Μικρή υπεροχή της παραγωγής εσοδείας 2011 (1.841 εκατ. τόνοι) έναντι της κατανάλωσης (1.836 εκατ. τόνοι) και αύξηση τόσο της παραγωγής (+5%), όσο και της κατανάλωσης (+2,9%) σε σχέση με το προηγούμενο έτος, αύξηση των παγκόσμιων αποθεμάτων τέλους (+1,3%) στους 378 εκ. τόνους αλλά μείωση των αποθεμάτων των 8 μεγαλύτερων εξαγωγικών χωρών (-4,4%) στους 131 εκ. τόνους, παρατηρείται στην παγκόσμια αγορά σιτηρών. Αυτό προέκυψε κατά τη συνεδρίαση της Συμβουλευτικής Επιτροπής Σιτηρών της ΕΕ, που συνεδρίασε πρόσφατα στις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει η κα Δήμητρα Μάρδα, στέλεχος της ΠΑΣΕΓΕΣ «Από το Δεκέμβριο 2011 καταγράφεται αύξηση τιμών λόγω παγετού στην ΕΕ27 και ξηρασίας στη νότιο Αμερική καθώς επίσης και λόγω φημών για επιβολή εξαγωγικών περιορισμών από τη Ρωσία. Στις 27.3.2012 οι τιμές των σιτηρών διαμορφώθηκαν ως εξής: αραβόσιτος Μπορντώ 282$/τόνο, σίτος και κριθάρι Ρουέν 281$/τόνο, σίτος αρτοποιίας Μαύρης Θάλασσας 275$/τόνο, αραβόσιτος ΗΠΑ 274$/τόνο και σίτος ΗΠΑ SRW 259$/τόνο.
Αυξημένη η παραγωγή (+6,4%, στους 695 εκατ. τόνους) και η κατανάλωση (+3,8%, στους 681 εκατ. τόνους) σίτου, αυξημένα τα αποθέματα τέλους, τόσο τα συνολικά (+7,6% στους 211 εκ. τόνους), όσο και αυτά των 8 μεγαλύτερων εξαγωγικών χωρών (+7%, στους 76 εκ. τόνους). Από τις 8 μεγαλύτερες εξαγωγικές χώρες (ΕΕ27, Ρωσία, ΗΠΑ, Αυστραλία, Καναδάς, Ουκρανία, Καζακστάν, Αργεντινή), μόνο στις ΗΠΑ καταγράφεται μείωση παραγωγής κατά το 2011 (στους 54 εκ. τόνους), η ΕΕ27 παραμένει μακράν η πρώτη παραγωγός σίτου σε παγκόσμιο επίπεδο (138 εκ. τόνοι) , με δεύτερη τη Ρωσία (56 εκ. τόνοι).
Τέλη Μαρτίου 2012 οι τιμές σίτου διαμορφώθηκαν ως εξής : σίτος Καναδά CWRS St Lawrence 375 $/τόνο, σίτος ΗΠΑ HRW Gulf 295 $/τόνο, σίτος αρτοποιίας Μαύρης θάλασσας 280 $/τόνο (+17% σε σύγκριση με την τιμή στις αρχές Δεκεμβρίου 2011), σίτος ζωοτροφικός Μαύρης θάλασσας 255 $/τόνο (+13% σε σύγκριση με την τιμή στις αρχές Δεκεμβρίου 2011), σίτος ΗΠΑ SRW Gulf 262 $/τόνο.
Παράλληλα, οι τιμές του σκληρού σίτου κατά τα τέλη Μαρτίου 2012 ανήλθαν στα : 277 €/τόνο ΗΠΑ Minneapolis HADW, 276€/τόνο Ιταλίας Bologna (-3,4% σε σύγκριση με την τιμή προ 4μήνου), 267€/τόνο Γαλλίας Port –la- Nouvelle (-11% σε σύγκριση με την τιμή προ 4μήνου), 267$/τόνο Ισπανίας κατά μέσον όρο, (έναντι 211 €/τόνο Γαλλικού μαλακού σίτου Ρουέν).
Κατά τα τέλη Μαρτίου 2012, τώρα, οι τιμές κριθαριού FOB ανήλθαν στα : 247€/τόνο Γαλλικό βυνοποιϊας Ρουέν, 210€/τόνο Γαλλικό ζωοτροφικό Ρουέν (+15% σε σύγκριση με την τιμή στις αρχές Δεκεμβρίου 2011), 199€/τόνο ζωοτροφικό Μαύρης Θάλασσας , 169€/τόνο ζωοτροφικό Φινλανδίας Naantali.
Αραβόσιτος
Η παραγωγή αραβοσίτου κατά το 2011 (IGC Φεβρουάριος 2012), αν και αυξημένη (+4,3%) στους 864 εκ. τόνους σε σχέση με το προηγούμενο έτος, προβλέπεται ότι θα υστερεί της κατανάλωσης (871 εκατ. τόνοι), τα παγκόσμια αποθέματα τέλους της εμπορικής περιόδου 2011/12 εκτιμώνται μειωμένα (-5,3%) στους 126 εκ. τόνους. Οι εξαγωγικές τιμές αραβοσίτου κατά το τρίμηνο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2012 κινήθηκαν ανοδικά και περί τα τέλη Μαρτίου κυμάνθηκαν από 274$/τόνο (ΗΠΑ) έως
258$/τόνο (ζωοτροφικός Βραζιλίας), ο ζωοτροφικός Μαύρης Θάλασσας ανήλθε στα 270$/τόνο (+40$/τόνο σε σύγκριση με την τιμή προ 4μήνου).
Λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών κατά την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο 2011/12 ιδιαίτερα στην Ιβηρική και την Πολωνία, εκπρόσωποι των παραγωγών και της βιομηχανίας ζωοτροφών ζήτησαν από την ΕΕ να δοθεί η ενιαία ενίσχυση όσο το δυνατόν νωρίτερα (τον Οκτώβριο), να υποστηριχθούν οι αρδευτικές υποδομές μέσω του 2ου πυλώνα , να αυξηθεί το περιθώριο του κανόνα de minimis.
Εξελίξεις στην ΕΕ-27 κατά το πρώτο 6μηνο της εμπορικής περιόδου 2011/12
Μειωμένες εμφανίζονται οι εξαγωγές σίτου στους 8,3 ε. τόνους σε σχέση με τον μ.ο. 5ετίας ενώ αντίθετα σημαντική αύξηση εμφανίζουν οι εισαγωγές στους 3 εκ. τόνους. Η Γαλλία είναι το πρώτο εξαγωγικό κράτος-μέλος στον κοινό σίτο με μερίδιο 66%. Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, οι εισαγωγές μαλακού σίτου στην ΕΕ προήλθαν κατά 40% από την Ουκρανία και κατά 35% από την Ρωσία.
Οι εισαγωγές σκληρού σίτου ανήλθαν σε 1 εκ. τόνους και προήλθαν κατά 64% από τον Καναδά και κατά 16% από τις ΗΠΑ ενώ οι εξαγωγές ανήλθαν σε 0,8εκ. τόνους και προήλθαν κατά 64,5% από τη Γαλλία. Η Αλγερία υποδέχεται το 46% των Κοινοτικών εξαγωγών και ακολουθεί το Μαρόκο (18%) και η Τυνησία (15%).
Οι εξαγωγές κριθαριού ανήλθαν σε 3,5 εκ. τόνους. Οι μεγαλύτερες εξαγωγικές χώρες της ΕΕ27 είναι η Γαλλία (25%), η Ρουμανία (15%) και η Γερμανία (15%). Ας σημειωθεί ότι το μερίδιο της Ρουμανίας έχει υπερδιπλασιασθεί σε σχέση με τον μ.ο. της 5ετίας.
Οι εισαγωγές αραβοσίτου ανήλθαν στους 2,5 εκ. τόνους, ενώ οι σημαντικότερες χώρες προέλευσης του αραβόσιτου είναι η Ουκρανία (44%) , οι ΗΠΑ (19%) και η Ρωσία (10%).
Η ΕΕ27 κατά το 9μηνο της τρέχουσας εμπορικής περιόδου, εμφάνιζε στο σύνολο των σιτηρών, θετικό εμπορικό ισοζύγιο με 8,1 εκατ. τόνους έναντι 10,8 εκατ. τόνων κατά την προηγούμενη . Το ισοζύγιο ήταν θετικό στο μαλακό σίτο (+5,5 εκ. τόνοι) και στο κριθάρι (+2,19 εκ. τόνοι) ενώ ήταν αρνητικό στον αραβόσιτο (-1,6 εκ. τόνοι) και το σκληρό σίτο (-0,1 εκ. τόνοι).
Εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Σύμφωνα με Κοινοτικές εκτιμήσεις (Γενική Διεύθυνση Γεωργίας της Επιτροπής, Μάρτιος 2012) κατά την εμπορική περίοδο 2012/13 προβλέπεται μικρή αύξηση της συνολικής παραγωγής σιτηρών (+0,8%) στους 289,3 εκ. τόνους σε σύγκριση με την τρέχουσα περίοδο. Ειδικότερα στον μαλακό σίτο προβλέπεται αύξηση (+2,1%) στους 132,5 εκ. τόνους, στο σκληρό σίτο αύξηση (+4,4%) στους 8,5 εκ. τόνους, στο κριθάρι αύξηση (+6,6%) στους 55,2 εκ. τόνους ενώ στον αραβόσιτο προβλέπεται μείωση κατά 7% στους 62,4 εκ. τόνους.
Στις ελαιούχες καλλιέργειες, κατά την εμπορική περίοδο 2012/13 σε σύγκριση με την προηγούμενη, προβλέπεται μείωση της παραγωγής ηλιάνθου κατά 16,8% στους 7 εκ. τόνους και αύξηση της ελαιοκράμβης (+5,8% ) στους 20,4 εκ. τόνους.
Το εμπορικό έλλειμμα της ΕΕ27 στους ελαιούχους σπόρους και πίτες (oilmeals) αναπληρώνεται με εισαγωγές σόγιας και πίτας σόγιας. Ας σημειωθεί ότι κατά την εμπορική περίοδο 2010/11 οι εισαγωγές σόγιας και πίτας σόγιας ανήλθαν σε 32,2 εκ. ισοδύναμους τόνους πίτας σόγιας προέλευσης Βραζιλίας (42%), Αργεντινής (36%) και ΗΠΑ (9%). Αντίθετα το έλλειμμα της ΕΕ27 σε βρώσιμα σπορέλαια αναπληρώνεται σε συντριπτικό ποσοστό από φοινικέλαιο. Κατά την εμπορική περίοδο 2011/12 οι εισαγωγές φοινικελαίου ανήλθαν σε 5 εκ. τόνους προέλευσης Ινδονησίας (54%) και Μαλαισίας (31%).
Επιπτώσεις από την ΚΑΠ μετά το 2013
O Πρόεδρος της ΟΕ Σιτηρών ζήτησε να δοθούν το ταχύτερο διευκρινήσεις για τον όρο της περιοχής οικολογικής εστίασης και πάντως πριν ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις από την ΕΕ. Επίσης επεσήμανε ότι οι αρμόδιες εθνικές αρχές θα επιβαρυνθούν με υπερβολικές δαπάνες προκειμένου να ελέγχουν την εφαρμογή των μέτρων.
Για πρώτη φορά συμμετείχε στη Επιτροπή (καθώς και στην Ο.Ε. της COPA) εκπρόσωπος των παραγωγών από τη Βουλγαρία, η οποία ανέφερε ότι από τα 40 εκ. στρέμματα αγροτικής γής στη Βουλγαρία, καλλιεργούνται έως τώρα περίπου τα 30 εκ. στρ. Η γη αυτή (των 10 εκ. στρ.) δεν θα μπορέσει να αξιοποιηθεί αν ισχύσουν οι προτάσεις της ΕΕ για τα νέα δικαιώματα.
Εκπρόσωποι των παραγωγών πρότειναν στην ΕΕ , η διαφοροποίηση των καλλιεργειών (για το πρασίνισμα, άρθρο 30) να περιλάβει - προκειμένου για τα κράτη μέλη του Νότου καθώς και για τα βορειότερα κράτη μέλη- δύο και όχι τρείς καλλιέργειες. Στην πρόταση αυτή ο εκπρόσωπος της ΕΕ απάντησε ότι ήδη εξετάζεται αυτό το ενδεχόμενο.
Ως προς την αναθεώρηση της Κοινοτικής τακτικής για την αντιμετώπιση της Diabrotica του αραβοσίτου, εκπρόσωπος της ΕΕ ανακοίνωσε ότι έχουν αξιολογηθεί 7 σενάρια τακτικής (policy options) εκ των οποίων επικρατέστερα είναι δύο: είτε η παύση της καραντίνας (deregulation) είτε η λήψη λίγο χαλαρότερων μέτρων. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα διευκρινισθεί τι από τα δύο θα προκριθεί.
