«Κλιμακούμενη σύγκρουση με δασμούς, αντίποινα και προσωρινές εκεχειρίες»
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στοχοποίησε τον κορυφαίο οικονομικό αντίπαλο, την Κίνα, με μια σειρά από διαδοχικές επιβολές δασμών σε εισαγόμενα αγαθά αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων, με στόχο τη μείωση του μεγάλου εμπορικού ελλείμματος, την επαναφορά χαμένης βιομηχανικής παραγωγής και την καταστολή του εμπορίου φαιντανύλης.
Το παρακάτω χρονολόγιο παρουσιάζει την εξέλιξη του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ–Κίνας φέτος:
- 21 Ιανουαρίου – Μία μέρα μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Τραμπ απειλεί με επιβολή τιμωρητικού δασμού 10% στις κινεζικές εισαγωγές, επικαλούμενος τη ροή φαιντανύλης από την Κίνα.
- 1 Φεβρουαρίου – Ο Τραμπ επιβάλλει 10% σε κινεζικά αγαθά μαζί με 25% σε Μεξικό και Καναδά, απαιτώντας να περιορίσουν τη ροή φαιντανύλης και παράνομων μεταναστών προς τις ΗΠΑ.
- 4 Φεβρουαρίου – Η Κίνα απαντά με μια σειρά μέτρων που στοχεύουν αμερικανικές επιχειρήσεις, μεταξύ των οποίων η Google, κατασκευαστές γεωργικού εξοπλισμού και ο ιδιοκτήτης της φίρμας Calvin Klein.
- Το Πεκίνο επιβάλλει επίσης δασμούς 15% σε εισαγωγές αμερικανικού άνθρακα και LNG και 10% σε αργό πετρέλαιο και ορισμένα αυτοκίνητα, με ισχύ από 10 Φεβρουαρίου. Επίσης, περιορίζει τις εξαγωγές πέντε μετάλλων που χρησιμοποιούνται στην άμυνα, τις καθαρές μορφές ενέργειας και άλλες βιομηχανίες.
- 3 Μαρτίου – Οι ΗΠΑ διπλασιάζουν τους σχετιζόμενους με τη φαιντανύλη δασμούς σε όλες τις κινεζικές εισαγωγές, αυξάνοντας τους δασμούς στο 20%, με ισχύ από 4 Μαρτίου.
- 4 Μαρτίου – Η Κίνα απαντά με αντίποινα 10-15% στις αμερικανικές αγροτικές εξαγωγές, επηρεάζοντας περίπου 21 δισ. δολάρια σε εξαγωγές. Το Πεκίνο επιβάλλει επίσης περιορισμούς εξαγωγών και επενδύσεων σε 25 αμερικανικές εταιρείες, επικαλούμενο λόγους εθνικής ασφάλειας, και απαγορεύει τις εισαγωγές γενετικών αναλυτών από την αμερικανική κατασκευάστρια ιατρικού εξοπλισμού Illumina.
- 2 Απριλίου – Ο Τραμπ κλιμακώνει τις παγκόσμιες εμπορικές εντάσεις με ευρείς δασμούς «ημέρας απελευθέρωσης», ανακοινώνοντας βασικό δασμό 10% σε όλες τις εισαγωγές και σημαντικά υψηλότερους σε ορισμένες χώρες. Επιβάλλει 34% σε όλα τα κινεζικά αγαθά, με ισχύ από 9 Απριλίου.
- Η κυβέρνηση Τραμπ αποφασίζει επίσης να καταργήσει από 2 Μαΐου την αδασμολόγητη πρόσβαση χαμηλής αξίας αποστολών από Κίνα και Χονγκ Κονγκ, γνωστών ως εξαιρέσεις «de minimis».
- 4 Απριλίου – Η Κίνα ανακοινώνει δασμούς-αντίποινα 34% σε όλες τις αμερικανικές εισαγωγές από 10 Απριλίου και περιορισμούς εξαγωγών σε ορισμένες σπάνιες γαίες. Επιβάλλει επίσης περιορισμούς σε περίπου 30 αμερικανικούς οργανισμούς, κυρίως σχετιζόμενους με την άμυνα.
- Το Πεκίνο αναστέλλει επίσης εισαγωγές σόργου, πουλερικών και κρεατάλευρου από ορισμένες αμερικανικές επιχειρήσεις.
- 8 Απριλίου – Οι ΗΠΑ αυξάνουν τον δασμό σε όλες τις κινεζικές εισαγωγές στο 84% από 34%.
- 9 Απριλίου – Η Κίνα αυξάνει επίσης τους δασμούς στις αμερικανικές εισαγωγές στο 84% και προσθέτει 12 αμερικανικές εταιρείες σε λίστα ελέγχου που απαγορεύει εξαγωγές διπλής χρήσης και άλλες έξι στη λίστα «αναξιόπιστων οντοτήτων», που επιτρέπει την επιβολή κυρώσεων σε ξένες επιχειρήσεις.
- Οι ΗΠΑ αυξάνουν περαιτέρω τους δασμούς σε κινεζικές εισαγωγές στο 125% από 84%. Η Κίνα προειδοποιεί τους πολίτες της να αποφεύγουν τα ταξίδια στις ΗΠΑ.
- 10 Απριλίου – Η Κίνα ανακοινώνει άμεσους περιορισμούς στις εισαγωγές ταινιών του Χόλιγουντ.
- 11 Απριλίου – Η Κίνα αυξάνει επίσης τους δασμούς σε αμερικανικά αγαθά στο 125%, χαρακτηρίζοντας τη στρατηγική δασμών του Τραμπ «αστεία» και δηλώνοντας ότι θα αγνοήσει κάθε περαιτέρω «παιχνίδι αριθμών» με δασμούς από τις ΗΠΑ.
- 15 Απριλίου – Η κατασκευάστρια τσιπ Nvidia αποκαλύπτει ότι αμερικανοί αξιωματούχοι την ενημέρωσαν πως το τσιπ H20 θα απαιτεί άδεια εξαγωγής για πωλήσεις στην Κίνα.
- 10–12 Μαΐου – Πεκίνο και Ουάσινγκτον πραγματοποιούν εμπορικές συνομιλίες στη Γενεύη. Και οι δύο πλευρές εξέδωσαν κοινή δήλωση συμφωνώντας σε 90ήμερη παύση των δασμών.
Η προσωρινή εκεχειρία σημαίνει ότι οι δασμοί των ΗΠΑ στην Κίνα θα μειωθούν στο 30% από 145%, ενώ οι κινεζικοί δασμοί στις ΗΠΑ πέφτουν στο 10% από 125%. Η Κίνα δεσμεύεται επίσης να αποσύρει μη δασμολογικά αντίμετρα που είχε επιβάλει από 2 Απριλίου.
- 28–29 Μαΐου – Οι ΗΠΑ ανακοινώνουν ότι θα αρχίσουν να ανακαλούν «επιθετικά» βίζες Κινέζων φοιτητών. Διατάζουν επίσης πολλές εταιρείες να σταματήσουν να αποστέλλουν αγαθά, όπως ημιαγωγούς, λογισμικό σχεδίασης και αεροπορικό εξοπλισμό, στην Κίνα.
- 31 Μαΐου – Ο Τραμπ δηλώνει ότι η Κίνα παραβίασε τη συμφωνία της Γενεύης για αμοιβαία μείωση δασμών και χαλάρωση των κινεζικών περιορισμών στις εξαγωγές κρίσιμων ορυκτών. Η Κίνα απορρίπτει την κατηγορία, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ εισήγαγαν πολλαπλά «διακριτικά περιοριστικά» μέτρα εναντίον της.
- 5 Ιουνίου – Ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ και ο Τραμπ έχουν τηλεφωνική συνομιλία μίας ώρας.
- 9–10 Ιουνίου – ΗΠΑ και Κίνα πραγματοποιούν νέο γύρο συνομιλιών στο Λονδίνο και καταλήγουν σε πλαίσιο συμφωνίας.
- 11–12 Ιουνίου – Ορισμένοι κινέζοι παραγωγοί μαγνητών σπανίων γαιών αρχίζουν να λαμβάνουν άδειες εξαγωγής. Ο Τραμπ δηλώνει ότι η εμπορική ανακωχή επανέρχεται σε τροχιά.
- 27 Ιουνίου – Ο Υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ δηλώνει ότι ΗΠΑ και Κίνα έχουν επιλύσει ζητήματα γύρω από τα ορυκτά και τις αποστολές μαγνητών στις ΗΠΑ.
- 6 Ιουλίου – Ο Τραμπ απειλεί με επιπλέον δασμό 10% σε χώρες που, όπως είπε, ευθυγραμμίζονται με τις «αντιαμερικανικές πολιτικές» των BRICS, στις οποίες περιλαμβάνεται η Κίνα.
- 15 Ιουλίου – Ο Υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ Χάουαρντ Λάτνικ δηλώνει ότι η Nvidia σχεδιάζει να επαναλάβει τις πωλήσεις των προηγμένων τσιπ AI H20 στην Κίνα, στο πλαίσιο διαπραγματεύσεων για τις σπάνιες γαίες, αντιστρέφοντας την απαγόρευση εξαγωγής του Απριλίου.
- 28–29 Ιουλίου – Αμερικανοί και Κινέζοι αξιωματούχοι συμφωνούν να επιδιώξουν παράταση της 90ήμερης εκεχειρίας δασμών, ύστερα από δύο ημέρες συνομιλιών στη Στοκχόλμη. Και οι δύο πλευρές περιγράφουν τις συνομιλίες ως εποικοδομητικές, αλλά χωρίς σημαντικές προόδους.
- 1 Αυγούστου – Ο Μπέσεντ δηλώνει ότι η Ουάσινγκτον βρίσκεται κοντά σε συμφωνία με την Κίνα και εμφανίζεται «αισιόδοξος» για την πορεία.
- 8 Αυγούστου – Οι ΗΠΑ αρχίζουν να εκδίδουν άδειες στη Nvidia για εξαγωγή τσιπ H20 στην Κίνα.
- 10 Αυγούστου – Ο Τραμπ καλεί την Κίνα να τετραπλασιάσει τις αγορές σόγιας από τις ΗΠΑ, καθώς πλησιάζει η λήξη της εμπορικής εκεχειρίας στις 12 Αυγούστου.
- 11 Αυγούστου – ΗΠΑ και Κίνα παρατείνουν την εκεχειρία δασμών για ακόμη 90 ημέρες.
- 4–13 Σεπτεμβρίου – Ο Τραμπ και η κυβέρνησή του πιέζουν τις χώρες της G7, της ΕΕ και του ΝΑΤΟ να ασκήσουν πίεση στην Κίνα και να επιβάλουν δασμούς 50% έως 100% για να διακόψουν τα έσοδα της Ρωσίας από το πετρέλαιο.
- 14 Σεπτεμβρίου – Ο Μπέσεντ και ο Αντιπρόεδρος της Κίνας Χε Λιφένγκ ηγούνται τέταρτου γύρου συνομιλιών στη Μαδρίτη, με αντικείμενο τις εμπορικές σχέσεις αλλά και την επικείμενη προθεσμία αποεπένδυσης του TikTok στις 17 Σεπτεμβρίου.
- 15 Σεπτεμβρίου – ΗΠΑ και Κίνα καταλήγουν σε πλαίσιο συμφωνίας για τη μεταφορά του TikTok σε αμερικανικό έλεγχο, απόφαση που θα επιβεβαιωθεί σε τηλεφωνική επικοινωνία Τραμπ–Σι αργότερα μέσα στην εβδομάδα.
Ο Μπέσεντ δηλώνει ότι η κυβέρνηση Τραμπ δεν θα επιβάλει πρόσθετους δασμούς σε κινεζικά αγαθά για τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, εκτός αν οι ευρωπαϊκές χώρες επιβάλουν πρώτες δασμούς.