Θυμάρι (Thymus vulgaris)

Του Θωμά Χανή για το agrocapital.gr

Ποώδης πολυετής θάμνος, του γένους Thymus vulgaris, της οικογένειας των χειλανθών (Labiatae). Ιθαγενές φυτό της περιοχής της Μεσογείου, με εξάπλωση σε όλες σχεδόν τις παραμεσόγειες χώρες. Είναι εξαιρετικό μελισσοκομικό φυτό, από το οποίο  παράγεται το γνωστό «θυμαρόμελο». Η ονομασία του θυμαριού προέρχεται από το αρχαίο ρήμα «θύω», που σημαίνει «βγάζω  καπνό» ή «αναδύω ευχάριστο άρωμα». Από την ίδια ρίζα προέρχονται και οι λέξεις «θυμίαμα» και «θυμιατίζω». Αυτοφύεται σε λιβάδια και χέρσα μέρη σε όλη την Ελλάδα, ανάμεσα σε φρύγανα και θάμνους, σε χαμηλά και μεσαία υψόμετρα, και ανθίζει Μάιο μέχρι Ιούλιο. Οι Σουμέριοι, πριν από 5000 χρόνια, ήταν οι πρώτοι, που χρησιμοποίησαν το θυμάρι ως φάρμακο και ως καρύκευμα.

Βοτανική περιγραφή

Ποώδης, πολυετής θάμνος, ύψους περίπου 15-30cm. Αναπτύσσεται συνήθως σε συμπαγείς τούφες, από μακριά ανορθωμένα και σχεδόν φυλλώδη πολυδιακλαδιζόμενα στελέχη. Τα φύλλα είναι μικρά, άμισχα, λογχοειδή, σκληρά, γυριστά στις άκρες, με γκριζοπράσινο χρώμα. Το χρώμα των φύλλων έχει διάφορες αποχρώσεις, ανάλογα με την ποικιλία. Τα άνθη είναι μικρά, με υπόλευκη έως ιώδη στεφάνη (απαλό ροζ), ερμαφρόδιτα, στείρα αρσενικά ή στείρα θηλυκά. Η περίοδος της ανθοφορίας διαρκεί από το Μάιο μέχρι και τον Οκτώβριο. Οι καρποί είναι τετράγωνα αχαίνια, καστανού χρώματος.

Καλλιεργητικές απαιτήσεις

Αναπτύσσεται καλά σε φτωχά, ξηρώδη, πετρώδη εδάφη. Εδάφη με μεσημβρινό προσανατολισμό, με μικρή κλίση και μικρό υψόμετρο (300-500m) θεωρούνται τα καταλληλότερα. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο, μοσχεύματα και με παραφυάδες. Σπόρος: σπορά σε σπορεία και μεταφύτευση. Η σπορά μπορεί να γίνει αρχές Μαρτίου, σε σπορείο που έχει απολυμανθεί. Σπορά σε μεμονωμένες κυψελίδες: δύσκολη (σπόρος μικρός σε μέγεθος και μικρή βλαστική ικανότητα). Σπορά μεγαλύτερης έκτασης σπορείων και επιλογή των φυτών για μεταφύτευση.

Βάρος 1000 σπόρων: 0,2-0,3g.

Αριθμός σπόρων ανά g: 5000 σπόροι

Βάθος σποράς: περίπου 0,5cm

Απαιτούμενη ποσότητα σπόρου ανά στρέμμα: 40g (για πληθυσμό 4000 φυτά ανά στρέμμα)

Μοσχεύματα: για πολλαπλασιασμό υβριδίων και κλώνων

Εποχή αποκοπής: Απρίλιο-Μάιο

Το έδαφος του σπορείου πρέπει να έχει καλή επαφή με τα μοσχεύματα

Παραφυάδες: η διαίρεση της συστάδας γίνεται συνήθως Μάρτιο-Απρίλιο (ή και Οκτώβριο-Νοέμβριο). Μεταφυτεύονται εντός 48 ωρών. Πυκνότητα: μεταφύτευση σε απλές γραμμές, με αποστάσεις γραμμών 1,3-1,5m και αποστάσεις φυτών 0,3m (2000-2500 φυτά/στρέμμα).

Λίπανση: N: 7-9 μονάδες/στρέμμα

                P: 6-10     >>    /   >>

                K: 10-15   >>    /   >>

Βιολογική καλλιέργεια

Οργανική λίπανση (κοπριά)

Άρδευση

Ζιζανιοκτονία

Συγκομιδή

Χώρες παραγωγής

Η Ισπανία αποτελεί την μεγαλύτερη χώρα παραγωγό θυμαριού. Περιέχει αιθέριο έλαιο σε ποσοστό 1-2%. Κύρια συστατικά του αιθέριου ελαίου είναι η θυμόλη, καρβακρόλη, κ.ά. η κύρια μέθοδος παραλαβής των αιθέριων ελαίων του θυμαριού είναι η απόσταξη με υδρατμούς.

Ιδιότητες

Είναι ένα από τα καλύτερα αντισηπτικά και απολυμαντικά βότανα, χάρη στη μεγάλη περιεκτικότητα θυμόλης, που περιέχει, η οποία έχει αντιμικροβιακή δράση. Έχει, επίσης, αντισηπτικές, τονωτικές, αντιοξειδωτικές ιδιότητες, γιατί τα συστατικά του παρουσιάζουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Έχει αντιγηραντικές ιδιότητες, καθώς παρουσιάζει ισχυρή δράση κατά των ελευθέρων ριζών, και επίσης, αναλγητικές και σπασμολυτικές ιδιότητες. Χρησιμοποιείται επίσης, για μολυσμένα τραύματα, καθώς και για λοιμώξεις του πεπτικού συστήματος. Το θυμάρι χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του πονοκεφάλου, του πυρετού, της βρογχίτιδας, της κράμπας. Επίσης, είναι διεγερτικό και βοηθά στη διαύγεια του πνεύματος. Το θυμάρι βρίσκει εφαρμογές στη βιομηχανία των καλλυντικών. Συχνά χρησιμοποιείται σε υγρά εντριβών και λάδια για μασάζ, αποσμητικά, σαπούνια, κρέμες, που τονώνουν την επιδερμίδα. Χρησιμοποιείται επίσης και σε σαμπουάν, ενάντια στην πιτυρίδα, καθώς και σε στοματικά διαλύματα.