Μπαγινέτας στο Agrocapital: Η ΚΑΠ μετά το 2027 υπό το πρίσμα των πρόσφατων ανακοινώσεων της ΕΕ

ΚΑΠ 2028–2034: Τέλος τα εύκολα λεφτά – Μόνο για όσους παράγουν

Με φόντο τις πρόσφατες Ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον επόμενο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και το στρατηγικό «Όραμα για τη Γεωργία και τα Τρόφιμα», ανοίγει επίσημα ο διάλογος για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της περιόδου 2028–2034. Οι Βρυξέλλες προειδοποιούν: η ενίσχυση θα γίνεται πλέον πιο στοχευμένα, με βάση την ενεργή συμμετοχή στην παραγωγή, τις ανάγκες του κάθε γεωργού και τις προτεραιότητες της Πράσινης Συμφωνίας.

Ποιοι θα στηριχθούν, ποιοι κινδυνεύουν να μείνουν εκτός και τι σημαίνει αυτό για τον Έλληνα παραγωγό; Το Agrocapital παρουσιάζει τα βασικά σημεία των Ανακοινώσεων και τι πρέπει να γνωρίζουν από τώρα οι αγρότες και οι φορείς του πρωτογενούς τομέα.

Στις αρχές του 2025, και συγκεκριμένα στις 11 και 19 Φεβρουαρίου, παρουσιάστηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους αρμόδιους Επιτρόπους δύο κομβικές Ανακοινώσεις. Η πρώτη με τίτλο «Πορεία προς το προσεχές Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο» αφορά το νέο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό μετά το 2027. Η δεύτερη, με τίτλο «Το Όραμα για τη Γεωργία και τα Τρόφιμα», αποτυπώνει τον στρατηγικό οδικό χάρτη για τη γεωργία και τα τρόφιμα στην Ευρώπη έως το 2040.

Κατευθύνσεις των ανακοινώσεων

Αναλύοντας τα κείμενα των παραπάνω Ανακοινώσεων, προκύπτουν σημαντικά συμπεράσματα αναφορικά με την επικείμενη συζήτηση για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) μετά το 2027.

Λαμβάνοντας υπόψη τις σχετικές αναφορές που παρατίθενται στα επίσημα κείμενα, αναδεικνύονται οι εξής βασικοί άξονες:

---

Πιο στοχευμένη δημόσια στήριξη των αγροτών

Αναγνωρίζεται ότι η δημόσια στήριξη μέσω της ΚΑΠ εξακολουθεί να είναι απαραίτητη για την ενίσχυση του γεωργικού εισοδήματος. Ωστόσο, η νέα ΚΑΠ θα προσανατολιστεί περισσότερο στους ενεργούς γεωργούς, δηλαδή σε όσους παράγουν πραγματικά τρόφιμα και έχουν πραγματική ανάγκη στήριξης.

Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί:

• Σε γεωργούς που δραστηριοποιούνται σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς

• Σε νέους και νεαρούς γεωργούς

• Σε μεικτές γεωργικές εκμεταλλεύσεις

Εξετάζεται, επίσης, η προοδευτική μείωση των ενισχύσεων και η επιβολή ανώτατων ορίων στήριξης ανά δικαιούχο.

---

Αξιοποίηση κάθε πηγής που ανταμείβει τους γεωργούς

Στο πλαίσιο της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, οι γεωργοί καλούνται να συμμετάσχουν σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο με περιβαλλοντικό προσανατολισμό.

Η μετάβαση αυτή δημιουργεί νέες ευκαιρίες εισοδήματος, όπως:

• Βιολογική γεωργία

• Ανθρακοδεσμευτική γεωργία

• Βιοοικονομικές δραστηριότητες

Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο προτείνει τη θωράκιση της χρηματοδότησης για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, με στόχο την αντιμετώπιση και αναστροφή της περιβαλλοντικής υποβάθμισης.

---

Στρατηγική για την ανανέωση των γενεών

Το μέλλον της επισιτιστικής αυτοδυναμίας στην Ε.Ε. έως το 2040 εξαρτάται από τη νέα γενιά γεωργών. Η Επιτροπή έχει δεσμευτεί να παρουσιάσει εντός του 2025 μια ενιαία Στρατηγική Ανανέωσης των Γενεών, με συστάσεις και μέτρα σε ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.

---

Διαφοροποίηση των αλυσίδων εφοδιασμού

Η διατροφική ασφάλεια της Ε.Ε. εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εισαγόμενες εισροές, όπως:

• Λιπάσματα

• Ζωοτροφές

• Ενέργεια

Γι’ αυτό, κρίνεται αναγκαία η μείωση των στρατηγικών εξαρτήσεων και η θωράκιση των αγροδιατροφικών αλυσίδων.

---

Εξασφάλιση της ανθεκτικότητας του αγροδιατροφικού τομέα

Η νέα ΚΑΠ θα ενισχύσει μέτρα για τη μείωση των εκπομπών αερίων από τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Παράλληλα, προωθείται η χρηματοδότηση από τον ιδιωτικό τομέα, ως συμπληρωματική πηγή στήριξης πέραν των δημόσιων πόρων.

---

Θωράκιση του αγροτικού τομέα έναντι κινδύνων

Η μελλοντική πολιτική προβλέπει:

• Συστήματα ασφάλισης κινδύνου

• Μηχανισμούς κοινής διαχείρισης ρίσκου μέσω οργανώσεων παραγωγών και συνεταιρισμών

Αυτά θα συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας του τομέα απέναντι σε ακραία καιρικά φαινόμενα, αγορές υψηλής αστάθειας και γεωπολιτικούς κινδύνους.

---

Αλλαγή της υπάρχουσας δημοσιονομικής κατάστασης

Για να επιτευχθούν οι νέοι στόχοι, απαιτείται εκσυγχρονισμός του προϋπολογισμού της Ε.Ε.. Αυτό περιλαμβάνει:

• Σχέδιο για κάθε χώρα, με βασικές μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις σε κοινές ευρωπαϊκές προτεραιότητες

• Δημιουργία Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανταγωνιστικότητας, που θα στηρίζει στρατηγικούς τομείς και τεχνολογίες αιχμής

---

Οι πρόσφατες Ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής χαρτογραφούν τις νέες στοχεύσεις για την ΚΑΠ 2028–2034. Ο διάλογος έχει ήδη ξεκινήσει και οι αλλαγές προδιαγράφονται βαθιές και ουσιαστικές — με μεγαλύτερη στόχευση, αυστηρότερες απαιτήσεις και υψηλότερες προσδοκίες από τους γεωργούς.

Οι εθνικές θέσεις, η οργανωμένη διαβούλευση και η ενεργή συμμετοχή όλων των φορέων του πρωτογενούς τομέα θα καθορίσουν το μέλλον της ελληνικής γεωργίας στη νέα εποχή της ΚΑΠ.

Η Ευρώπη, για ακόμη μία φορά, αναζητά την ισορροπία ανάμεσα στο παλιό και το νέο: τη διατήρηση της αγροτικής ταυτότητας και την απαραίτητη προσαρμογή στις επιταγές του 21ου αιώνα. Η νέα ΚΑΠ δεν θα είναι απλώς μια συνέχεια — θα είναι ένα τεστ ανθεκτικότητας, πολιτικής βούλησης και συλλογικής ευθύνης.

Για χώρες όπως η Ελλάδα, η πρόκληση είναι διπλή να διασφαλίσει τη στήριξη των ενεργών παραγωγών, ενώ παράλληλα να μην χαθεί στις στατιστικές μιας γεωργίας που αλλάζει με ρυθμούς ταχύτερους από εκείνους της γραφειοκρατίας.

Το αν η ελληνική γεωργία θα βγει ενισχυμένη ή παραμερισμένη από τη νέα ΚΑΠ θα εξαρτηθεί λιγότερο από τις Βρυξέλλες και περισσότερο από την Αθήνα. Οι κανόνες αλλάζουν — και μαζί τους, αλλάζει και ο ρόλος όσων τους εφαρμόζουν.