Στο ΤΡΑΠΕΖΙ με το ΒΑΣΙΛΗ ΛΕΚΚΑ*
ΤΡΑΓΟΥΔΩ απ΄ όταν θυμάμαι τον εαυτό μου. Πριν αρχίσω καν να συνειδητοποιώ την ύπαρξή μου είχα μια έφεση στη μουσική και το τραγούδι .
Γεννήθηκα στο Μητρούσι Σερρών και μεγάλωσα στην Κουμαριά ως τη Β’ Δημοτικού. Το τραγούδι υπήρχε στην καθημερινότητα στα προσφυγοχώρια. Υπήρχε στον αέρα` στις γιορτές, στα πανηγύρια. Αυτά τα πρώτα ακούσματα ήταν ένα δώρο, για να δεθώ με το ελληνικό τραγούδι.
Ήταν μυθική η φωνή της Νίτσας Τσίτρα` διαχρονικές αξίες, όπως ο Δοϊτσίδης κι ο Αηδονίδης που μου άρεσαν είναι το μεγαλείο του μπάρμπα Τάσου Χαλκιά αλλά όλα αυτά έχουν να κάνουν και με το ήθος των δημοτικών τραγουδιστών.
Είναι η αγιασμένη πλευρά του δημοτικού τραγουδιού, που μιλά για τον έρωτα από μια απόσταση, γιατί ο κόσμος τότε, δεν ήταν τόσο ανοιχτός.
Γράφοντας το δίσκο «Μεσ’ τη νύχτα» με τον Γιάννη Σπάθα, τον Γιώργο Τρανταλίδη σε στίχους Γιάννη Σπυρόπουλου θελήσαμε να αφιερώσουμε στον Τάσο Χαλκιά ένα σκάρο. Είχε προηγηθεί μια κουβέντα μεταξύ μας και προέκυψε υπό απίθανες συνθήκες να βρω μια παλιά του κασέτα και να χτίσουμε ένα μουσικό διάλογο Με συγκινεί πολύ το δημοτικό τραγούδι γιατί είναι βιωματικό.
ΡΑΓΙΖΩ. Υπάρχουν στιγμές που ραγίζω αλλά δεν σπάζω. Βρέθηκα να τραγουδώ δίπλα στο Χατζιδάκι κι αργότερα να διευθύνει ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μαρκόπουλος. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν κι έχουν ένα τεράστιο μουσικό αποτύπωμα. Η μουσική σε δοκιμάζει, αν θα σε δεχτεί τελικά ή όχι. Στο τραγούδι βρήκα το «παραμύθι» μου, που με βοηθά να βγαίνω από τ΄ αδιέξοδά μου. Νιώθω υπεύθυνος απέναντι στην κοινωνία και τον κόσμο που μ’ ακολουθεί όλα αυτά τα χρόνια. Δεν έχω πέσει ποτέ, γιατί αισθάνομαι ότι δεν πρέπει να πέσω,` δεν δικαιούμαι. Υπάρχουν πράγματα που μ΄ έχουν ρίξει, κι έχουν επαναληφθεί αλλά οφείλω να είμαι όρθιος απέναντι στο σπίτι μου, απέναντι στο τραγούδι. Ο δικός μου ρόλος είναι να είμαι χρήσιμος κι όχι αυτοκαστροφικός` πρέπει να δίνω ένα μήνυμα ανάτασης.
ΑΙΣΘΑΝΟΜΑΙ Υπάρχει ένα κοινό περίβλημα, ο τρόπος που αγαπάς και φωτίζεις τα χρώματα της αγάπης. Απέναντι στα παιδιά μου δεν θα μπορούσα να βάλω ποτέ το καντάρι` δε μπαίνουν στη ζυγαριά.
Η καθημερινότητα έχει ευθύνες και υποχρεώσεις και φορτία, αλλά το τραγούδι με τον τρόπο του, με οδήγησε να κάνω αυτήν την πορεία κι αυτού του είδους την οικογένεια, που είναι ο κόσμος μου, όπως τον φανταζόμουν. Όλοι μας φτιάχνουμε ένα χώρο, γιατί έχουμε μια αισθητική και βάζουμε λιθαράκια. Είναι τα πρώτα λιθαράκια για το δικό μας κάστρο.
Η οικογένεια είναι κατά μια έννοια ο καθρέφτης, απέναντι στην ύπαρξή σου. Βλέπεις την κόρη μου και μοιάζει εκπληκτικά σε μένα και βλέπεις το γιο μου και μοιάζει απίστευτα σε πρόσωπα της οικογένειας της συζύγου μου κι είναι μια απίστευτη ζύμωση συναισθημάτων κι επιρροών. Μαθαίνουμε από τα παιδιά` μας αποκαλύπτουν το χαρακτήρα τους αλλά μας μαθαίνουν και το δικό μας χαρακτήρα. Ανακαλύπτουμε πτυχές του εαυτού μας που δεν ξέρουμε.
Όταν άνοιξε ο γιος μου τα μάτιά του και τον είδα για πρώτη φορά και μ΄ είδε κι εκείνος και «γνωριστήκαμε» διαπίστωσα ότι είχαμε γνωριστεί από πολύ πιο πριν, απ’ την κοιλιά της γυναίκας μου κι ας υπάρχει πάντα η αγωνία να είναι ένα παιδί γερό.
Κι από την άλλη πλευρά, είναι η συνάντηση με την οικογένειά σου, είναι η φυσική πορεία, για την οποία παλεύεις και προσπαθείς να την περιφρουρήσεις. Το σπίτι υπ΄ αυτήν την έννοια είναι το καταφύγιο, όπου διατηρείς τις σχέσεις σου και τους ανθρώπους σου και τους προστατεύεις απέναντι σ΄ όλα όσα συμβαίνουν. Είναι το κάστρο, που βρίσκεις την ησυχία σου, ώστε να μην εξοστρακίζεται η σχέση σου με τη λογική, όπως γίνεται με όσα συμβαίνουν γύρω μας, από τον περίγυρο μέχρι τα «πολιτικά απολιθώματα», που βλέπεις.
ΠΕΡΙΜΕΝΑ την κρίση και γι΄ αυτό τη βιώνω ως ένα γεγονός που δεν μ΄ έχει αιφνιδιάσει. Προσπάθησα ν΄ αφυπνίσω τον κόσμο μέσα από τα τραγούδια μου αλλά και με μια κίνηση που έκανα ήδη από τον Οκτώβριο του 2010 να πραγματοποιήσω πορεία διαμαρτυρίας από το Μαραθώνα ως την Ακρόπολη. Ήταν μια προσωπική πορεία η οποία επαναλήφθηκε στις 11 Μαρτίου 2013 και κοινοποιήθηκε στο διαδίκτυο.
Παρασύρομαι, στο να παλεύω εύκολα γιατί είμαι φύσει παρορμητικός αλλά το θεωρώ πιο έντιμο να παλεύουμε για το δίκαιο, ακόμη κι αν ο αγώνας φαίνεται μάταιος, γιατί μπορεί ο αντίπαλος να κουραστεί. Δε γίνεται να σταματήσεις να παλεύεις κι η εποχή το επιτάσσει. Οι επιθέσεις γίνονται από παντού κι είναι διαρκείς. Παλεύεις ακόμη κι αν κινδυνεύεις να γίνεις Δον Κιχώτης και Σάντσο Πάντσα. Απαγορεύεται να καταθέσεις τα όπλα, γιατί αυτό κοστίζει. Η ζωή είναι μια μάχη με τους εξωγενείς παράγοντες.
Η φύση έχει σχέση με την αντίληψη του καπιταλισμού, που είναι ένας εξωγενής παράγοντας, αλλά σ΄ αυτήν την περίπτωση μπορείς να τη δεις μόνο από την πλευρά της κατάκτησης. Διότι, ο καπιταλισμός εξαλείφει την έννοια της δημιουργίας, που υπάρχει στη φύση. Για παράδειγμα, ένα αρνητικό γεγονός στη φύση, όπως μια φωτιά, μπορεί να δημιουργήσει μια νέα αναγέννηση, που σημαίνει ότι θα φυτρώσει ένα άλλο λουλούδι. Στον καπιταλισμό μπορεί να σκοτώσει ο ένας τον άλλον, να μισεί ο ένας τον άλλον και το μίσος γεννά νέο μίσος.
Διότι, η φύση δεν κάνει αυτό που μας βολεύει. Το διαπιστώνω μεγαλώνοντας με δυσκολία τα λουλούδια και τα δέντρα στον κήπο του σπιτιού μου και κάθε φορά, που έχει κακοκαιρία, τα προσέχω και κοιτάω αν τα κατάφεραν να επιβιώσουν: Βερικοκιές, ροδακινιές, κεράσια, αχλάδια και καρύδια στις παρυφές της Αθήνας. Κι όταν έρχεται ο πατέρας μου βάζουμε τα κηπευτικά μας. Αισθάνομαι ότι τα δέντρα είναι πιο καλά όσο μεγαλώνουν. Το μυστικό τους είναι ότι «προστατεύουν» το ένα το άλλο…Νομίζω ότι τελικά, το τραγούδι υπάρχει, γιατί ο κόσμος δεν είναι τέλειος και το έχει ανάγκη.
ΕΡΧΟΜΑΙ στην καθημερινότητα. Είμαι λίγο γκρινιάρης γιατί δεν θέλω να υπάρχουν είδη σαχλαμάρας στη ζωή μας. Νευριάζω ώρες – ώρες, νομίζω ότι χάνω τον καιρό μου και γίνομαι απότομος αλλά αυτό είναι ευκαιριακό. Όμως, χαίρομαι που μπορώ να ξεσπάσω ενώ άλλοι άνθρωποι το κρατούν μέσα τους, το φορτώνονται. Εγώ δεν θέλω να κρατηθώ` θέλω να μην αφήνω πίσω μου άνω τελείες.
ΖΩ. Νομίζω ότι ίσως έχω τελικά και μια φλέβα νησιώτικη, παρότι δεν επιβεβαιώνεται στην πράξη. Δεν μπορώ να ξεχάσω την αίσθηση της θάλασσας και το τοπίο της Κρήτης, όταν επισκέφθηκα τ’ Ανώγεια, στα 19 μου χρόνια με το Χατζιδάκι. Μ΄ αρέσουν τόσο πολύ τα μουσικά ιδιώματα της Θράκης, της Μακεδονίας, της Ηπείρου. Αλλά στην Κρήτη το γυμνό τοπίο του Ψηλορείτη σε κάνει να νιώθεις ανάταση. Είμαι γοητευμένος με τ΄ Ανώγεια και πάντα μου άρεσε το τραγούδι του Νίκου Ξυλούρη. Θυμάμαι τη φυσιογνωμία του Νικηφόρου Αεράκη και το γλέντι απ’ το οποίο πέρασαν διάφοροι, λυράρηδες, ποιόν να πρωτοθυμηθώ. Αργότερα, πήρα τα cd για ν΄ ακούσω μουσική τους Πρωτομάστορες της Κρήτης. Θυμάμαι έναν εξαιρετικό δίσκο «Το Τραγούδι των Ελλήνων» που επιμελήθηκε ο Μαρκόπουλος που είχε την Τσίτρα, το Σκορδαλό. Είναι τόσο ωραία όλα αυτά.
ΙΣΤΟΡΩ. Μέσα από το τραγούδι ιστορώ. Ο τραγουδιστής είναι ο αφηγητής αλλά και το ίδιο το τραγούδι εξιστορεί. Ο τραγουδιστής είναι υπεύθυνος μιας τέτοιας γραφής. Λέω παραμύθια στα παιδιά μου, πλάθω δικές μου ιστορίες, που δεν είναι πάντα εμπνευσμένες. Αναρωτιέμαι βέβαια καμιά φορά πως τα καταφέρνω κι αυτές οι ιστορίες έχουν ένα τέλος. Ο γιος μου που είναι πιο μεγάλος με παίρνει χαμπάρι πότε έχω όρεξη και πότε όχι. Έχει μεγαλώσει πια αλλά είναι ωραίες οι λέξεις που χρησιμοποιούν τα παιδιά, ακόμη κι όταν κάνουν λάθος, ακόμη κι όταν παραφράζουν κάτι. Η ωραιότερη ιστορία της ζωής μου είναι τα παιδιά μου.
*Εμφανίζεται στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο στην παιδική παράσταση «Ως την άκρη του Ονείρου», κάθε μέρα, εκτός Σαββάτου.