Πεκάν: Μία σημαντική καλλιέργεια εισέρχεται στην Ευρώπη

Του: Σταμάτη Σεκλιζιώτη

Άλλος ένας σημαντικός Ξηρός Καρπός που αργά αλλά σταθερά εισέρχεται στην Ευρώπη "ως φυτεία" και ως "εισαγόμενος" κυρίως από τις ΗΠΑ και λίγες ποσότητες από το Μεξικό....

Το δέντρο καλλιεργείται για τον καρπό του στις νότιες Ηνωμένες Πολιτείες, κυρίως στη Γεωργία, Νέο Μεξικό, Τέξας αλλά και στο Μεξικό. Είναι ιθαγενές φυτό των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ παράγουν ετησίως 132,5 χιλιάδες τόνους (ΜΤ), την μεγαλύτερη ποσότητα παγκοσμίως με έκταση 1,6 εκατομμύρια στρέμματα και ακολουθεί το Μεξικό. Στις ΗΠΑ παρουσιάζει αυξητικές τάσεις η παραγωγή η οποία για το 2019 εκτιμήθηκε σε αξία στα 469 εκατομμύρια δολάρια.

Οι ποικιλίες που καλλιεργούνται στις ΗΠΑ είναι καμιά 25ριά νέες αλλά και πολλές παραδοσιακές που διατηρούνται στην παραγωγή... με ονομασίες φυλών Ινδιάνων. Οι πιο εμπορικές ποικιλίες είναι οι Western, Desirable, Stuart, Burkett, Wichita και άλλες. Οι ενδημικές και παραδοσιακές είναι οι Cheyenne, Sioux, Apache, Osage, Pawnee, Mohawk, Kiowa and Choctaw, και άλλες ακόμη που συναντώνται στη φύση, κυρίως σε παραποτάμια κοιλαδικά οικοσυστήματα...

Η οργανική παραγωγή πεκάν στις ΗΠΑ φέρει πιστοποίηση του USDA. Με τον φλοιό των πεκαν παράγεται και βιοαέριο στις ΗΠΑ..., ενώ χρησιμοποιείται ευρύτατα ως καύσιμο στα BBQs αποδίδοντας άρωμα και γεύση στο κρέας...

Ο καρπός είναι ένα δημοφιλές βρώσιμο είδος καρυδιού που χρησιμοποιείται ως σνακ αλλά και σε διάφορες συνταγές, όπως πραλίνες, πίτα πεκάν, πέστο με δενδρολίβανο, στις σαλάτες, κλπ...

Πρόκειται για μεγάλο φυλλοβόλο δένδρο κόμης μέχρι και 15 μέτρα διάμετρο, με ύψος που μπορεί να φτάσει μέχρι τα 45 και 50 μέτρα σε ευνοϊκές συνθήκες.... Αντέχει μέχρι και -32 βαθμούς C, προτιμά ήλιο ή ημισκιά, πλούσιο και καλά στραγγιζόμενο έδαφος και μια κρύα χειμερινή περίοδο διάρκειας τουλάχιστον 500 ωρών...

Δεν γνωρίζει κανείς εάν όντως υπάρχει μεγάλη ανάγκη για μια εκτεταμένη εμπορική καλλιέργεια πεκάν (Pecan ή Carya illinoensis) στην Ευρώπη.

Τα πεκάν όμως που αποτελούν πολύ δημοφιλή ξηρό καρπό, πιθανότατα να μπορούσαν να παράγουν με μια αξιοπρεπή καλλιέργεια μόνο στα θερμότερα μέρη της Ευρώπης. Απαιτούν ζεστά καλοκαίρια και χειμώνες που είναι αρκετά κρύοι αλλά όχι πολύ υγροί. Τα νότια Βαλκάνια και κυρίως η χώρα μας θεωρούνται κατάλληλα περιβάλλοντα για την καλλιέργεια...

Στην Ευρώπη πάλι οι Ισπανοί προηγούνται και ακολουθούν οι Ιταλοί... Από πληροφορίες, στην Ισπανία καλλιεργείται στην Κοιλάδα του Ebro, στην κοιλάδα Guadalhorce και στην Murcia, ενώ παραγωγοί στην Córdoba δείχνουν ενδιαφέρον να προχωρήσουν με φυτείες πεκάν. Η μεγαλύτερη παραγωγή γίνεται στην Malaga με την παραγωγή σήμερα να ξεπερνά τους 400 τόνους, με αυξητικές τάσεις λόγω της γνωριμίας των καταναλωτών με το προϊόν και του αυξημένου τουρισμού. Οι Ισπανοί το καταναλώνουν στην Ανδαλουσία, στη Μαδρίτη και στην Βαρκελώνη κυρίως στην περίοδο των Χριστουγέννων.

Όσοι ασχολούνται με την παραγωγή και το εμπόριο των ξηρών καρπών στην Ισπανία προβλέπουν ότι το πεκάν έχει ανοδικό πορεία και πολλά περιθώρια στην κατανάλωση η οποία εντείνεται...

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η Αμερικανική επιθετική προώθηση του προϊόντος στην Ευρώπη με πρωταγωνιστές το Αμερικανικό Συμβούλιο Πεκάν που εκπροσωπεί τους Παραγωγούς των ΗΠΑ, με ισχυρή επιχορήγηση από τον οβολό των Αμερικανών παραγωγών στην προώθηση και το μάρκετινγκ του προϊόντος αύξησε την κατανάλωση σε πολλές χώρες της ΕΕ, αλλά προκάλεσε και εκκίνηση των φυτεύσεων στην Ισπανία και τη Ιταλία...

Η ποικιλία που τα πάει μια χαρά στην Ισπανία είναι η ‘Mahan’ η οποία χαρακτηρίζεται από μεγάλο καρπό. Οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται μεταξύ 5,0 και 8,5 €/κιλό ανάλογα με το μέγεθος, κατά πολύ ακριβότερο από τις ΗΠΑ όπου οι τιμές κυμαίνονται μεταξύ 1,5 και 3 δολάρια το κιλό (με φλοιό).

Στην εμπορική περίοδο ΜΥ (Marketing Year) 2018/2019 οι ΗΠΑ εξήγαγαν περί τους 42.000 ΜΤ εκ των οποίων περί τους 19.500 ΜΤ στην ΕΕ. Η Ελλάδα την ίδια περίοδο εισήγαγε κάτι λιγότερο από έναν τόνο (900 κιλά περίπου) με τους μεγαλύτερες ποσότητες να κατευθύνονται προς Γερμανία, Αγγλία, Ολλανδία, Βέλγιο και Γαλλία, Ισπανία.. Σύμφωνα με τους Ισπανούς οι οποίοι επεκτείνουν κατανάλωση και τις φυτεύσεις τους, παρουσιάζεται συνεχής αυξητική τάση στην ζήτηση, με αργούς μεν ρυθμούς, αλλά αυτή υφίσταται και μάλιστα σε ολόκληρη την Ευρώπη, κυρίως στην κεντρική...

Να σημειώσουμε ότι το δένδρο είναι κατάλληλο και για το αστικό πράσινο, εφόσον υπάρχουν οι χώροι και οι κατάλληλες συνθήκες (εδάφους και υγρασίας.

Μια μεγάλη 30χρονη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο New England Journal of Medicine (Ιατρικό Περιοδικό των Βορειοδυτικών Πολιτειών των ΗΠΑ) διαπίστωσε σημαντική συσχέτιση μεταξύ της κανονικής κατανάλωσης ξηρών καρπών και του μειωμένου κινδύνου θνησιμότητας από όλες τις αιτίες, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων, σε σύγκριση με εκείνους που δεν κατανάλωναν ξηρούς καρπούς. Η έρευνα περιελάμβανε πλην των άλλων ξηρών καρπών και το πεκάν.

Η μεγαλύτερη αυτή μελέτη του είδους στις ΗΠΑ, στην οποία συμμετείχαν 76.464 γυναίκες και 42.498 άνδρες, διαπίστωσε επίσης ότι οι κανονικοί καρυοφάγοι (καρύδια, πεκάν) ζύγιζαν λιγότερο από εκείνους που δεν έτρωγαν ξηρούς καρπούς - εύρημα το οποίο θα έπρεπε να ανακουφίσει τους φόβους πολλών ότι οι ξηροί καρποί παχαίνουν.

Επιπλέον, για τα τεχνικά ζητήματα καλλιέργειας του Πεκάν, θα ήταν πολύ καλύτερο να συμβουλεύεστε τους Γεωπόνους στις κατά τόπους Δ/σεις Γεωργίας, αλλά και στα Ινστιτούτα Δενδροκομίας του ΥΠΑΑΤ, των Πανεπιστημιακών εργαστηρίων Δενδροκομίας, και τους έμπειρους Γεωπόνους φυτωριούχους που έχουν εμπειρία στο είδος του δένδρου.