόπο.
Το ταξίδι στις γεύσεις θα πρέπει να γίνεται με τρόπο συναρπαστικό, μέσα από εμπειρίες, εικόνες και διηγήσεις! Θα πρέπει η περιήγηση να έχει να πει ιστορίες αλλά και να πείθει τον επισκέπτη να γευτεί επί τόπου αλλά και να θελήσει να αγοράσει κι όταν θα επιστρέψει στον τόπο του τα προϊόντα που δοκίμασε! Πολύ περισσότερο, να γίνει προωθητής των προϊόντων αυτών σε άλλους!
Εδώ αρχίζει η περιπέτεια αυτών που πρέπει να δημιουργήσουν και να προωθήσουν το τοπικό γαστρονομικό προϊόν! Διότι θα πρέπει να πρόκειται για ένα συλλογικό, σχεδιασμένο, συντονισμένο και ελεγχόμενο σύστημα δράσεων οι οποίες θα κατατείνουν στην δημιουργία ενός προϊόντος με ταυτότητα, με ιστορία, με εικόνα και με περιεχόμενο!
Πρώτα απ΄ όλα εντοπίζεται η αγορά στόχος! Δηλαδή πόσοι είναι οι δυνητικοί πελάτες και ποιό είναι το προφίλ τους και η κατανομή τους. Είναι διαφορετική η προσδοκία κι η συμπεριφορά αυτών οι οποίοι επισκέπτονται ένα τόπο επί τούτου, (οι γευσιθήρες!) και διαφορετική αυτών οι οποίοι παρεμπιπτόντως επισκέπτονται καταστήματα και ταβέρνες μιας περιοχής! Επειδή αυτή είναι μια συγκροτημένη εργασία, που απαιτεί επιμελημένη προσέγγιση, θα αποδείξει και την αφοσίωση όσων αναλάβουν να συγκροτήσουν τη στρατηγική!
Είναι σημαντικό να οριστεί με επάρκεια το προϊόν ή τα προϊόντα. Μπορεί να είναι ένα ολοκληρωμένο προϊόν (π.χ. κουζίνα, τοπικά προϊόντα, πρωτογενής παραγωγή, κρασιά ή αποστάγματα) ή αν θα είναι ορισμένα προϊόντα χαρακτηριστικά ενός τόπου τα οποία θα λειτουργούν ως "κράχτης", προκαλώντας επισκεψιμότητα και παρασύροντας δευτερογενώς άλλα προϊόντα.
Η εποχικότητα των επισκέψεων (χειμώνας, καλοκαίρι, σύμπτωση με εορταστικές διακοπές κλπ) και η συμπληρωματικότητα (γειτνίαση με καταξιωμένα κέντρα μαζικού τουρισμού) παίζουν επίσης πολύ μεγάλο ρόλο στον σχεδιασμό.
Η ταυτότητα του προϊόντος και η προβολή και προστασία της ιδιαιτερότητας είναι το βήμα εκείνο το οποίο απαιτεί να δοθεί τεράστια σημασία στη λεπτομέρεια του! Εδώ χρειάζεται να αναγνωριστεί κατ' αρχήν η σύνθεση του πυρήνα του γαστρονομικού προφίλ. Δεν αποτελούν όλα τα προϊόντα ενός τόπου ιδιαίτερα προϊόντα! Ορισμένα όμως χαρακτηρίζουν ένα τόπο και για αυτά θα πρέπει να ληφθούν όλα τα μέτρα ώστε να προστατεύεται και αναδεικνύεται η αυθεντικότητα και ιδιαιτερότητα τους!
Η αξιοποίηση των εργαλείων της Ε.Ε. για τα προϊόντα ΠΟΠ (προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης) και ΠΓΕ (προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης) αποτελεί προτεραιότητα και συστατικό στοιχείο στη στρατηγική ανάπτυξης γαστρονομικού τουρισμού!
Συχνά παραβλέπεται ότι οι επισκέπτες θέλουν να δουν την διαδκασία παραγωγής ορισμένων προϊόντων. Δεν είναι μόνο τα οινοποιεία άξια επισκέψεων. Τα παραδοσιακά ελαιουργεία και τα τυροκομεία , ειδικά αν είναι σε λειτουργία, αποτελούν εξαιρετικά ενδιαφέροντες πόλους ανάπτυξης της επισκεψιμότητας. Το παράδειγμα των "Δρόμων του κρασιού" μπορεί ν’ αποτελέσει οδηγό για άλλες επισκέψιμες εγκαταστάσεις και μάλιστα σε συντονισμένη και χαρακτηρισμένη μορφή. Η παράδοση των τοπικών γλυκισμάτων αποτελεί ήδη πρώτης τάξεως πυρήνα τοπικής γυναικείας επιχειρηματικότητας.
Ο ρόλος των τοπικών αρχόντων και των κοινωνικών εταίρων είναι κρίσιμος, στην υποστήριξη σε κάθε βήμα και στον συντονισμό όλων των δράσεων. Προπαντός όμως στην παρακολούθηση της σταθερότητας στην ποιότητα και στην προστασία της αυθεντικότητας του προσφερόμενου προϊόντος. Για το σκοπό αυτό είναι απαραίτητη η εξασφάλιση δομών στήριξης της προσπάθειας, συμβουλευτικά και τεχνικά.
Εξυπακούεται ότι στη βάση όλων αυτών βρίσκεται η αδιάκοπη προσπάθεια σε θέματα υγιεινής και ασφάλειας με την υιοθέτηση όλων των κανόνων παραγωγής, διακίνησης και εμπορίας οι οποίοι εξασφαλίζουν τον καταναλωτή. Διότι τα τρόφιμα δεν αρκεί να είναι γευστικά και θελκτικά, πρέπει να είναι ταυτόχρονα και ασφαλή, τόσο σε ότι αφορά τις πρώτες ύλες όσο και στις τηρούμενες διαδικασίες!