Η Επιτροπή εκδίδει νέες κατευθυντήριες γραμμές για να βελτιώσει την κατανόηση του τρόπου κατά τον οποίο μπορεί να ασκείται η υδατοκαλλιέργεια μέσα στο δίκτυο Natura 2000, το ενωσιακών διαστάσεων δίκτυο προστατευόμενων φυσικών περιοχών.
Στις κατευθυντήριες γραμμές εξηγείται πώς θα εξασφαλιστεί καλύτερα ότι οι δραστηριότητες που σχετίζονται με την υδατοκαλλιέργεια είναι συμβατές με τη νομοθεσία της ΕΕ περί της φύσεως, και ιδίως τις διατάξεις σχετικά με το δίκτυο Natura 2000. Τονίζεται η σημασία του τομέα της υδατοκαλλιέργειας για την παραγωγή τροφίμων, και αναδεικνύεται ο καίριος ρόλος του δικτύου Natura 2000 στην επίτευξη των στόχων της πολιτικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα. Οι κατευθυντήριες γραμμές εστιάζουν στην εφαρμογή των διατάξεων για την κατάλληλη εκτίμηση βάσει της οδηγίας για τους οικοτόπους (τα ενδιαιτήματα).
Ο κ. Janez Potočnik, Ευρωπαίος Επίτροπος αρμόδιος για το περιβάλλον, χαρακτήρισε το έγγραφο ως «ένα χρήσιμο εργαλείο για μεγαλύτερη κατανόηση μεταξύ οικονομικών παραγόντων, δημόσιων αρχών, διαχειριστών τόπων διατήρησης της φύσης και αντίστοιχων φορέων. Θα τους επιτρέψει να σχεδιάζουν έργα βιώσιμης υδατοκαλλιέργειας τα οποία να πληρούν τους στόχους παραγωγής των ενώ παράλληλα θα σέβονται τις οικολογικές αξίες των περιοχών Natura 2000.»
Η κα Μαρία Δαμανάκη, Ευρωπαία Επίτροπος αρμόδια για την αλιεία και τη θαλάσσια πολιτική, δήλωσε τα εξής : «Η υδατοκαλλιέργεια διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ΕΕ για να υπάρχει πρόσβαση στους πόρους τροφίμων, και χρειάζεται να χρησιμοποιήσει τις δυνατότητές της για να συμβάλει στην αειφορία, στην επισιτιστική ασφάλεια, στην ανάπτυξη και στην απασχόληση. Ως ένας από τους πολλούς χρήστες των υδάτων της ΕΕ, η υδατοκαλλιέργεια θα πρέπει να αναπτυχθεί κατά οικολογικώς βιώσιμο τρόπο, το παρόν δε έγγραφο αναμένεται να συντείνει στην επιδίωξη αυτή.»
Οι κατευθυντήριες γραμμές - «Οδηγίες για την υδατοκαλλιέργεια και το Natura 2000 - Δραστηριότητες βιώσιμης υδατοκαλλιέργειας στο πλαίσιο του δικτύου Natura 2000» - παρουσιάζουν το πλαίσιο της ανάπτυξης της υδατοκαλλιέργειας και της διατήρησης της βιοποικιλότητας στην Ευρώπη σε όρους άσκησης πολιτικής. Επανεξετάζουν τις δυνητικές επιπτώσεις που έχουν τα κύρια συστήματα υδατοκαλλιέργειας στη φύση και την άγρια ζωή, με ιδιαίτερη έμφαση στις μεθόδους και στα εργαλεία με σκοπό να τα αξιολογήσει υπό το πρίσμα των στόχων διατήρησης της φύσης στους τόπους του δικτύου. Στις κατευθυντήριες γραμμές εξηγείται πώς θα πρέπει να αξιολογούνται οι κίνδυνοι αυτοί για κάθε περίπτωση χωριστά και πώς μπορούν καλύτερα να ελαχιστοποιηθούν ή να αποφεύγονται εντελώς. Παρουσιάζονται ορισμένες μελέτες περιπτώσεων, με παραδείγματα ορθής πρακτικής που δείχνουν πώς μπορεί η βιώσιμη ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας να είναι συμβατή με την προστασία της φύσης ή πώς μπορεί να την ενισχύσει προσφέροντας κατάλληλα ενδιαιτήματα για τα οποία υπάρχουν ήδη πολλοί χαρακτηρισμένοι τόποι. Οι κατευθυντήριες γραμμές τονίζουν τα οφέλη του στρατηγικού σχεδιασμού, μέσω του οποίου οι απαιτήσεις διατήρησης της φύσης και οι ανάγκες ανάπτυξης της υδατοκαλλιέργειας λαμβάνονται υπόψη με ολοκληρωμένο τρόπο σε πρώιμο στάδιο της διαδικασίας σχεδιασμού. Το έγγραφο παρέχει ένα βήμα-προς-βήμα οδηγό για τις απαιτούμενες διαδικασίες αξιολόγησης με σχετικά παραδείγματα και πρακτικές συστάσεις.
Πρόκειται για το πέμπτο έγγραφο καθοδήγησης σχετικά με την εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας για τη φύση στο πλαίσιο τομέων στρατηγικής σημασίας της ΕΕ. Οι κατευθυντήριες γραμμές που έχουν δημοσιευτεί στο παρελθόν αφορούσαν την αιολική ενέργεια, τον κλάδο εξόρυξης ορυκτών πλην των ενεργειακών, τα αναπτυξιακά έργα σε λιμένες και εκβολές ποταμών και τις μεταφορές μέσω των εσωτερικών πλωτών οδών.
Ιστορικό
Η υδατοκαλλιέργεια συμβάλλει όλο και περισσότερο στην παραγωγή τροφίμων από υδρόβια συστήματα παγκοσμίως, λαμβανομένου υπόψη ότι τα περισσότερα ιχθυαποθέματα στην άγρια φύση βρίσκονται τώρα κοντά ή μόλις πάνω από τα όρια αειφόρου εκμετάλλευσης. Στην ΕΕ, η παραγωγή από υδατοκαλλιέργειες αποτελεί σημαντική οικονομική δραστηριότητα σε πολλές παράκτιες και ηπειρωτικές περιοχές, αλλά τα τελευταία χρόνια παρέμεινε στάσιμη, σε αντίθεση με τις εκδηλούμενες σε παγκόσμιο επίπεδο τάσεις. Η μεταρρύθμιση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής έχει ως στόχο να αναπτύξει το πλήρες δυναμικό της υδατοκαλλιέργειας στην ΕΕ, στον άξονα των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020»: αειφορία, επισιτιστική ασφάλεια, οικονομική ανάπτυξη και απασχόληση.
Το Natura 2000 είναι ένα τεράστιο πανευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών, στόχος του οποίου είναι να εξασφαλίζει τη μακροπρόθεσμη επιβίωση των πλέον πολύτιμων και απειλούμενων με εξαφάνιση ειδών και ενδιαιτημάτων της Ευρώπης. Τώρα καλύπτει σχεδόν το 18% της χερσαίας επιφάνειας της ΕΕ και περισσότερα από 217.000 km² των θαλασσών της. Το Natura 2000 δεν είναι ένα σύστημα αυστηρών φυσικών καταφυγίων όπου αποκλείονται όλες οι ανθρώπινες δραστηριότητες. Εντός του δικτύου μπορούν να αναπτύσσονται δραστηριότητες όπως η γεωργία, η υδατοκαλλιέργεια, οι μεταφορές, η ανάπτυξη υποδομών, ο τουρισμός, η δασοκομία και ψυχαγωγικές επιδιώξεις υπό τον όρο ότι είναι αειφόρες και συνάδουν με τους στόχους διατήρησης της φύσης των περιοχών. Το Natura 2000 είναι ένα από τα κύρια εργαλεία εφαρμογής της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα, με στόχο να αναστρέψει την απώλεια βιοποικιλότητας και να επισπεύσει τη μετάβαση της ΕΕ προς μια πράσινη οικονομία η οποία αξιοποιεί αποδοτικά τους πόρους.
Για περισσότερες πληροφορίες:
Έγγραφο οδηγιών σχετικά με την υδατοκαλλιέργεια και το δίκτυο Natura 2000:
http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/management/docs/Aqua-N2000%20guide.pdfpdf
