Πράξεις Εισφοράς σε Γη και Χρήμα και τις Ρυμοτομικές Απαλλοτριώσεις

Συνάντηση εργασίας ενόψει της κατάθεσης στη Βουλή του νομοσχεδίου για τις πράξεις εισφοράς σε γη και χρήμα και τις ρυμοτομικές απαλλοτριώσεις πραγματοποίησαν ο Υπουργός ΠΕΚΑ Γιάννης Μανιάτης, ο Αναπληρωτής Υπουργός ΠΕΚΑ Νίκος Ταγαράς, ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος Σωκράτης Αλεξιάδης και στελέχη του ΥΠΕΚΑ.
 
Το νομοσχέδιο που ετοίμασε και καταθέτει τις επόμενες ημέρες στη Βουλή ο Αναπληρωτής Υπουργός ΠΕΚΑ, Νίκος Ταγαράς, προβλέπει οριζόντια μείωση των εισφορών σε χρήμα για όσα ακίνητα εντάσσονται στο σχέδιο πόλης, αύξηση των δόσεων, καθώς και δυνατότητα μεταβίβασης του ακινήτου, ακόμα και αν δεν έχουν εξοφληθεί στο σύνολο τους οι υποχρεώσεις εισφοράς σε χρήμα. Οι μηνιαίες δόσεις γίνονται 108, δηλαδή η εξόφληση θα ολοκληρώνεται σε εννέα χρόνια. Στο σχέδιο νόμου προβλέπεται, επίσης, δυνατότητα μεταφοράς συντελεστή δόμησης από απαλλοτριωμένα οικόπεδα. Επιπλέον, σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις, τα απαλλοτριωμένα ακίνητα θα επιστρέφονται στους ιδιοκτήτες τους όταν αυτά παραμένουν αναξιοποίητα για δεκαετίες, επειδή δεν ήταν εφικτό οι Δήμοι να διαθέσουν τα απαραίτητα κονδύλια για τις απαλλοτριώσεις λόγω οικονομικών δυσχερειών ή κωλυσιεργίας. Οι Δήμοι ωστόσο θα έχουν τη δυνατότητα επανυποβολής απαλλοτρίωσης, για συγκεκριμένους όμως λόγους.
 
Σε δηλώσεις του, ο Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιάννης Μανιάτης, επεσήμανε :
«Μετά από πάνω από 30 χρόνια εφαρμογής του Ελληνικού Πολεοδομικού Δικαίου που διαμόρφωσε ένας σπουδαίος θεσμός όπως ο Ν.1337/1983, είναι απολύτως βέβαιο ότι χρειάζεται να προσαρμόσουμε τις Πράξεις Εφαρμογής των Πολεοδομικών Μελετών στις σημερινές συνθήκες.
Δεν είναι πια αποδεκτό από κανέναν να υπάρχουν καθυστερήσεις δεκαετιών στη διαμόρφωση του σύγχρονου Πολεοδομικού τοπίου των Αστικών περιοχών της χώρας και, πολύ περισσότερο, σε εποχές οικονομικής κρίσης να μη δίνεται η δυνατότητα και η ευελιξία, τόσο στους πολίτες όσο και στους ΟΤΑ, να παρεμβαίνουν στο σχεδιασμό του χώρου με διαδικασίες αμοιβαίας ωφελιμότητας. 
O νομοθέτης του ν. 1337/1983 ανέθεσε στην πράξη εφαρμογής της Πολεοδομικής μελέτης μια μείζονος σημασίας αποστολή, την πραγματοποίηση της πολεοδομικής εισφοράς σε γη και χρήμα που προέβλεψε το άρθρο 24 παρ. 3 του Συντάγματος του 1975.
Σήμερα, μετά από 3 δεκαετίες, κρίνεται αναγκαία η τροποποίηση των σχετικών διατάξεων με στόχο:
·       τη διαφύλαξη των Συνταγματικών σκοπών,
·         την επιτάχυνση της διαδικασίας ολοκλήρωσης των Πράξεων εφαρμογής, διαδικασία η οποία αν καθυστερήσει καθιστά αναχρονιστικό και ανεφάρμοστο τον όποιο προηγούμενο σχεδιασμό,
·       τη θέσπιση νέων κριτηρίων για τον υπολογισμό των εισφορών με βάση τους κατευθυντήριους φάρους του άρθρου 24 του Συντάγματος,
·      τη βελτίωση του πλαισίου διαδικασίας κατάρτισης κτηματογράφησης κατά τις Πράξεις εφαρμογής.
​Οι νέες ενιαίες κλίμακες υπολογισμού των εισφορών, η διευκόλυνση στην αποπληρωμή των δόσεων εισφοράς σε χρήμα, οι ενιαίες εκπτώσεις, η διασύνδεση με το Εθνικό Κτηματολόγιο, η δυνατότητα σύναψης προγραμματικών συμβάσεων, συνιστούν παρεμβάσεις καίριας σημασίας για να επιταχύνουμε τη Ρύθμιση και Πολεοδόμηση του Αστικού Χώρου, προς όφελος τόσο του φυσικού περιβάλλοντος όσο και των ίδιων των ανθρώπων».
 
Ο Αναπληρωτής Υπουργός ΠΕΚΑ Νίκος Ταγαράς σημείωσε ότι «με το νομοσχέδιο που ετοιμάζουμε και καταθέτουμε σε λίγες ημέρες, αλλάζουμε τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών σε γη και τον τρόπο καταβολής των εισφορών σε χρήμα για όσα ακίνητα εντάσσονται στα σχέδια πόλης. Διευκολύνουμε τους πολίτες με πολλές περισσότερες δόσεις και μειώνουμε τα ποσά που καταβάλλουν. Παράλληλα όμως, δίνουμε νέα εργαλεία στους δήμους για να ολοκληρώσουν τα αναγκαία έργα και το χωροταξικό σχεδιασμό, επιταχύνουμε τις διαδικασίες, επιλύουμε προβλήματα πολλών δεκαετιών. Έχουμε ολοκληρωμένο σχέδιο, που αποτυπώνεται με τη χωροταξική και πολεοδομική μεταρρύθμιση, συνεχίζεται με το νομοσχέδιο για τις πράξεις εφαρμογής και ακολουθεί σύντομα το νομοσχέδιο για την Τράπεζα Γης. Στόχος μας είναι να ολοκληρωθεί ο χωροταξικός σχεδιασμός σε όλη τη χώρα μέχρι το 2020 και να προχωρά γρήγορα ο πολεοδομικός σχεδιασμός σε επίπεδο γειτονιάς και οικοδομικού τετραγώνου, χωρίς καθυστερήσεις για τους πολίτες. Δίνουμε τα εργαλεία, αξιοποιούμε τις νέες τεχνολογίες, διευκολύνουμε την αυτοδιοίκηση και τους πολίτες. Η χώρα αλλάζει πραγματικά σελίδα στα θέματα χωροταξίας και πολεοδομίας.»
 
Με το σχέδιο νόμου με τίτλο «Πράξεις εισφοράς σε γη και σε χρήμα – Ρυμοτομικές απαλλοτριώσεις και άλλες διατάξεις», προτείνονται αναγκαίες τροποποιήσεις στην ισχύουσα νομοθεσία σχετικά με:
·       την αντιμετώπιση της ιδιοκτησίας κατά τη σύνταξη πράξης εφαρμογής
·       τον τρόπο υπολογισμού της εισφοράς σε γη
·       τον τρόπο καταβολής των εισφορών σε χρήμα
·       την τροποποίηση εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων μετά από άρση ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης ή δέσμευσης
·       τη συντέλεση των ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων
·       την ολοκλήρωση εκκρεμών μελετών πολεοδόμησης
 
Τα βασικά σημεία των αλλαγών από τη μέχρι σήμερα ισχύουσα νομοθεσία είναι τα εξής:
·       η νέα – ενιαία κλίμακα υπολογισμού της εισφοράς σε γη, σε συνδυασμό με νέα ημερομηνία αναφοράς (28/05/2014, ημερομηνία θέσης σε δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου) για τον έλεγχο των ιδιοκτησιών και των εμβαδών. Με τη νέα κλίμακα, προβλέπεται ότι η εισφορά σε γη υπολογίζεται κατά τον ακόλουθο τρόπο:
α) Για τμήμα ιδιοκτησίας μέχρι 500 τ.μ. ποσοστό 15%.
β) Για τμήμα ιδιοκτησίας πάνω από 500 τ.μ. μέχρι 1.000 τ.μ. ποσοστό 20%.
γ) Για τμήμα ιδιοκτησίας πάνω από 1.000 τ.μ. μέχρι 2.000 τ.μ. ποσοστό 30%.
δ). Για τμήμα ιδιοκτησίας πάνω από 2.000 τ.μ. μέχρι 10.000 τ.μ. ποσοστό 40%.
ε) Για τμήμα ιδιοκτησίας πάνω από 10.000 τ.μ ποσοστό 50%
Δίδεται επίσης δυνατότητα να αυξάνονται τα σχετικά ποσοστά, σε περίπτωση που κατά την εκπόνηση της μελέτης οι υπολογιζόμενες εισφορές σε γη δεν καλύπτουν την ελάχιστη έκταση κοινοχρήστων και κοινωφελών χώρων
·       η τροποποίηση των δόσεων για την αποπληρωμή της εισφοράς σε χρήμα (αποπληρωμή σε 9 χρόνια – 108 μηνιαίες δόσεις)
·       η εφαρμογή ενιαίας έκπτωσης επί του αρχικού ποσού εισφοράς σε χρήμα ίση με είκοσι τις εκατό (20%), για τις περιπτώσεις που εκδόθηκαν πράξεις επιβολής εισφοράς σε χρήμα βάσει αντικειμενικών αξιών μετά την 1η Ιανουαρίου 2009
·       η δυνατότητα υπό προϋποθέσεις μετατροπής της υποχρέωσης καταβολής εισφοράς σε χρήμα σε προσφορά τμήματος της ιδιοκτησίας ίσης αξίας μετά την κύρωση της πράξης εφαρμογής
·       η διασύνδεση με το Κτηματολόγιο κατά τη σύνταξη της πράξης και όχι μεταγενέστερα
·       η δυνατότητα αξιοποίησης και μεταβίβασης των ακινήτων πριν την εξόφληση όλου του ποσού της εισφοράς και εφόσον έχει καταβληθεί τουλάχιστον το ποσόν που αντιστοιχεί σε ποσοστό τριάντα τις εκατό (30%) των συνολικών υποχρεώσεων που αναλογούν στο μεταβιβαζόμενο ακίνητο
·       η βελτίωση της διαδικασίας και του πλαισίου άρσης της απαλλοτρίωσης μετά την παρέλευση του εύλογου χρόνου
·       η βελτίωση του τρόπου καταβολής αποζημιώσεων στους δικαιούχους ρυμοτομικών απαλλοτριώσεων
·       η δυνατότητα σύναψης προγραμματικής σύμβασης προκειμένου να ολοκληρωθούν οι μελέτες πολεοδόμησης που έχει αναθέσει το ΥΠΕΚΑ..