Χρήμα από την Ευρώπη για την ελληνική γη — Μεγάλες επενδύσεις αλλάζουν τον αγροτικό κόσμο
Ένα από τα πιο φιλόδοξα ευρωπαϊκά σχέδια των τελευταίων δεκαετιών βρίσκεται ήδη σε πλήρη εξέλιξη και η Ελλάδα είναι από τους μεγάλους κερδισμένους. Πρόκειται για τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, τον πυρήνα του NextGenerationEU, συνολικού ύψους 650 δισεκατομμυρίων ευρώ. Στόχος του δεν είναι απλώς να θεραπεύσει τις πληγές της πανδημίας, αλλά να χτίσει μια πιο πράσινη, πιο ψηφιακή και πιο ανθεκτική Ευρώπη.
Μεταξύ 2020 και 2026, πάνω από 2800 μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις υλοποιούνται σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, με συνολικό αναμενόμενο οικονομικό αντίκτυπο που εκτιμάται κοντά στα 900 δισεκατομμύρια ευρώ έως το 2030, εκ των οποίων 546 δισεκατομμύρια προκύπτουν από άμεσα οφέλη και 345 δισεκατομμύρια από έμμεσες συνέργειες και διασυνοριακά οφέλη.
Για την Ελλάδα οι προοπτικές είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικές. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο αντίκτυπος του Μηχανισμού στην ελληνική οικονομία αναμένεται να φτάσει το 10% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος έως το 2030. Πρόκειται για μία από τις υψηλότερες επιδόσεις μεταξύ των κρατών μελών της Ένωσης, τοποθετώντας τη χώρα μας σε ένα κλειστό κλαμπ ευρωπαϊκών οικονομιών όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Κροατία, που θα αποκομίσουν σημαντικά οφέλη.
Σε απόλυτους αριθμούς, αυτό μεταφράζεται σε πάνω από 29,6 δισεκατομμύρια ευρώ που θα εισρεύσουν στην ελληνική οικονομία, ποσό που υπερβαίνει κατά πολύ το αρχικό εθνικό μας σχέδιο ανάκαμψης. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ώθησης θα προέλθει από εγχώριες επενδύσεις, αλλά και από τις λεγόμενες έμμεσες επιδράσεις, δηλαδή την αυξημένη ζήτηση για ελληνικά προϊόντα και υπηρεσίες από άλλες ευρωπαϊκές αγορές.
Οι τομείς που ωφελούνται περισσότερο από το ελληνικό σκέλος του προγράμματος είναι αυτοί που αναμένεται να μετασχηματίσουν την οικονομία της χώρας τα επόμενα χρόνια. Η πράσινη μετάβαση προχωρά με ταχείς ρυθμούς, με έργα όπως η ενεργειακή ανακαίνιση κτιρίων, οι υποδομές για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και οι καθαρές μεταφορές. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός βρίσκεται επίσης σε πρώτο πλάνο, με την ανάπτυξη δικτύων πέμπτης γενιάς, την αναβάθμιση των ψηφιακών υπηρεσιών του Δημοσίου και την ενίσχυση της ψηφιακής ετοιμότητας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
Παράλληλα, επενδύσεις γίνονται και στους τομείς της υγείας, της παιδείας και των δεξιοτήτων, με εκσυγχρονισμό των νοσοκομείων και εκπαιδευτικών δομών και με στοχευμένα προγράμματα για την απόκτηση πράσινων και ψηφιακών δεξιοτήτων από τους εργαζόμενους.
Ο αγροτικός κόσμος της χώρας, που τόσο συχνά παραμένει στο περιθώριο των μεγάλων επενδυτικών σχεδίων, αυτή τη φορά έχει ουσιαστική θέση στο νέο αναπτυξιακό μοντέλο που οικοδομείται. Οι αγρότες αναμένεται να ωφεληθούν από την εξοικονόμηση ενέργειας στις καλλιέργειες και τις κτηνοτροφικές μονάδες, από τη χρήση ψηφιακών λύσεων στη διαχείριση εκμεταλλεύσεων, από την αναβάθμιση των αρδευτικών συστημάτων με φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες, καθώς και από τη βελτίωση της διασύνδεσης με τις ευρωπαϊκές αγορές μέσω έξυπνων συστημάτων μεταφοράς και εμπορίου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπολογίζει ότι ο συνολικός αντίκτυπος του προγράμματος στην απασχόληση θα φτάσει σε βραχυπρόθεσμο επίπεδο την αύξηση κατά 0,8% σε ευρωπαϊκή κλίμακα. Για χώρες όπως η Ελλάδα, που υλοποιούν ήδη κρίσιμες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σε τομείς όπως η Δικαιοσύνη και η Δημόσια Διοίκηση, το πρόγραμμα λειτουργεί και ως καταλύτης για τη βελτίωση του συνολικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Το πιο ενθαρρυντικό στοιχείο είναι ότι αυτά τα αποτελέσματα δεν θα είναι παροδικά. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, ο θετικός αντίκτυπος του Μηχανισμού στην ελληνική οικονομία και στην κοινωνία αναμένεται να παραμείνει αισθητός και μετά το 2030.
Η Ευρώπη, μέσα από το NextGenerationEU, δεν επενδύει απλώς σε έργα υποδομών. Επενδύει στο μέλλον των λαών της. Για την Ελλάδα, που έχει περάσει αλλεπάλληλες κρίσεις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, αυτή ίσως είναι η πιο ουσιαστική ευκαιρία για βιώσιμη ανάπτυξη και αναβάθμιση του παραγωγικού της ιστού. Όπως δήλωσε πρόσφατα ανώτερο στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αυτό δεν είναι απλώς ένα σχέδιο ανάκαμψης.
Είναι μια επένδυση για μια πιο έξυπνη, πιο πράσινη και πιο ανθεκτική Ευρώπη. Και η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αυτής της ιστορικής προσπάθειας.