55% έτοιμοι να ξεσηκωθούν το θερμόμετρο της αγροτικής δυσαρέσκειας ανεβαίνει
Παρά τις μαζικές κινητοποιήσεις στις αρχές του 2024, οι Ευρωπαίοι αγρότες παραμένουν σε απόγνωση με τη δυσαρέσκεια στο «κόκκινο» και τις πολιτικές απαντήσεις να αγνοούνται, η επανάληψη των διαδηλώσεων είναι προ των πυλών. Και στην Ελλάδα μένουμε απλοί θεατές σε μια κρίση που βαθαίνει.
Ένα χρόνο μετά τις πρωτοφανείς κινητοποιήσεις που συγκλόνισαν τις αγροτικές κοινωνίες της Ευρώπης, οι αγρότες εξακολουθούν να παλεύουν με τα ίδια, αν όχι χειρότερα, προβλήματα. Παρά τις υποσχέσεις, τις κάμερες και τις συναντήσεις υψηλού επιπέδου, η ευρωπαϊκή γεωργία στέκει ακόμη στη σκιά της αβεβαιότητας. Το συμπέρασμα είναι ανησυχητικό το 91% των Ευρωπαίων αγροτών δηλώνει απογοητευμένο από τις πολιτικές της Ε.Ε. και των εθνικών κυβερνήσεων.
Η πανευρωπαϊκή έρευνα της CropLife Europe σε συνεργασία με την Ipsos και το Euronews σκιαγραφεί την πραγματικότητα ενός κλάδου που βρίσκεται σε παρατεταμένη κρίση. Με δείγμα σχεδόν 2.000 αγροτών από εννέα χώρες, η μελέτη αποτυπώνει ανάγλυφα τα αδιέξοδα, τις αντοχές και τις ελπίδες του ευρωπαϊκού πρωτογενούς τομέα.
Η αύξηση του κόστους των εισροών, οι χαμηλές τιμές παραγωγού και οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί χωρίς επαρκή στήριξη αναδεικνύονται ως τα βασικά εμπόδια στην επιβίωση των αγροτών. Πολλοί μιλούν για έναν φαύλο κύκλο απογοήτευσης και αδυναμίας επενδύσεων, καθώς το 69% δηλώνει πως τα έσοδα δεν καλύπτουν τα έξοδα της εκμετάλλευσης.
Επιπλέον, οι περιβαλλοντικές πολιτικές, αν και κρίσιμες για το μέλλον, έχουν εφαρμόστεί χωρίς κοινωνικό αντίκρισμα. Στη Γερμανία και τη Γαλλία οι αγρότες έχασαν τις επιδοτήσεις καυσίμων, στην Ολλανδία τους ζητείται δραστική μείωση των εκπομπών από την κτηνοτροφία, ενώ στη Νότια Ευρώπη η ξηρασία και οι περιορισμοί νερού επιδεινώνουν τις αποδόσεις.
Οι αγρότες έτοιμοι για νέες διαμαρτυρίες
Παρά τις διαμαρτυρίες του 2024, μόλις το 12% των αγροτών θεωρεί πως υπήρξε πολιτική βελτίωση, και λιγότεροι από το 10% δηλώνουν ότι έλαβαν κάποια οικονομική αποζημίωση. Αντιθέτως, το 55% δηλώνει έτοιμο να διαδηλώσει ξανά – στοιχείο που φανερώνει ότι οι συνθήκες παραμένουν εκρηκτικές.
Μέσα σε αυτό το ζοφερό κλίμα, οι νέοι αγρότες (<45 ετών) εμφανίζονται περισσότερο πρόθυμοι να επενδύσουν σε καινοτομία και ψηφιακά εργαλεία. Η ελπίδα για επιχειρηματική επιτυχία λειτουργεί ως μοχλός αισιοδοξίας, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Ρουμανία και η Πολωνία, όπου η γεωργία παραμένει θεμέλιο της οικονομικής δραστηριότητας.
Οι προτάσεις λιγότερη γραφειοκρατία – περισσότερη στήριξη
Η έρευνα αναδεικνύει την ανάγκη για ένα πιο ευέλικτο, πιο δίκαιο και περισσότερο προσαρμοσμένο στις τοπικές ανάγκες πλαίσιο πολιτικής. Τα βασικά αιτήματα των αγροτών είναι:
- Απλοποίηση της διοικητικής και κανονιστικής γραφειοκρατίας (65%)
- Δίκαιη ανακατανομή κερδών στην αλυσίδα αξίας (82%)
- Οικονομική στήριξη για επενδύσεις και καινοτομία (1 στους 3)
Η CropLife Europe υποστηρίζει λύσεις όπως η έξυπνη άρδευση, οι ανθεκτικοί σπόροι, και τα βιολογικά μέσα φυτοπροστασίας, τονίζοντας όμως ότι η εφαρμογή αυτών των πρακτικών απαιτεί οικονομικό και πολιτικό ρεαλισμό.
Κι εμείς στην Ελλάδα;
Και ενώ η Ευρώπη διαδηλώνει, στην Ελλάδα ο πρωτογενής τομέας μοιάζει απομονωμένος στο καβούκι του. Παρά τη γεωπολιτική σημασία των εξαγωγών και τον φυσικό πλούτο της χώρας, χάνονται πολύτιμα ευρωπαϊκά κονδύλια, η συμμετοχή σε θεσμικές πρωτοβουλίες είναι αναιμική και η στρατηγική σχεδόν ανύπαρκτη.
Ενώ αλλού οι αγρότες ζητούν λύσεις με όρους οικονομικής βιωσιμότητας, στην Ελλάδα ακόμη κυριαρχεί η λογική της επιδότησης-παυσίπονου.
Η ευρωπαϊκή γεωργία στέκεται σήμερα σε ενα σταυροδρόμι, και οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί για το αν η Ένωση θα δώσει στους αγρότες της τα μέσα για να ξαναχτίσουν την πίστη τους στον θεσμό. Και για την Ελλάδα, είναι καιρός να σταματήσει να παρακολουθεί και να αρχίσει να σχεδιάζει.
Αν η Ευρώπη θέλει να διασφαλίσει το διατροφικό της μέλλον, πρέπει πρώτα να στηρίξει αυτούς που το καλλιεργούν και όχι την παροχή υπηρεσιών .
Για περισσότερες πληροφορίες, διαβάστε την πλήρη έκθεση της Ipsos