Μια ιδιαίτερη κατηγορία του επιχειρείν αποτελούν οι οικογενειακές επιχειρήσεις, οι επιχειρήσεις που περνούν από γενιά σε γενιά και αποτελούν ένα μεγάλο ποσοστό σε ολόκληρο τον κόσμο.
Η μετάβαση της επιχείρησης, μικρής, μεσαίας ή μεγάλης, στην επόμενη γενιά αποτελεί το βασικό «γρίφο» που καλούνται να λύσουν οι οικογενειακές επιχειρήσεις.
Είναι εμφανές ότι η επόμενη γενιά θα πρέπει να κερδίσει τη θέση της στην επιχείρηση, επιδεικνύοντας έμπρακτα το ενδιαφέρον της, ενώ στην ελληνική πραγματικότητα η παλιά γενιά καλείται να λάβει τη δύσκολη απόφαση να μείνει στο παρασκήνιο.
Σήμερα οι οικογενειακές επιχειρήσεις ξεπερνούν το 80% του συνόλου των επιχειρήσεων στις περισσότερες δυτικές οικονομίες, ενώ μόλις το 3% αυτών παγκοσμίως παραμένει στα χέρια της οικογένειας για περισσότερες από τρεις γενιές, σύμφωνα με στοιχεία από έρευνες που έχει διεξάγει η Ernst & Young (EY) για τις οικογενειακές επιχειρήσεις.
Τα θετικά και τα αρνητικά
Η επιχείρηση αυτού του τύπου έχει ένα μοναδικό στοιχείο που καμία άλλη επιχείρηση δεν έχει - την οικογένεια. Αυτό μπορεί να διαφοροποιήσει σημαντικά τη διαδικασία της λήψης αποφάσεων ενώ προσφέρει ευκαιρίες, αλλά και προκλήσεις.
Σύμφωνα με την KPMG όλοι αντιλαμβάνονται ότι η ανάπτυξη και η αειφορία της οικογενειακής επιχείρησης ταλαντεύεται ανάμεσα στις ανάγκες της επιχείρησης και τις προσδοκίες των στελεχών- μελών της οικογένειας.
Από τις δυσκολότερες αποφάσεις που πρέπει να λάβει ο επικεφαλής μιας οικογενειακής επιχείρησης είναι αυτές που σχετίζονται με την διαδοχή.
Σύμφωνα με την KPMG: «Ακολουθώντας ένα πλάνο αποφάσεων και αναπτύσσοντας χρονοδιαγράμματα μετάβασης μπορείτε να αποφύγετε τις συγκρούσεις καθώς και να χτίσετε την υποστήριξη και τα θεμέλια που θα χρειαστεί ο διάδοχος της επιχείρησης.
Σύμφωνα με την ΕΥ η ανάπτυξη μιας διαδικασίας προγραμματισμού διαδοχής θα εξασφαλίσει την ομαλή μετάβαση από γενιά σε γενιά. Το σχέδιο θα περιγράφει πώς γίνεται η διαδοχή, πώς θα γαλουχηθεί και θα εκπαιδευτεί ο διάδοχος και, φυσικά, πότε θα αποσυρθεί ο υφιστάμενος «ηγέτης».
Σε κάθε περίπτωση όλοι συμφωνούν ότι το δυσκολότερο κομμάτι είναι η διατήρηση της επιχείρησης πέρα από κάποιες γενιές. Συχνά λέγεται ότι η ανοδική πορεία της οικογενειακής επιχείρησης χρειάζεται 3 γενιές ενώ στο ίδιο διάστημα μπορεί να ισοπεδωθεί. Η καλύτερη διακυβέρνηση της οικογενειακής επιχείρησης μπορεί να βοηθήσει στην βελτίωση της απόδοσης και να ικανοποιήσει τις προσδοκίες όλων των μελών της οικογένειας.
Βασικό κομμάτι, σύμφωνα με την ΕΥ είναι η οικογένεια ενωμένη να καθιερώσει ένα πλάνο οικογενειακής διοίκησης, το οποίο θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της οικογενειακής επιχείρησης (governance for the business of the family in business). Είναι αναγκαίο να δημιουργηθεί το «οικογενειακό συμβούλιο μετόχων», που θα αντιπροσωπεύει όλα τα μέλη και τις μονάδες της οικογένειας.
Έρευνες της ΕΥ σημειώνουν πως η αξιοποίηση των ικανοτήτων πιθανών διαδόχων αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα μιας επιτυχούς μετάβασης, ενώ ακολουθούν η εξασφάλιση της συνέχειας της επιχείρησης, η έγκαιρη έναρξη της διαδικασίας διαδοχής και η εφαρμογή μιας δομημένης διαδικασίας. Το βάρος, όμως, της μετάβασης πέφτει κυρίως στη γενιά που ήδη διοικεί την επιχείρηση.
Ωστόσο, η διοίκηση της οικογενειακής επιχείρησης φαίνεται πως απασχολεί ιδιαίτερα τους ιδιοκτήτες, καθώς, συχνά, επιλέγουν επαγγελματίες εκτός του οικογενειακού τους κύκλου, προκειμένου να συνεχιστεί η ανάπτυξη της εταιρείας, παρά το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία σκοπεύει να παραδώσει στην επόμενη γενιά. Η επιλογή ενός διοικητικού στελέχους εκτός της οικογένειας απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, καθώς, θα πρέπει να είναι ένα άτομο που θα σέβεται τις αξίες της επιχείρησης και θα είναι άξιος συνεχιστής του οράματος του επιχειρηματία.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις