ΟΠΕΚΕΠΕ: Το σκάνδαλο που όλοι «ανακάλυψαν» ξαφνικά
Σε μια υπόθεση που αγγίζει τον πυρήνα της πολιτικής αξιοπιστίας και των θεσμικών μηχανισμών της χώρας, η κυβέρνηση δηλώνει αποφασισμένη να «κλείσει την πληγή» του ΟΠΕΚΕΠΕ. Όμως, πίσω από τις διακηρύξεις περί διαφάνειας, ανακύπτουν εύλογα ερωτήματα: Ποιος ήξερε, ποιος έκανε τα στραβά μάτια, και γιατί κανείς δεν παραιτήθηκε όταν οι απευθείας αναθέσεις και οι ψευδείς δηλώσεις βοσκοτόπων είχαν γίνει καθημερινή πρακτική;
Με φόντο τις αποκαλύψεις της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για παράνομες επιδοτήσεις και τις πολιτικές δηλώσεις περί «βαθέος κράτους» και «σύγκρουσης με τη γραφειοκρατία», η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη εξετάζει το ενδεχόμενο να μεταφέρει την αρμοδιότητα καταβολής των αγροτικών ενισχύσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ. Όπως ανακοίνωσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, η ΑΑΔΕ είναι δομή με θεσμική αποτελεσματικότητα, και η αλλαγή αυτή θα σημάνει ένα νέο κεφάλαιο στον έλεγχο και τη διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων.
«Ή θα συγκρουστούμε με το βαθύ κράτος ή θα γίνουμε θύματά του», ανέφερε χαρακτηριστικά, την ώρα που ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης δήλωνε ότι «θα εξασφαλιστεί κάθε ευρώ για τους δικαιούχους».
Και όμως, οι δηλώσεις αυτές δεν κρύβουν την αμηχανία. Ποιος ήταν υπεύθυνος για τον Οργανισμό τα τελευταία χρόνια; Πώς διαχειρίστηκαν οι εκάστοτε υπουργοί Αγροτικής Ανάπτυξης τις δεκάδες απευθείας αναθέσεις; Ποια διοικητικά σχήματα υπέγραφαν τις αδιαφανείς διαδικασίες; Και κυρίως: Πώς πέρασε απαρατήρητη η μαζική παραποίηση στοιχείων για τα βοσκοτόπια, που τώρα οδηγεί σε επιστροφές εκατομμυρίων ευρώ;
Ο ίδιος ο υπουργός Κώστας Τσιάρας επιχείρησε να καθησυχάσει τους αγρότες, λέγοντας ότι «οι καταβολές θα γίνουν κανονικά», και ανακοίνωσε το τέλος στη δυνατότητα δήλωσης «εικονικών» βοσκοτόπων, με την υπόσχεση για ολοκληρωμένους χάρτες σε 18 μήνες.
Κάθαρση ή συγκάλυψη; Η κυβέρνηση εμφανίζεται να επιχειρεί έναν θεσμικό επαναπροσδιορισμό. Μια νομοθετική ρύθμιση αναμένεται να προβλέπει τη μεταφορά της διαχείρισης των ενισχύσεων στην ΑΑΔΕ, ώστε να μπει «ένα τέλος στις παθογένειες». Ωστόσο, η αντιπολίτευση καταγγέλλει την υπόθεση ως σκάνδαλο διαφθοράς διακομματικής ευθύνης.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης μίλησε για «ευτελισμό της χώρας διεθνώς» και χαρακτήρισε τους εμπλεκόμενους ως «άριστους στη διαφθορά». Ο Σωκράτης Φάμελλος του ΣΥΡΙΖΑ κατήγγειλε «ξεφτίλισμα στην Ευρώπη», ενώ ο Κυριάκος Βελόπουλος έκανε λόγο για «κομματικά τρωκτικά». Ο πρόεδρος της Νίκης, Δημήτρης Νατσιός, μίλησε για «κόλαφο και ντροπή».
Ερωτήματα που μένουν ανοιχτά, η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν είναι απλώς ένα σκάνδαλο. Είναι μια καθρέφτης της κρατικής δυσλειτουργίας και της πολιτικής ατιμωρησίας. Τι ακριβώς ελέγχει η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία; Γιατί δεν έχουν αποδοθεί ακόμη ευθύνες; Και κυρίως: Γιατί χρειάστηκε να φτάσουμε στο χείλος των προστίμων για να ανοίξει η συζήτηση για την αναδιάρθρωση;
Η μεταφορά αρμοδιοτήτων στην ΑΑΔΕ, όσο και αν παρουσιάζεται ως «θεσμική και τεχνοκρατική λύση», δεν απαντά στο βασικό ερώτημα: ποιος θα λογοδοτήσει; Και ποιος εγγυάται ότι οι ίδιες πρακτικές δεν θα επαναληφθούν κάτω από άλλη στέγη;
Για την ώρα, η κυβέρνηση μιλά για εξυγίανση, συνεργασία με τις ευρωπαϊκές αρχές και εγγυήσεις διαφάνειας. Η πραγματικότητα, όμως, είναι ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ λειτουργούσε για χρόνια ως εργαλείο πολιτικής επιρροής και διανομής χρημάτων χωρίς έλεγχο. Και τώρα, όσοι είχαν θεσμική εποπτεία................
Το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτή η υπόθεση μόλις ξεκίνησε.