Η ξηρασία και η υποχώρηση των υπόγειων υδάτων προκαλούν ανησυχία σε αγρότες και επιστήμονες στην περιοχή της Κόνια
Αυξανόμενη ανησυχία προκαλεί η εμφάνιση εκατοντάδων καταβοθρών στην κεντρική αγροτική ζώνη της Τουρκίας, καθώς η μειωμένη βροχόπτωση και η πτώση των υπόγειων υδάτων μεταβάλλουν δραματικά το τοπίο. Το φαινόμενο καταγράφεται κυρίως στην περιοχή του Καραπινάρ, στην επαρχία Κόνια, μια από τις σημαντικότερες αγροτικές περιοχές της χώρας.
Σύμφωνα με το Reuters, καλλιεργήσιμες εκτάσεις με καλαμπόκι, σιτάρι και ζαχαρότευτλα εμφανίζουν δεκάδες μεγάλες καταβόθρες, με περισσότερες από δέκα να εντοπίζονται σε ορισμένα χωράφια. Παράλληλα, σε ορεινές περιοχές, παλαιότερες φυσικές καταβόθρες που στο παρελθόν ήταν γεμάτες νερό έχουν πλέον σε μεγάλο βαθμό αποξηρανθεί.
Σύμφωνα με τον γεωλόγο Φετουλάχ Αρίκ, καθηγητή στο Konya Technical University, ο αριθμός των καταβοθρών στη λεκάνη της Κόνια πλησιάζει πλέον τις 700, με τον ρυθμό δημιουργίας τους να έχει αυξηθεί αισθητά τα τελευταία χρόνια. Όπως επισημαίνει, βασική αιτία είναι η κλιματική αλλαγή και η παρατεταμένη ξηρασία, που οδηγούν σε σταδιακή αλλά σταθερή πτώση της στάθμης των υπόγειων υδάτων.
Ο ίδιος αναφέρει ότι η υποχώρηση του υδροφόρου ορίζοντα φτάνει πλέον τα 4 έως 5 μέτρα ετησίως, έναντι περίπου μισού μέτρου τον χρόνο στις αρχές της δεκαετίας του 2000, γεγονός που εντείνει τους κινδύνους για τον αγροτικό τομέα της περιοχής.
Η ξηρασία ωθεί τους αγρότες να ανοίγουν περισσότερες γεωτρήσεις, πολλές από τις οποίες δεν είναι αδειοδοτημένες, επιδεινώνοντας περαιτέρω το πρόβλημα. Όπως σημειώνει ο Αρίκ, στη λεκάνη της Κόνια λειτουργούν περίπου 120.000 παράνομες γεωτρήσεις, έναντι περίπου 40.000 νόμιμων, σε μια περιοχή με ιδιαίτερα υψηλές ανάγκες σε νερό.
Μέχρι στιγμής δεν έχουν καταγραφεί ανθρώπινες απώλειες, ωστόσο η απρόβλεπτη εμφάνιση των καταβοθρών εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για τη ζωή και την περιουσία των κατοίκων. Ενδεικτική είναι η περίπτωση του αγρότη Μουσταφά Σικ από το Καραπινάρ, στο χωράφι του οποίου άνοιξαν δύο καταβόθρες τα τελευταία δύο χρόνια. Τον Αύγουστο του 2024, η δεύτερη δημιουργήθηκε λίγα μόλις μέτρα μακριά από τον αδελφό του, συνοδευόμενη, όπως περιγράφει, από έναν εξαιρετικά δυνατό και τρομακτικό θόρυβο.
Γεωλογικές έρευνες στην έκταση του Σικ εντόπισαν ακόμη δύο σημεία με αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης νέων καταβοθρών, χωρίς ωστόσο να μπορεί να προβλεφθεί ο χρόνος εκδήλωσής τους. «Ανησυχούμε; Φυσικά και ανησυχούμε πολύ», δηλώνει ο ίδιος, συνοψίζοντας την αγωνία που επικρατεί στην αγροτική κοινότητα της περιοχής.