Ποιος κερδίζει από τη θανάτωση των ζώων;
Το Αγροτικό Κτηνοτροφικό Κόμμα Ελλάδας (ΑΚΚΕΛ) εκφράζει έντονες ανησυχίες σχετικά με την επιλογή της Πολιτείας να θανατώνει τα ζώα που πλήττονται από την ευλογιά, αντί να προχωρά σε εμβολιασμούς. Όπως αναφέρει το ΑΚΚΕΛ, αυτή η στρατηγική δεν φαίνεται να έχει μόνο υγειονομική βάση, αλλά εγείρει οικονομικές και θεσμικές υποψίες, δημιουργώντας ένα περιβάλλον όπου η καταστροφή του ζωικού κεφαλαίου ενδεχομένως να αποφέρει οικονομικά οφέλη σε συγκεκριμένους κύκλους. Το κόμμα τονίζει ότι η άρνηση για εμβολιασμό, η οποία δεν βασίζεται σε νομική απαγόρευση, συντηρεί έναν κύκλο θανατώσεων και ροής κονδυλίων, ενώ αμφισβητείται και το επιχείρημα ότι ο εμβολιασμός θα πλήξει τις εξαγωγές, χαρακτηρίζοντάς το ως «ψευτοδίλημμα». Ακολουθεί η ανακοίνωση:
Την ώρα που η ευλογιά εξαπλώνεται, η επιλογή της Πολιτείας να θανατώνει τα ζώα αντί να τα εμβολιάζει, δεν φαίνεται να είναι μόνο υγειονομική. Είναι οικονομικά και θεσμικά ύποπτη. Στην πραγματικότητα, δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου η καταστροφή ζωικού κεφαλαίου παράγει χρήμα για ορισμένους.
Τί προβλέπεται από το ευρωπαϊκό πλαίσιο; Σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 687/2020 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: Οι ενισχύσεις για καταστάσεις κρίσης υγειονομικού χαρακτήρα, όπως ζωονόσοι, μπορούν να καλυφθούν από το γεωργικό αποθεματικό της Ε.Ε.
Οι δαπάνες περιλαμβάνουν:
- Αποζημίωση παραγωγών
- Υγειονομικά μέτρα (θανάτωση, ταφή)
- Προληπτικές ενέργειες, όπως εμβολιασμοί εφόσον συντρέχουν ειδικές συνθήκες.
Η ερμηνεία του άρθρου 4 §3 του Κανονισμού αφήνει διακριτική ευχέρεια στα κράτη-μέλη να ζητήσουν εμβολιασμό αντί θανάτωσης.
Σε εθνικό επίπεδο, η ΚΥΑ 1271/236217/2024 ορίζει την αποζημίωση για θανάτωση μικρών μηρυκαστικών λόγω ευλογιάς, με μέγιστο ποσό 500€/ζώο, αλλά χωρίς υποχρεωτική αιτιολόγηση της περικοπής ή του τελικού ποσού που λαμβάνει ο παραγωγός. Πού εντοπίζεται η σκιά:
- Οι κτηνοτρόφοι λαμβάνουν τελικά 128€–160€ ανά ζώο, χωρίς να γνωρίζουν πώς κατανέμονται τα υπόλοιπα.
- Η άρνηση για εμβολιασμό από το ΥΠΑΑΤ στηρίζεται σε μη υποχρεωτικές οδηγίες και όχι σε νομική απαγόρευση.
- Η άρνηση αυτή συντηρεί τις θανατώσεις και τη ροή των κονδυλίων, κάτι που δημιουργεί υπόνοιες σκοπιμότητας.
Νομοθετικές και πολιτικές απαιτήσεις
Εξαγωγές ή Ζωικό Κεφάλαιο; Το ψευτοδίλημμα της Πολιτείας. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης επικαλείται ότι ο εμβολιασμός ενδέχεται να περιορίσει τις εξαγωγές προϊόντων ζωικής προέλευσης, τόσο σε τρίτες χώρες όσο και εντός Ε.Ε.. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι διαφορετική:
- Οι εξαγωγές που ενδέχεται να επηρεαστούν είναι ποσοτικά μικρές σε σχέση με το σύνολο του ζωικού κεφαλαίου που χάνεται λόγω θανάτωσης.
- Η Ελλάδα έχει ήδη θανατώσει πάνω από 200.000 ζώα από το 2024 με ανυπολόγιστες συνέπειες στην παραγωγή, την αναπαραγωγή και την οικονομική βιωσιμότητα των μονάδων.
- Ακόμα και αν χαθούν 10.000–20.000 εκατομμύρια από εξαγωγές, αυτό είναι ασύγκριτα μικρότερο από την απώλεια του 10% των 10 εκατ. πραγματικών αιγοπροβάτων.
Το πραγματικό δίλημμα δεν είναι «εμβολιασμός ή εξαγωγές». Το πραγματικό δίλημμα είναι: Θα σώσουμε τα κοπάδια μας ή θα συνεχίσουμε να τα θυσιάζουμε για να μην ενοχλήσουμε τις αγορές;