Συναγερμός για υδρόβια είδη και γερανούς, ενισχυμένη επιτήρηση συστήνουν EFSA και ECDC
Ένα από τα σοβαρότερα κύματα γρίπης των πτηνών των τελευταίων ετών καταγράφεται φέτος το φθινόπωρο στην Ευρώπη, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA). Μεταξύ 6 Σεπτεμβρίου και 14 Νοεμβρίου 2025 εντοπίστηκαν 1.443 κρούσματα του παθογόνου ιού HPAI A(H5) σε άγρια πτηνά σε 26 ευρωπαϊκές χώρες, αριθμός τετραπλάσιος σε σχέση με το 2024 και ο υψηλότερος από το 2016.
Υδρόβια πτηνά και γερανοί βρίσκονται στο επίκεντρο της επιδημίας, με τον ιό να πλήττει ακόμη και φαινομενικά υγιή άγρια είδη, γεγονός που δείχνει εκτεταμένη περιβαλλοντική μόλυνση. Παράλληλα, στη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ισπανία έχουν παρατηρηθεί εστίες υψηλής θνησιμότητας σε κοινούς γερανούς, αυξάνοντας την ανησυχία των ειδικών.
Η συντριπτική πλειονότητα των ανιχνεύσεων (99%) αφορά το στέλεχος A(H5N1), με τις περισσότερες περιπτώσεις να συνδέονται με νέα παραλλαγή ενός ήδη γνωστού ιού, η οποία φαίνεται να εισήχθη από τα ανατολικά και να εξαπλώθηκε ταχύτατα στη Δυτική Ευρώπη.
Οι ειδικοί του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) προειδοποιούν ότι η ευρεία κυκλοφορία του ιού στα άγρια πτηνά αυξάνει τον κίνδυνο ανθρώπινης έκθεσης, ειδικά για όσους έρχονται σε συχνή ή άμεση επαφή με ζώα στο πλαίσιο της εργασίας τους. Η ενημέρωση και η λήψη προληπτικών μέτρων αποτελούν κρίσιμες δικλίδες ασφαλείας.
Όσοι έχουν εκτεθεί σε μολυσμένα ζώα πρέπει να παρακολουθούνται στενά για 10 έως 14 ημέρες και, σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων, να προχωρούν άμεσα σε απομόνωση και γρήγορη διαγνωστική εξέταση.
Την ίδια στιγμή, οι γιατροί και οι επαγγελματίες υγείας καλούνται, κατά την περίοδο της γρίπης, να λαμβάνουν αναλυτικό ιστορικό από ασθενείς με συμπτώματα που ενδέχεται να σχετίζονται με πιθανή μετάδοση από ζώο σε άνθρωπο, ιδιαίτερα σε περιοχές με ενεργά κρούσματα.
Οι οργανισμοί EFSA και ECDC δημοσιεύουν τριμηνιαίες αναφορές για την επιδημιολογική κατάσταση και παρέχουν εργαλεία και οδηγίες στα κράτη-μέλη, όπως πρωτόκολλα για έγκαιρη ανίχνευση, διερεύνηση περιστατικών και κοινές οδηγίες στο πλαίσιο της προσέγγισης «Ενιαίας Υγείας» (One Health).
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι η αυστηρή βιοασφάλεια στις πτηνοτροφικές μονάδες και η εντατική επιτήρηση αποτελούν θεμελιώδη μέτρα για την αποτροπή εισαγωγής του ιού σε οικόσιτα πτηνά και τη μείωση του κινδύνου περαιτέρω διασποράς.