Η κρίση έρχεται να «ζωντανέψει» την ύπαιθρο. Από τη δεκαετία του 1950 και μετά, η επαρχία άρχισε να «μαραζώνει» με την αθρόα μετακίνηση πολιτών στα μεγάλα αστικά κέντρα, προς αναζήτηση - τι άλλο; - εργασίας και καλύτερης ζωής. Σήμερα, η πορεία αντιστρέφεται με εκατοντάδες ανθρώπους, κατά κανόνα νέους, να αποφασίζουν να πάρουν τον δρόμο της επιστροφής, αναζητώντας την τύχη, που δεν βρίσκουν στη μεγαλούπολη.
Η τάση επιστροφής έκανε την παρουσία της ήδη από το 2008 και ενισχύεται συνεχώς, όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία κι οι αριθμοί.
Πριν το 2008, ήταν ζήτημα αν 300 άτομα προσέρχονταν να παρακολουθήσουν τις ενημερωτικές εκδηλώσεις, που κατά τόπους διοργανώνονταν για νέες καλλιέργειες κ.λπ. Τώρα, σε πολλές περιπτώσεις οι ενδιαφερόμενοι ξεπερνούν τα 1.000 άτομα και γίνεται «μάχη» να εξασφαλιστεί μία θέση στις ημερίδες.
Ο γενικός διευθυντής της Πανελλήνιας Συνομοσπονδίας Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών, Γ. Τσιφόρος, σε σχετική έρευνά του καταγράφει πως ενώ έως το 2008 ο αριθμός των απασχολουμένων στον αγροτικό τομέα έβαινε μειούμενος, από τη χρονιά αυτή έως και το 2010, σημειώθηκε αύξηση 6,38%, που σημαίνει 32.946 νέες θέσεις εργασίας, εκ των οποίων 97% αντιστοιχούν στη γεωργία και το υπόλοιπο στην αλιεία.
Μάλιστα, η αύξηση της απασχόλησης είναι εντυπωσιακή στην ηλικιακή ομάδα 15-44, που σημειώθηκε στις περιφέρειες Ν. Αιγαίου (+52,5%) και Κρήτης (+31,9%). Επιπλέον, στην συντριπτική τους πλειονότητα οι νεοεισερχόμενοι, περίπου 25.000, απασχολήθηκαν στον κλάδο των δενδρωδών καλλιεργειών και των αμπελώνων.
Αγροτική δραστηριότητα ενδιαφέρονται κατά κανόνα να αναπτύξουν νέοι κι άνεργοι, όπως φαίνεται κι από τις αιτήσεις που κατατίθενται για την ενοικίαση αγροτικής γης, το σημαντικότερο ίσως πρόγραμμα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που στόχο έχει την ανάπτυξη εμπορικής, επιχειρηματικής, αγροτικής δραστηριότητας.
Συνολικά, σε πρώτη φάση θα διατεθούν προς αξιοποίηση 1.216.000 στρέμματα σε όλη την Ελλάδα. Έως σήμερα έχουν αναρτηθεί προς μίσθωση στη σχετική ιστοσελίδα του ΟΠΕΚΕΠΕ, 2.026 αγροτεμάχια σε 16 Περιφερειακές Ενότητες σε 5 Περιφέρειες της Ελλάδας (Καβάλα, Ξάνθη, Εύβοια, Πέλλα, Ημαθία, Κιλκίς, Πιερία, Σέρρες κ.α.).
Έχουν υποβληθεί οριστικά περίπου 3.500 αιτήσεις (στο σύστημα βρίσκονται προς υποβολή περίπου 6.500 αιτήσεις), οι οποίες αφορούν περίπου 1.700 αγροτεμάχια.
Οι πιο πολλές αιτήσεις έχουν υποβληθεί για αγροτεμάχια της Θεσσαλονίκης (περίπου 800 αιτήσεις), της Ημαθίας (περίπου 600) και των Σερρών (περίπου 400). Από τα στοιχεία των αιτήσεων προκύπτει ότι 35% των αιτούντων είναι άνεργοι και 29% νέοι έως 35 ετών. Ποσοστό, δε, 62% αυτών δεν διαθέτουν ίχνος αγροτικής γης και 11% διαθέτουν έως 10 στρέμματα.
Όλα όσα πρέπει να γνωρίζει κανείς για τη μίσθωση αγροτικής γης
Ο οργανισμός πληρωμών αγροτικών ενισχύσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ/www.opekepe.gr) έχει αναπτύξει διαδικτυακή πλατφόρμα εκδήλωσης ενδιαφέροντος μίσθωσης δημόσιας γης.
Η διαδικτυακή πλατφόρμα, με την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών διασφαλίζει την αξιοκρατία και τη διαφάνεια ταυτόχρονα με την άμεση εξυπηρέτηση των ενδιαφερομένων.
Τα αγροτεμάχια που διατίθενται κάθε φορά προς μίσθωση ανακοινώνονται κάθε Πέμπτη.
Ο ενδιαφερόμενος «κατεβάζει» το αρχείο με το αγροτεμάχιο που τον ενδιαφέρει και μέσω του Google Εarth «βλέπει» την ακριβή του θέση, ενώ αν δηλώσει συμμετοχή μπορεί ανά πάσα στιγμή να δει σε ποιο στάδιο βρίσκεται η αίτησή του ή αν υπάρχουν για την ίδια έκταση κι άλλοι ενδιαφερόμενοι.
Δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση μίσθωσης αγροτεμαχίων έχουν:
• νέοι έως 35 ετών
• νέοι αγρότες
• άνεργοι εγγεγραμμένοι στα αρχεία του ΟΑΕΔ
• επαγγελματίες αγρότες
• νομικά πρόσωπα εγγεγραμμένα στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων ως κάτοχοι αγροτικής εκμετάλλευσης.
Η διάρκεια της ενοικίασης είναι 5-25 έτη και το ενοίκιο μόλις 5 ευρώ το στρέμμα. Ενοικιαστές θα αναδεικνύονται όσοι συγκεντρώσουν την υψηλότερη βαθμολογία, με βάση συγκεκριμένη μοριοδότηση, που όμως πριμοδοτεί νέους και ανέργους. Π.χ. νέος έως 35 ετών λαμβάνει 180 μόρια κι αν επιπλέον έχει πτυχίο γεωπονικής φτάνει στα 200 μόρια, ο επαγγελματίας αγρότης λαμβάνει 60 μόρια, ενώ αν ο υποψήφιος ενοικιαστής δεσμευθεί ότι θα καλλιεργεί τρόφιμο που εντάσσεται στον στρατηγικό σχεδιασμό της Περιφέρειας θα λαμβάνει άλλα 100 μόρια.
Πώς αποκτάται η ιδιότητα του επαγγελματία αγρότη
Στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας «Αλέξανδρος Μπαλτατζής» 2007-2013, υλοποιούνται σειρά δράσεων που τυγχάνουν κι ενισχύσεων (π.χ. βιολογική γεωργία), στις οποίες για να λάβει κανείς μέρος θα πρέπει να είναι εγγεγραμμένος στο Μητρώο Αγροτών κι Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ). Έτσι λοιπόν, πέντε είναι τα βήματα στα οποία θα πρέπει να προχωρήσει κανείς για να αποκτήσει την ιδιότητα του επαγγελματία αγρότη, ανεξάρτητα σε ποια ηλικία βρίσκεται:
• Θα πρέπει να διαθέτει αγροτική εκμετάλλευση σε έναν τουλάχιστον από τους κλάδους της αγροτικής οικονομίας (π.χ. αλιεία, φυτική παραγωγή, ανανεώσιμες πηγές, αγροτουρισμός κ.α.)
• Να υποβάλει αίτηση σε γραφείο του ΟΠΕΚΕΠΕ για να εγγραφεί στο ΜΑΑΕ
• Το ποσοστό του εισοδήματός του από αγροτική δραστηριότητα θα πρέπει να αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 35% του συνολικού ετήσιου εισοδήματος ή το 25% σε νησιά με πληθυσμό έως 100.000 κατοίκους
• Το 30% του συνολικού ετήσιου χρόνου εργασίας του θα πρέπει να αφορά η ενασχόλησή του με την αγροτική του δραστηριότητα
• Να είναι ασφαλισμένος στον Οργανισμό Γεωργικής Ασφάλισης ή στον ΟΑΕΕ (στην περίπτωση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ή αγροτουριστικών μονάδων έως 10 δωμάτια) ή στο ΙΚΑ/ΝΑΤ για τους αλιείς.
Να σημειωθεί ότι οι αγρότες δεν θεωρούνται επιτηδευματίες και συνεπώς δεν χρειάζεται να υποβάλουν δήλωση έναρξης εργασιών στην εφορία. Η ένταξή τους στο ειδικό καθεστώς των αγροτών γίνεται με την εγγραφή τους στο Μητρώο Taxis Αγροτών.
Αγρότης από… «κούνια»
Έχεις αποφοιτήσει από το τριτάξιο γυμνάσιο κι επιθυμείς να ασχοληθείς με το επάγγελμα του αγρότη; Μπορείς να συνεχίσεις την εκπαίδευσή σου σε κάποια από τις Γεωργικές Σχολές που προβλέπεται να δημιουργηθούν σε κάθε Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, ως Δημόσιο Αγροτικό Τεχνολογικό Λύκειο Τριετούς Φοίτησης.
Στον τίτλο σπουδών που θα απονέμεται από τις Γεωργικές Σχολές, ενσωματώνονται το Απολυτήριο του Τεχνολογικού Λυκείου και το Πράσινο Πιστοποιητικό στις αντίστοιχες με το γνωστικό πεδίο της Σχολής, ειδικότητες του πρωτογενούς τομέα.
Οι νέοι αγρότες, οι οποίοι διαθέτουν σχετικό με τους τομείς της αγροτικής παραγωγής τίτλο σπουδών (Ανώτατου Εκπαιδευτικού ή Τεχνολογικού Ιδρύματος, ή τίτλο σπουδών από Γεωργική Σχολή) θα έχουν απόλυτη προτεραιότητα στους πίνακες δικαιούχων για χορήγηση επιδότησης πρώτης εγκατάστασης για νέους αγρότες.
Σε κάθε σχολή θα λειτουργούν εκπαιδευτήριο, καθετοποιημένη μονάδα αγροτικής παραγωγής για την πρακτική άσκηση των μαθητών, εργαστήριο πληροφορικής, συμβατική και ηλεκτρονική βιβλιοθήκη, οικοτροφείο κι εστιατόριο.
Η φοίτηση, η στέγαση και η σίτιση στις γεωργικές σχολές είναι δωρεάν για τους Έλληνες πολίτες και για τους πολίτες των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τέλος, το πρόγραμμα σπουδών των γεωργικών σχολών εγκρίνεται με κοινή απόφαση των Παιδείας και Αγροτικής Ανάπτυξης.
Η ανάκαμψη μπορεί να έρθει από τη γεωργία
Πολλαπλάσιες αιτήσεις για εγγραφή μετρούν φέτος, σε σχέση με πέρυσι, γεωργικές και κτηνοτροφικές σχολές σε όλη την Ελλάδα, που καταγράφουν ενδιαφέρον ακόμη και από την Κύπρο. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις είναι αδύνατη η απορρόφηση όλων των υποψηφίων, ενώ, για πρώτη φορά, τα τηλέφωνα από εκείνους που ζητούν πληροφορίες για τις προϋποθέσεις φοίτησης στις σχολές αυτές από το ερχόμενο φθινόπωρο, άρχισαν να χτυπούν από τώρα.
«Έχοντας στο μυαλό τη σκέψη ότι η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας μπορεί να προέλθει από τη γεωργία, παιδιά από τον Έβρο, την Κρήτη, τη Μυτιλήνη, την Άνδρο, τη Σίφνο, τη Μακεδονία, την Πελοπόννησο και από άλλες περιοχές απευθύνονται στην Αβερώφειο Σχολή, που λειτουργεί στη Λάρισα» εξηγεί ο διευθυντής της Χρήστος Βίλλης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα τελευταία χρόνια υπήρξε αυξημένο ενδιαφέρον για τις ειδικότητες των τεχνιτών αγροτικών μηχανημάτων και τεχνιτών βιοτεχνίας στην περιοχή, με την αύξηση των σπουδαστών φέτος να υπολογίζεται σε 50% σε σχέση με πέρυσι.
Μεγαλύτερη ήταν η αύξηση των αιτήσεων για τη φοίτηση στη Γαλακτοκομική Επαγγελματική Σχολή Ιωαννίνων καθώς, όπως τονίζει ο διευθυντής της Κώστας Μάντζαρης. Από 80 που ήταν πέρυσι, έφτασαν φέτος τις 160.
«Είναι σημάδι ότι υπάρχει στροφή του κόσμου προς το αντικείμενο αυτό. Ήδη, από τώρα έχουν αρχίσει κάποιοι να ενδιαφέρονται για του χρόνου και ζητούν στοιχεία για τις προϋποθέσεις εγγραφής, τα μαθήματα και τα εφόδια που παρέχει η σχολή» προσθέτει.
Την τάση όλο και περισσότερων ανθρώπων να επιστρέφουν στη φύση επιβεβαιώνει και ο Ευάγγελος Βέργος, γεωπόνος, διευθυντής της Έρευνας και της Εκπαίδευσης Ενηλίκων στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή, στη Θεσσαλονίκη.
«Ήρθαν φέτος γιατροί, δικηγόροι, πολιτικοί επιστήμονες, οι οποίοι έμαθαν να κάνουν τυρί. Του χρόνου θα μάθουν να κάνουν και μπύρα. Υπάρχουν εκείνοι που έρχονται για χόμπι ή αναζητώντας πραγματικές ευκαιρίες απασχόλησης» σημειώνει.
Πολύωρες ουρές και χιλιάδες αιτήσεις για μία θέση στα αγροτικά σεμινάρια
Χιλιάδες είναι οι ενδιαφερόμενοι που υπομένουν πολύωρη ταλαιπωρία σε ουρές προκειμένου να διεκδικήσουν μία θέση στα σεμινάρια επιμόρφωσης ενηλίκων γύρω από αγροτικές δραστηριότητες. Άνεργοι ως επί το πλείστον, οι ενδιαφερόμενοι στρέφονται στη μελισσοκομία, τη σαλιγκαροτροφία, τη δενδροκομία και άλλες θεματικές ενότητες, προκειμένου να βρουν διέξοδο στην οικονομική κρίση.
Χίλια εκατόν πενήντα άτομα συμμετέχουν στα σεμινάρια βραχείας διάρκειας (120 ωρών), που διοργανώνει το Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστημών το πρώτο εξάμηνο του 2012 (από τον Φεβρουάριο ως τον Ιούνιο). Μάλιστα, προκειμένου να ανταποκριθεί στη μεγάλη πίεση του κόσμου, το Ινστιτούτο προγραμμάτισε για πρώτη φορά φέτος και ταχύρυθμα σεμινάρια διάρκειας 40 ωρών, τα οποία αναμένεται να παρακολουθήσουν άλλα 200 άτομα.
Το ενδιαφέρον του κόσμου για τα σεμινάρια του Ινστιτούτου Γεωπονικών Επιστημών, φορέα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, με έργο την προσφορά γεωργικής και κηπουρικής εκπαίδευσης, έχει υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία δύο χρόνια. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι την αντίστοιχη περίοδο του 2010 είχαν παρακολουθήσει τα σεμινάρια βραχείας διάρκειας 641 άτομα, ενώ δεν είχε διοργανωθεί κανένα ταχύρυθμο σεμινάριο. Αντίστοιχα, το πρώτο εξάμηνο του 2011 παρακολούθησαν τα σεμινάρια βραχείας διάρκειας 815 εκπαιδευόμενοι, ενώ και πάλι δεν διοργανώθηκαν ταχύρυθμα σεμινάρια.
Πρέπει να σημειωθεί ότι αντίστοιχα σεμινάρια προσέφερε τα προηγούμενα χρόνια και ο Οργανισμός Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Απασχόλησης «Δήμητρα», τα οποία όμως δεν διοργανώθηκαν φέτος εξαιτίας της συγχώνευσης αγροτικών φορέων, υπό τη σκέπη του νεοσύστατου Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού «Δήμητρα» και το ασαφές ακόμα πλαίσιο λειτουργίας του.
Ουρές ωρών για να συμπληρώσουν την πολυπόθητη αίτηση συμμετοχής στα σεμινάρια του Ινστιτούτου Γεωπονικών Επιστημών έκαναν οι χιλιάδες ενδιαφερόμενοι. «Πήγα στο Ινστιτούτο από τις 5.30 το πρωί για να κάνω αίτηση και ήμουν από τους τελευταίους που πρόλαβα. Πολλοί κάθισαν εκεί όλο το προηγούμενο βράδυ περιμένοντας να ανοίξουν τα γραφεία», εξηγεί ο 55χρονος Δημήτρης Παπαδόπουλος.
Η κύρια κατηγορία εκπαιδευόμενων είναι οι άνεργοι, ηλικίας από 20 ετών και πάνω. «Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του 2005 οι κύριοι ενδιαφερόμενοι για τα σεμινάριά μας ήταν νέοι ηλικίας 18-20 ετών και συνταξιούχοι που τα έβλεπαν ως χόμπι. Σήμερα το μεγαλύτερο ποσοστό είναι άνεργοι», τονίζει ο προϊστάμενος διεύθυνσης του Ινστιτούτου, Γιώργος Μπαλωτής.
Ο Δημήτρης Παπαδόπουλος, ιδιωτικός υπάλληλος, έχοντας μείνει άνεργος από τον περασμένο Δεκέμβριο και αναζητώντας άλλα πέντε χρόνια ενσήμων, προκειμένου να βγει στη σύνταξη, έψαχνε μία διέξοδο στην οικονομική κρίση. «Είχα παρακολουθήσει σεμινάρια μελισσοκομίας και πριν από 15 χρόνια. Τότε το έβλεπα ως χόμπι. Τώρα το σκέφτομαι πιο σοβαρά για να το ακολουθήσω ως επάγγελμα», υπογραμμίζει.
Νούμερο ένα στις προτιμήσεις των ενδιαφερομένων είναι η μελισσοκομία, για την οποία συγκροτήθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2010 έξι τμήματα με 211 εκπαιδευόμενους, το πρώτο εξάμηνο του 2011 επτά τμήματα με 258 εκπαιδευόμενους και την ίδια περίοδο φέτος δέκα τμήματα με 439 σπουδαστές!
«Περισσότεροι από τους μισούς εκπαιδευόμενους έχουν ακούσει ότι οι αγρότες βγάζουν χρήματα ειδικά στον τομέα της μελισσοκομίας. Εμείς αυτό που τους λέμε διαρκώς είναι ότι το επάγγελμα του αγρότη δεν σε κάνει πλούσιο, απλά μπορείς να ζήσεις. Είναι ένα επάγγελμα που εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες και το βιολογικό παράγοντα για τα ζώα και τα φυτά», επισημαίνει ο κ. Μπαλωτής.
Τη δική της εκδοχή, για το τεράστιο ενδιαφέρον γύρω από τη μελισσοκομία, δίνει η 50χρονη εκπαιδευόμενη, Βέρα. Άνεργη τα τελευταία πέντε χρόνια, η κ. Βέρα που ήρθε από την Ουκρανία στην Ελλάδα, με το όνειρο μιας καλύτερης ζωής, αναζητάει μία καλύτερη επαγγελματική προοπτική.
«Μου άρεσε η μελισσοκομία, γιατί θυμάμαι και τον πατέρα μου να ασχολείται με τα μελίσσια ως χόμπι.
Τα μελίσσια έχουν το καλό ότι δεν χρειάζεται να έχεις δικό σου κομμάτι γης, είσαι σαν κοσμοπολίτης», λέει. «Είναι ένας τομέας που δεν χρειάζεται φοβερό κεφάλαιο και η απόδοση είναι άμεση εάν κατέχεις το επάγγελμα», προσθέτει ο κ. Παπαδόπουλος.
Από πέρυσι άρχισε να παρουσιάζει ζήτηση και ο τομέας της σαλιγκαροτροφίας, με δύο τμήματα, ενώ φέτος οι ενδιαφερόμενοι στρέφουν το ενδιαφέρον τους και προς τη δενδροκομία και τα αρωματικά φυτά. Επίσης, γίνονται, μεταξύ άλλων, σεμινάρια ανθοκομίας, αμπελουργίας, βιολογικής καλλιέργειας, βιολογικής κτηνοτροφίας, καλλιέργειας μανιταριών, κηποτεχνίας και λαχανοκομίας.
Οι εκπαιδευόμενοι προέρχονται όχι μόνο από την Αττική, αλλά και απ’ όλη την Ελλάδα. Πολλοί από αυτούς σκέφτονται να μετακομίσουν σε επαρχιακές πόλεις, όντας απεγνωσμένοι από την ανεργία που μαστίζει τα αστικά κέντρα.
«Οι άνεργοι, ηλικίας 35 έως 45 ετών κυρίως, σκέφτονται να γυρίσουν στην επαρχία για να ζήσουν, γιατί δεν τα βγάζουν πέρα στην Αθήνα. Δεν ξέρω, όμως, πόσο εύκολη θα είναι αυτή η μετάβαση από τα αστικά κέντρα στην επαρχία. Είναι ένα φαινόμενο που το βλέπουμε πρώτη φορά, οπότε δεν ξέρουμε που θα οδηγήσει», παρατηρεί ο κ. Μπαλωτής.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
