Νέα εθνική στρατηγική έως το 2030
Το Πακιστάν επιδιώκει να αναδειχθεί σε σημαντικό παγκόσμιο παίκτη στον τομέα της ελαιοπαραγωγής, αξιοποιώντας τις ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες και την αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση για ελαιόλαδο. Στο πλαίσιο αυτό, οι αρχές της χώρας εκπόνησαν και υπέβαλαν στο ομοσπονδιακό υπουργικό συμβούλιο την «Εθνική Πολιτική για την Αλυσίδα Αξίας της Ελιάς», συνοδευόμενη από στρατηγική εφαρμογής και οδικό χάρτη με ορίζοντα το 2030.
Η πρωτοβουλία εντάσσεται στις δράσεις του Υπουργείου Εθνικής Ασφάλειας Τροφίμων και Έρευνας και βασίζεται σε υφιστάμενα προγράμματα, επιχειρώντας μια συνολική προσέγγιση για την ανάπτυξη του ελαιοκομικού τομέα της χώρας.
Μεταξύ των βασικών στόχων της πολιτικής περιλαμβάνονται:
- Η αύξηση της εγχώριας παραγωγής ελιάς και ελαιολάδου
- Η βελτίωση της ποιότητας μεταποίησης και της τεχνικής κατάρτισης
- Η ενίσχυση της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα
- Η ανάπτυξη της εγχώριας κατανάλωσης και της εξαγωγικής δυναμικής
- Η θεσμική θωράκιση του τομέα
Για την ενίσχυση των υφιστάμενων δράσεων, η κυβέρνηση προτείνει την επέκταση του εθνικού σχεδίου ελαιοπαραγωγής στο πλαίσιο του προγράμματος PSDP (Public Sector Development Programme) για το οικονομικό έτος 2025/2026, με συνολικό προϋπολογισμό 637 εκατ. ρουβλίων. Το σχέδιο καλύπτει την περαιτέρω δενδροφύτευση, την εγκατάσταση αρδευτικών συστημάτων στάγδην, την τεχνική κατάρτιση αγροτών και τον εμβολιασμό αυτοφυών ελαιόδεντρων.
Παρά τις προσπάθειες, το Πακιστάν εξακολουθεί να εξαρτάται έντονα από τις εισαγωγές φυτικών ελαίων. Μόνο για την περίοδο 2023/2024, οι εισαγωγές τροφίμων ανήλθαν σε 7,57 δισ. δολάρια, εκ των οποίων 3,33 δισ. δολάρια δαπανήθηκαν για βρώσιμα έλαια. Ειδικά το ελαιόλαδο, εισήχθη σε ποσότητες 4.000 τόνων (αξίας 19 εκατ. δολαρίων) και 500 τόνων επεξεργασμένων προϊόντων ελιάς (αξίας 3 εκατ. δολαρίων).
Η παραγωγή ελαιούχων σπόρων παραμένει περιορισμένη, κυρίως λόγω της χαμηλής αποδοτικότητας και της έλλειψης επαρκούς στήριξης σε κρίσιμους τομείς όπως η προμήθεια ποιοτικού πολλαπλασιαστικού υλικού, λιπασμάτων και εξειδικευμένου εξοπλισμού για τη συγκομιδή και μετασυλλεκτική επεξεργασία.
Στο πλαίσιο του 13ου πενταετούς σχεδίου (2024–2029), το Υπουργείο Εθνικής Ασφάλειας Τροφίμων εντάσσει την ελαιοπαραγωγή στις προτεραιότητες της χώρας για εξαγωγική ενίσχυση, προωθώντας τη δημιουργία αγροτοβιομηχανικών συστάδων με εξωστρεφή χαρακτήρα.
Μέχρι σήμερα, οι Πακιστανοί αγρότες έχουν φυτέψει περίπου 5,5 εκατομμύρια ελαιόδεντρα, κυρίως στις επαρχίες του Μπαλουχιστάν, του Παντζάμπ και της Khyber Pakhtunkhwa. Η ώθηση δόθηκε μέσω της πρώτης μεγάλης επένδυσης που υλοποιήθηκε την περίοδο 2012–2016 στο πλαίσιο της συμφωνίας ανταλλαγής χρέους Πακιστάν–Ιταλίας, ενώ οι τοπικές αρχές ενισχύουν συνεχώς τον κλάδο με παροχή δενδρυλλίων και αρδευτικού εξοπλισμού στους παραγωγούς.
Η φιλοδοξία της χώρας να καταστεί εξαγωγικός παίκτης στον παγκόσμιο χάρτη της ελιάς αποτελεί πρόκληση με ισχυρό αναπτυξιακό αποτύπωμα, σε έναν κλάδο όπου κυριαρχούν παραδοσιακές ελαιοπαραγωγές χώρες της Μεσογείου.