Πώς θα φτιάξω βορδιγάλειο πολτό για τα δέντρα και τα φυτά ;

Ο Βορδιγάλειος Πολτός είναι ένα βιολογικό μυκητοκτόνο διάλυμα που μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε σε ορισμένες καλλιέργειες για να προλάβουμε την εξάπλωση και να ελέγξουμε μερικές μυκητολογικές και βακτηριακές ασθένειες. Είναι ένας συνδυασμός γαλαζόπετρας και ασβέστη διαλυμένα στο νερό. Μπορεί να αγοραστεί ως έτοιμο σκεύασμα ή να το παρασκευάσουμε μόνοι μας, εύκολα στις δόσεις που χρειαζόμαστε με φθηνά υλικά που μπορούμε εύκολα να βρούμε στο εμπόριο.

Η καλύτερη εποχή για την εφαρμογή του βορδιγάλειου πολτού είναι το φθινόπωρο και η άνοιξη με σκοπό την προστασία των φυτών από παθογόνους μύκητες που μπορούν να τα μολύνουν και έτσι να ελαχιστοποιούνται τα συμπτώματα και τις ζημιές.

Ο πολτός αυτός προλαμβάνει ασθένειες όπως ο περονόσπορος και ωίδιο στο αμπέλι και την μαύρη κηλίδωση στην τριανταφυλλιά. Μπορεί επίσης να προλάβει ορισμένες ασθένειες που οφείλονται σε βακτήρια, όπως το βακτηριακό κάψιμο στην αχλαδιά και τη μηλιά και όταν γίνει ο ψεκασμός την κατάλληλη στιγμή οι ασθένειες μπορούν να ελεγχθούν αποτελεσματικά.

Το ιστορικό

Κατά τον 19^ο αιώνα οι ποικιλίες αμπέλου στην Ευρώπη βρίσκονταν αντιμέτωπες με σοβαρές ασθένειες, τις οποίες μετέφεραν οι αμερικανικές ποικιλίες αμπέλου που μεταφυτεύτηκαν στο ευρωπαϊκό έδαφος, αφήνοντας απροστάτευτες τις ντόπιες ποικιλίες.

Αποτέλεσμα ήταν να υπάρξουν σοβαρές επιδημίες στον κλάδου του αμπέλου, καθώς τα «νέα» παθογόνα προκαλούσαν τεράστιες ζημιές στους καλλιεργητές, όπως ήταν η φυλλοξήρα της αμπέλου, ενώ υπήρχε τεράστιο πρόβλημα και με τα νεοφερμένα είδη μυκήτων που προκαλούν περονόσπορο, ωίδιο και άλλες παρόμοιες μυκητολογικές ασθένειες.  

Ο καθηγητής βοτανικής Pierre-Marie-Alexis Millardet από το πανεπιστήμιο του Μπορντό έκανε έρευνες σχετικά με την ασθένεια αυτή στους αμπελώνες της περιοχής του Μπορντό στη Γαλλία.

Αυτό που διαπίστωσε είναι ότι όσοι αμπελώνες βρισκόντουσαν πλησιέστερα στους επαρχιακούς δρόμους δεν είχαν πρόβλημα με τον περονόσπορο και το ωίδιο, ενώ τα αμπέλια που δεν γειτνίαζαν με το δρόμο είχαν σοβαρές ζημιές. Μιλώντας με τους καλλιεργητές, ανακάλυψε πως τα αμπέλια που γειτνίαζαν με τους επαρχιακούς δρόμους είχαν ψεκαστεί από τους αγρότες με ένα μείγμα γαλαζόπετρας και ασβέστη για να αποθαρρύνουν τους περαστικούς να κλέψουν τα σταφύλια και να τα φάνε πριν τα συγκομίσουν.

Κάτι που προέτρεψε τον Millardet να δοκιμάσει πειραματικά την αγωγή αυτή. Δημοσίευσε τα ευρήματά του το 1885, και συνέστησε το διάλυμα αυτό για την καταπολέμηση του περονόσπορου. Τα επόμενα χρόνια, η χρήση του βορδιγάλειου πολτού διαδόθηκε και εντυπωσίασε για την αποτελεσματικότητά της καθώς ήταν το πρώτο πραγματικό μυκητοκτόνο που οδήγησε στα πρώτα εμπορικά χαλκούχα σκευάσματα του 20ου αιώνα.

Ο τρόπος δράσης του Βορδιγάλειου πολτού

Η δράση του βορδιγάλειου πολτού επιτυγχάνεται με τη βοήθεια των ιόντων χαλκού (Cu2+) που υπάρχουν σ’ αυτό. Τα ιόντα αυτά επηρεάζουν ένζυμα στα σπόρια των μυκήτων κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αναστέλλεται η βλάστησή τους. Αυτό σημαίνει πως ο βορδιγάλειος πολτός θα πρέπει να χρησιμοποιείται προληπτικά, πριν χτυπήσει η μυκητολογική ασθένεια.

Είναι απαραίτητο τα φυτά να ψεκάζονται μέχρι απορροής και να καλύπτονται πλήρως με τον ψεκασμό. Προσκολλάται για μεγάλο διάστημα στο φύλλωμα του φυτού και δεν απομακρύνεται κατά τη διάρκεια της βροχής, αν και μακροπρόθεσμα ξεπλένεται από αυτή. Συνήθως, εφαρμόζεται μόνο μία φορά το χρόνο, το χειμώνα, αλλά προληπτικά εφαρμόζεται και την άνοιξη πριν τις μυκητολογικές εξάρσεις.

Σε ποιες καλλιέργειες χρησιμοποιείται;

Εκτός από τη χρήση του για τον προληπτικό έλεγχο μυκητολογικών ασθενειών στο αμπέλι, ο βορδιγάλειος πολτός χρησιμοποιείται επίσης για τον έλεγχο του περονόσπορού της πατάτας, του εξώασκου της ροδακινιάς, του φουζικλάδιου της μηλιάς, του βακτηριακού καψίματος της αχλαδιάς, του κυκλοκονίου της ελιάς. Έχει έγκριση για χρήση σε βιολογικές καλλιέργειες και χρησιμοποιείται συχνά από μικρούς καλλιεργητές και ερασιτέχνες κηπουρούς που δε θέλουν να ψεκάζουν τα φυτά τους με εμπορικά τοξικά σκευάσματα.

Για το αμπέλι προτείνεται η χρήση βορδιγάλειου πολτού σε αναλογία 1,2-1,2-100, για τις ροδακινιές και τις αμυγδαλιές αναλογία 0,5-0,5-100 για τις αχλαδιές και τις μηλιές 0,5-1-100 για την πατάτα και τις ελιές 1,2-1,2-100.

Πώς θα φτιάξω βορδιγάλειο πολτό για τα φυτά μου;

Για την παρασκευή του βορδιγάλειου πολτού θα χρειάζεται γαλαζόπετρα, σβησμένο ασβέστη και νερό. Η προμήθεια της γαλαζόπετρας μπορεί να γίνει από κέντρα κήπου και καταστήματα γεωργικών εφοδίων, ενώ ο ασβέστης από κάποια μάντρα οικοδομικών υλικών. Η μέθοδος παρασκευής είναι πολύ εύκολη και μπορεί να την κάνει ο οποιοσδήποτε εύκολα μόνος του στο σπίτι.

Στις περισσότερες εφαρμογές προτείνεται η χρήση βορδιγάλειου πολτού συγκέντρωσης περίπου 1%. Γενικά για την παρασκευή πολτού με συγκέντρωση 1% θα πρέπει γίνει ανάμιξη γαλαζόπετρας, ασβέστη και νερού σε αναλογίες 1-1-100. Το πρώτο νούμερο αντιπροσωπεύει την συγκέντρωση γαλαζόπετρας στο διάλυμα, το δεύτερο νούμερο αντιπροσωπεύει την συγκέντρωση ασβέστη και το τρίτο το νερό.

Οπότε για την παρασκευή βορδιγάλειου πολτού 1% (1-1-100) θα πρέπει να διαλυθούν 100 γραμμάρια γαλαζόπετρας και 100 γραμμάρια ασβέστη σε 10 λίτρα νερού. Με βάση αυτή την αναλογία μπορούν να υπολογιστούν οι δόσεις γαλαζόπετρας και ασβέστη για κάθε ποσότητα όγκου που θέλουμε να ψεκάσουμε

Αναλυτικά τα βήματα έχουν ως εξής:

Αρχικά διαλύουμε 100 γραμμάρια γαλαζόπετρας, αφού πρώτα την έχουμε κάνει θρύμματα, σε 5 λίτρα νερού. Για την πλήρη διάλυσή της και για να μην μείνουν συσσωματώματα στο διάλυμα, την τοποθετούμε σε λινάτσα και αναδεύουμε καλά στο νερό μέχρι να διαλυθεί τελείως. Στην λινάτσα δεν θα πρέπει να παραμείνουν συσσωματώματα.

Στη συνέχεια, διαλύουμε 100 γραμμάρια ασβέστη σε 5 λίτρα νερού σε ένα ξεχωριστό δοχείο.

Ανακατεύοντας το διάλυμα του ασβέστη με ένα ξύλινο κοντάρι, για να αποφύγουμε την καθίζηση ιζήματος, το χύνουμε αργά και σταθερά στο δοχείο που έχουμε τη διαλυμένη γαλαζόπετρα. Αν χρειαστεί προσθέτουμε νερό μέχρι να συμπληρωθούν 10 λίτρα διαλύματος.

Προσθέτουμε στο διάλυμα 100 γραμμάρια σαπουνιού για να βελτιώσουμε τη διαβρεκτική ικανότητα.

Γεμίζουμε τον ψεκαστήρα με το διάλυμα περνώντας το πρώτα από μια υφασμάτινη σήτα (τουλπάνι) ώστε να συγκρατήσει μικρούς σβώλους και συσσωματώματα που σχηματίστηκαν σε αυτό και να μην περάσουν στο ψεκαστικό υγρό.

Από τη στιγμή που το παρασκευάσουμε πρέπει να το χρησιμοποιήσουμε άμεσα καθώς χάνει την αποτελεσματικότητά του όσο περνά ο χρόνος και δεν αποθηκεύεται. Ψεκάζουμε με αυτό όλα τα τμήματα των φυτών, το στέλεχος, το βλαστό και σημεία από τομές και κλαδέματα ώστε να τα προστατεύσουμε. Συνηθίζεται να ψεκάζουμε δέντρα με βορδιγάλειο πολτό μετά το κλάδεμα για να μη μολυνθούν οι πληγές. Επίσης, ο βορδιγάλειος πολτός δεν συνδυάζεται με άλλα μυκητοκτόνα και εντομοκτόνα σκευάσματα.

Δεν ψεκάζουμε με βορδιγάλειο πολτό όταν το δέντρο ή τα φυτά μας έχουν σχηματίσει πλήρως το φύλλωμά τους γιατί μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα σε αυτό. Το διάλυμα αυτό μπορεί να είναι επιβλαβές για τα ψάρια, τα οικόσιτα ζώα και τους γεωσκώληκες, λόγω της πιθανής συσσώρευση χαλκού στο έδαφος.