Άρθρο-παρέμβαση του Νίκου Ι. Καρμοίρη,
Προέδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Καραβά
Ο κάμπος του Καραβά παίρνει σταδιακά την σκυτάλη από τα ασημοπράσινα ορεινά με τους απέραντους ελαιώνες. Καταπράσινος εκτείνεται παρόχθια του ιστορικού ποταμού Ευρώτα, ο οποίος αποτελεί τον ζωοδότη της εύφορης κοιλάδας.
Την άνοιξη μοσχοβολούσε απ’ τις ανθισμένες πορτοκαλιές. Σήμερα, σιγά σιγά μεγάλο μέρος των πορτοκαλιών αφαιρούνται και την θέση τους παίρνουν άλλα δέντρα˙ ελιές, καρυδιές, ροδιές κ.ά. Παράλληλα, αρκετές οικογένειες - περίπου 13 τον αριθμό - καλλιεργούν τα οπωροκηπευτικά τους, από τα οποία κερδίζουν το εισόδημά τους πουλώντας τα στην Λαϊκή Αγορά της Σπάρτης.
Το πότισμα των παραγωγών γίνεται τον παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή με τους υδραύλακες. Επί εποχής Δήμου Μυστρά, η δημοτική αρχή του αείμνηστου Νίκου Βαχαβιώλου είχε οραματιστεί την κατασκευή ενός κλειστού κυκλώματος άρδευσης για τον κάμπο του Καραβά, ενός αρδευτικού έργου, δηλαδή, το οποίο θα εκσυγχρόνιζε τον τρόπο ποτίσματος, έχοντας ταυτόχρονα παράλληλα οφέλη. Το έργο εντάχθηκε στο πρόγραμμα Ο.Π.Α.Α.Χ. το 2005 και οι εργασίες ξεκίνησαν δύο χρόνια αργότερα, εν έτει 2007. Ωστόσο, από τότε - δηλαδή περίπου μία δεκαετία - το έργο έχει μείνει ανολοκλήρωτο, χωρίς καμία ουσιαστική εξέλιξη.
Με την κατασκευή του Κλειστού Κυκλώματος Άρδευσης Καραβά έχει ασχοληθεί πολλάκις ο Πολιτιστικός Σύλλογος Καραβα. Επιπλέον, υπήρξαν και πολίτες-παραγωγοί που έχουν θίξει το θέμα είτε με επιστολές τους, είτε με άρθρα-σχόλια στην ιστοσελίδα ή/και την εφημερίδα του Συλλόγου. Φαίνεται, δηλαδή, πως η κατασκευή του «Κλειστού κυκλώματος άρδευσης Καραβά» απασχολεί εντόνως τους κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι το διεκδικούν με κάθε ευκαιρία.
Το χρονικό της διεκδίκησης:
- Επιστολή αιτημάτων του Πολιτιστικού Συλλόγου Καραβά στους υποψηφίους Δημάρχους Σπάρτης, παραμονές των αυτοδιοικητικών εκλογών του 2010. Η αποπεράτωση του έργου «Κλειστό κύκλωμα άρδευσης Καραβά» βρίσκεται στην πρώτη θέση της λίστας των αιτημάτων.
- Αναφορά του Δημάρχου Σπάρτης Σταύρου Αργειτάκου στο έργο σε διαδικτυακή εκπομπή την 23η Απρίλιου 2011. Σε συνέντευξή του στην εκπομπή «Επισημάνεις» ο τέως Δήμαρχος αναφέρθηκε στην προσπάθεια της τότε δημοτικής αρχής να εντάξει το έργο, μεταξύ άλλων αντιστοίχων έργων, στο πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης «Αλέξανδρος Μπαλτατζής».
- Επιστολή Πολιτιστικού Συλλόγου Καραβά προς το Δήμαρχο Σπάρτης τον Σεπτέμβριο του 2013. Με επιστολή του [29/9/13] ο Σύλλογος θέτει εκ νέου το θέμα του κλειστού κυκλώματος άρδευσης θέτοντας ταυτόχρονα ερωτήματα στη δημοτική αρχή. Προφορική απάντηση από την δημοτική αρχή Αργειτάκου ανέφερε πως απαιτείται να δοθεί άδεια χρήσης νερού για το έργο, γεγονός που αποτελεί σημαντική κι απαραίτητη προϋπόθεση για την επανεκκίνηση περεταίρω διαδικασιών.
- Δεύτερη αναφορά του Δημάρχου Σπάρτης Στ. Αργειτάκου στο έργο σε τηλεοπτική εκπομπή στις 21 Φεβρουαρίου 2014. Σε συνέντευξή του στην εκπομπή «Συζητώντας» ο πρώην Δήμαρχος ανέφερε πως το έργο επρόκειτο να υποβληθεί προς ένταξη σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα μαζί με άλλα αντίστοιχα έργα.
- Άποψη-σχόλιο του παραγωγού Ι.Κ. από την Λογγάστρα στην εφημερίδα «Το Γεφύρι» τον Δεκέμβριο του 2014. Ο αγρότης Ι.Κ. απέστειλε προς δημοσίευση στην εφημερίδα του Συλλόγου άρθρο-σχόλιο με το οποίο επεσήμανε τη σπουδαιότητα του έργου, καλώντας τους νέους του Καραβά να το διεκδικήσουν.
- Επιστολή Πολιτιστικού Συλλόγου Καραβά προς τον Δήμο Σπάρτης στις 23 Απριλίου 2015. Ο Σύλλογος επαναφέρει στο προσκήνιο το «Κλειστό κύκλωμα άρδευσης Καραβά» με επιστολή του προς τη νέα δημοτική αρχή. Στην νέα επιστολή γίνεται αναφορά στην σπουδαιότητα του έργου αναλύοντας τα πολλαπλά οφέλη που θα απορρέουν κατόπιν της ολοκλήρωσής του.
- Κοινοποίηση αίτησης αγρότη Γιάννη Χίου στον Σύλλογο τον Απρίλιο του 2015. Ο παραγωγός Ι. Χίος κοινοποίησε παρελθούσα αίτησή του προς τους ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού, η οποία κατατέθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 2013 με αίτημα την ολοκλήρωση του έργου. Η αίτηση δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα e-karavas.gr και την εφημερίδα «Το Γεφύρι» τον Μάιο 2015.
- Άρθρο του παραγωγού Στράτη Σαραντάκου στην εφημερίδα «Το Γεφύρι» τον Απρίλιο του 2016. Ο παραγωγός της “Karavas Farm” αρθρογραφεί και διεκδικεί το έργο χτυπώντας το «τελευταίο “καμπανάκι” για το αρδευτικό στον κάμπο του Καραβά» προς τους αρμόδιους φορείς. Το άρθρο αναδημοσιεύτηκε στην πλειοψηφία των ΜΜΕ της Λακωνίας.
Τα οφέλη:
Το «Κλειστό κύκλωμα άρδευσης του Καραβά» είναι ένα έργο, το οποίο θα αποφέρει πλήθος οφελών, τόσο στον αγροτικό κόσμο του εύφορου κάμπου της περιοχής, όσο και στο περιβάλλον.
α] Διαχείριση υδατίνων πόρων. Σήμερα, το πότισμα του κάμπου γίνεται με τον σπάταλο τρόπο των υδραυλάκων. Με την ολοκλήρωση του έργου θεωρείται βέβαιο πως θα επιτευχθεί εξοικονόμηση και αποθήκευση σημαντικής ποσότητας ύδατος. Η διαχείριση του νερού θα τοποθετήσει ένα επιπλέον λιθαράκι στην προστασία του περιβάλλοντος.
β] Βελτίωση και αύξηση της αγροτικής παραγωγής. Η διαχείριση του νερού είναι δεδομένο πως θα λειτουργήσει καταλυτικά στην βελτίωση των καλλιεργειών και θα βοηθήσει στην αύξηση της παραγωγής. Μάλιστα, θα απαλλάξει τους αγρότες από τον χρονοβόρο και επίπονο πατροπαράδοτο τρόπο ποτίσματος.
γ] Πυροσβεστική χρήση της δεξαμενής του κλειστού κυκλώματος. Η δεξαμενή του κλειστού κυκλώματος άρδευσης μπορεί να αποτελέσει πηγή ανεφοδιασμού εναέριων πυροσβεστικών μέσων για την κατάσβεση πυργαϊών, εξοικονομώντας, εκτός από χρήμα, και πολύτιμο χρόνο.
Ο κίνδυνος:
Εφέτος, είναι ορατός ο κίνδυνος μιας ενδεχόμενης λειψυδρίας. Έναν σχετικά ζεστό χειμώνα, χωρίς πολλές βροχοπτώσεις, αναμένεται να διαδεχτεί ένα θερμό καλοκαίρι χωρίς όγκο υδάτινων πόρων. Αν αυτό συμβεί, θα πρόκειται για ένα καταστροφικό καλοκαίρι που θα παρουσιάσει έντονα προβλήματα στον γεωργικό πληθυσμό˙ προβλήματα που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί σε μεγάλο βαθμό εάν υπήρχε ένα ολοκληρωμένο αρδευτικό έργο στον κάμπο του Καραβά. Και είναι σαφές πως ο κίνδυνος αυτός θα δύναται να επαναληφθεί κάθε καλοκαίρι με υψηλές θερμοκρασίες.
Η πρόταση του Ι.Κ.:
Ο εκ Λογγάστρας παραγωγός Ι.Κ. στο άρθρο-σχόλιό του στην εφημερίδα «Το Γεφύρι» του Δεκεμβρίου 2014 γράφει, μεταξύ άλλων, για «σοβαρές μελετητικές ελλείψεις» όπως η μη πρόβλεψη αυτοτροφοδοτούμενης ενέργειας. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρει: «[…] εννοείται η πρόβλεψη λειτουργίας φωτοβολταϊκού σταθμού για τις ανάγκες του έργου». Πράγματι, η δημιουργία φωτοβολταϊκής μονάδας που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες του αρδευτικού είναι επιβεβλημένη και μείζονος σημασίας, καθώς δεν θα αποφέρει μόνο οικονομικά, αλλά και επουσιώδη οικολογικά οφέλη.
Τα ερωτήματα:
Αρκετά είναι τα ερωτήματα που ταλανίζουν την τοπική κοινωνία, η οποία είναι δεδομένο πως περιμένει απαντήσεις από επίσημα χείλη.
i] Η μελέτη. Είναι γνωστό πως υπάρχει ολοκληρωμένη μελέτη για το έργο. Δύναται αυτή να επικαιροποιηθεί;
ii] Η άδεια χρήσης νερού. Για την περάτωση του έργου απαιτείται άδεια χρήσης νερού. Εντός ποιου χρονικού πλαισίου υπολογίζεται πως θα δοθεί η προαναφερθείσα άδεια από τις αρμόδιες αρχές;
iii] Η ένταξη. Υπάρχουν σήμερα ευρωπαϊκά προγράμματα στα οποία μπορεί να ενταχθεί το έργο;
ix] Η υλοποίηση. Θα ολοκληρωθεί τελικά το κλειστό κύκλωμα άρδευσης Καραβά και εάν ναι, εντός ποιού χρονοδιαγράμματος;
x] Οι «Πόντιοι Πιλάτοι». Σε ενδεχόμενη ξηρασία με συνέπεια τη μείωση της καλλιέργειας και την απώλεια εισοδήματος για τους παραγωγούς, είναι σε θέση οι αρμόδιοι φορείς αφ’ ενός να αποδώσουν ευθύνες για την καταστρεπτική ολιγωρία, και αφ’ ετέρου να διεκδικήσουν αποζημιώσεις για τους πληγέντες ή θα «νίψουν τας χείρας τους»;
xi] Οι απαντήσεις. Είναι σε θέση οι αρμόδιοι κι εμπλεκόμενοι φορείς -και οι υπηρεσίες τους- να δώσουν σαφείς και συγκεκριμένες απαντήσεις στον αγροτικό κόσμο, που αναμένει ένα έργο-«ανάσα», αναφορικά με τα ανωτέρω ερωτήματα;
Η εκ νέου διεκδίκηση:
Ο αγροτικός κόσμος που δραστηριοποιείται στον κάμπο του Καραβά φαίνεται έτοιμος να συσπειρωθεί ώστε να διεκδικήσει εκ νέου το έργο. Μάλιστα, φημολογείται πως οι αγρότες προτίθενται σύντομα να συγκεντρώσουν υπογραφές, τις οποίες και θα καταθέσουν μαζί με το αίτημά τους τόσο στο Δημοτικό Συμβούλιο, όσο και στην Αντιπεριφερειάρχη Λακωνίας.
----------------------------
Το Κλειστό κύκλωμα άρδευσης Καραβά αποτελεί ένα στοιχειωμένο έργο, που στέκει μοναχικά κι αδιάφορα πλάι στον ποταμό Ευρώτα. Υπολογίζεται πως έχει ολοκληρωθεί περίπου μόνο το 1/5 του! Η ολοκλήρωσή - και ουσιαστικά η κατασκευή - του αποτελεί πάγιο αίτημα των κατοίκων της περιοχής και όσων δραστηριοποιούνται γεωργικά σε αυτή. Η κατασκευή του θα δώσει σημαντική «ανάσα» και «πνοή» στους αγρότες της περιοχής και για αυτό πρέπει να κατασκευαστεί ΑΜΕΣΑ.
Κατά τη διάρκεια της πολυετούς αναμονής υπήρξαν αρκετές απόψεις σχετικά με τον λόγο για τον οποίο «πάγωσε» το έργο. Αρχική άποψη ήταν η έλλειψη χρηματοδότησης, την οποία διαδέχτηκε η μη ύπαρξη ολοκληρωμένης μελέτης. Η «μπίλια έκατσε» στο γεγονός πως δεν υφίσταται άδεια χρήσης νερού ώστε να κατατεθεί το έργο προς ένταξη σε ευρωπαϊκά προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης.
Οι αρμόδιοι φορείς οφείλουν, ωστόσο, να απαντήσουν τί μέλλει γενέσθαι με το «Κλειστό κύκλωμα άρδευσης Καραβά», σε ένα κόσμο -όπως ο αγροτικός- που αγωνιά και μοχθεί για το βιος του. Όμως, πέρα από τα λόγια και τις εξηγήσεις, οι αρμόδιοι πρέπει ΤΩΡΑ να κινήσουν τις διαδικασίες και να βάλλουν μπρος την υλοποίηση του μεγαλόπνοου έργου.
Ήρθε η ΩΡΑ, επιτέλους, να μπει το νερό… στον αγωγό! Ας μην χαθεί άλλος πολύτιμος χρόνος…
* Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα του
Πολιτιστικού Συλλόγου Καραβά «Το Γεφύρι» - Μάιος 2016