Διαφωνίες από τη βιομηχανία
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρόκειται να εγκρίνει τα νέα εμπορικά πρότυπα για το ελαιόλαδο κατά την προσεχή συνεδρίαση του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου (ΔΣΕ) τον Ιούλιο, παρά τις ανησυχίες ορισμένων κρατών μελών και φορέων του κλάδου.
Οι αλλαγές, που αναπτύχθηκαν σε συνεργασία με το IOC, αποσκοπούν στην εναρμόνιση των διεθνών προτύπων και στη βελτίωση των αξιολογήσεων της ποιότητας και της καθαρότητας του ελαιολάδου, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη την παγκόσμια παραγωγή και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Σε απόφαση που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2025, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δήλωσε ότι θα υποστηρίξει την επικαιροποίηση της μεθόδου για τη μέτρηση των κεριών και των αιθυλεστέρων λιπαρών οξέων, την προσθήκη μεθόδου για τον προσδιορισμό των διγλυκεριδίων και των τριγλυκεριδίων, την προσθήκη υποσημείωσης για την προσαρμογή του ορίου ολικών στερολών για τα μονοποικιλιακά έλαια Koroneiki και Nocellara del Belice, εν αναμονή περαιτέρω μελετών, και την κατάργηση της δοκιμής για ίχνη αλογονωμένων διαλυτών.
Σύμφωνα με το Συμβούλιο, οι προτεινόμενες προσαρμογές θα διασφαλίσουν τον θεμιτό ανταγωνισμό και θα ευθυγραμμίσουν τους κανονισμούς της Ε.Ε. με τα παγκόσμια πρότυπα. Σύμφωνα με στοιχεία της ΔΟΕ, η Ε.Ε. ήταν υπεύθυνη για το 61% της διεθνούς παραγωγής ελαιολάδου κατά την τελευταία μισή δεκαετία.
Ωστόσο, δεν έχουν πειστεί όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς. Ορισμένοι εκπρόσωποι του κλάδου υποστηρίζουν ότι οι νέες απαιτήσεις για τη σύνθεση των στερολών, οι οποίες αναθεωρούν τα αποδεκτά επίπεδα της δέλτα (7)-στιγμαστενόλης, μιας φυσικής ένωσης που απαντάται στο ελαιόλαδο, θα μπορούσαν να θέσουν σε μειονεκτική θέση ορισμένες ευρωπαϊκές ελαιοπαραγωγικές περιοχές.
Η πρωταρχική ανησυχία των παραγωγών είναι ότι η περιεκτικότητα σε στερόλες μπορεί να αυξομειώνεται λόγω του περιφερειακού κλίματος και ότι ορισμένες ποικιλίες ελιάς μπορεί να αποδώσουν έλαια που δεν θα εμπίπτουν στα νέα όρια, ακόμη και αν κατά τα άλλα είναι υψηλής ποιότητας εξαιρετικά παρθένα.
Ανησυχούν επίσης ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε αθέμιτα μειονεκτήματα για τους παραδοσιακούς παραγωγούς στις επηρεαζόμενες περιοχές, επηρεάζοντας ενδεχομένως την ικανότητά τους να διαθέτουν τα έλαιά τους στην αγορά υπό ορισμένες ποιοτικές ταξινομήσεις. Άλλοι ανησυχούν ότι οι αυστηρότεροι κανονισμοί ενδέχεται να αυξήσουν το κόστος συμμόρφωσης για τις μικρότερες επιχειρήσεις ελαιολάδου.
Σε απάντηση αυτών των ανησυχιών, η ΔΟΕ ανέφερε ότι οι συζητήσεις συνεχίζονται ακόμη στο πλαίσιο των σχετικών ομάδων εμπειρογνωμόνων και ότι τα μέλη θα εξετάσουν τα θέματα όταν συναντηθούν κατά την 121η σύνοδο του Συμβουλίου των Μελών.
«Χαιρετίζουμε την επικαιροποίηση του προτύπου για το ελαιόλαδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία είναι αποτέλεσμα της στενής συνεργασίας μεταξύ των εμπειρογνωμόνων μας και των ευρωπαϊκών αρχών», δήλωσε η Mercedes Fernández, επικεφαλής της έρευνας και τυποποίησης της ΔΟΕ.
Πέραν του σημαντικού της ρόλου στην παραγωγή, η Ε.Ε. είναι επίσης ο κορυφαίος εξαγωγέας και καταναλωτής ελαιολάδου.
Το μπλοκ των 27 μελών ήταν υπεύθυνο για το 45% της κατανάλωσης ελαιολάδου κατά την τελευταία μισή δεκαετία. Εν τω μεταξύ, οι χώρες της Ε.Ε. απέστειλαν επίσης το 63% των παγκόσμιων εξαγωγών ελαιολάδου κατά την ίδια περίοδο.
Ο Fernández σημείωσε ότι οι αλλαγές στο πρότυπο συμφωνήθηκαν αρχικά στο πλαίσιο της απόφασης της Ε.Ε. τον Ιούνιο του 2024 να ευθυγραμμίσει τα πρότυπα εμπορίας του ελαιολάδου με εκείνα της ΔΟΕ.
«Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα», δήλωσε ο Fernández. «Η ΔΟΕ θα συνεχίσει να εργάζεται για να διασφαλίσει ότι τα πρότυπα της χρησιμεύουν ως παγκόσμιο σημείο αναφοράς, διασφαλίζοντας την αυθεντικότητα των προϊόντων και προστατεύοντας τους καταναλωτές».