Η πρόταση της Επιτροπής συζητείται επί του παρόντος με τα κράτη μέλη, τα οποία θα την ψηφίσουν στις 30 Μαρτίου.
Στις 20 Μαρτίου ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τη Γεωργία, Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι παρουσίασε την πρόταση της Επιτροπής για τη στήριξη των αγροτών σε χώρες που συνορεύουν με την Ουκρανία.
Θα έχει συνολική αξία 56,3 εκατ. ευρώ και η χρηματοδότηση θα προέρχεται από το γεωργικό αποθεματικό. Θα διανεμηθεί στα τρία Κράτη Μέλη της ΕΕ που στη συνέχεια θα τη διανείμουν στους αγρότες. Η Επιτροπή προτείνει να διατεθούν 29,5 εκατ. ευρώ στην Πολωνία, 16,75 εκατ. ευρώ στη Βουλγαρία και 10,05 εκατ. ευρώ στη Ρουμανία.
Πριν από την πρόταση, η Copa και η Cogeca , που εκπροσωπούν αγρότες και γεωργικούς συνεταιρισμούς στην ΕΕ, κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενισχύσει την υποστήριξη προς τους αγρότες που πλήττονται από τις εξαγωγές της Ουκρανίας.
Οι επικεφαλής των οργανώσεων εξήγησαν ότι υποστήριζαν τις ουκρανικές αγροτικές κοινότητες από την έναρξη της ρωσικής εισβολής, αποδεχόμενοι λωρίδες αλληλεγγύης και άρση των δασμών στα ουκρανικά προϊόντα. Αυτοί οι διάδρομοι σημαίνουν ότι η Ουκρανία μπορεί να εξάγει σιτηρά και άλλα προϊόντα παρόλο που δεν είναι μέλος της ενιαίας αγοράς της ΕΕ, καθώς και να εισάγει τα αγαθά που χρειάζεται.
Προειδοποιούν όμως ότι «οι αυξανόμενες εισαγωγές από την Ουκρανία θέτει σοβαρές προκλήσεις στους αγρότες και τους συνεταιρισμούς στις παραμεθόριες περιοχές της Έ.Ε. μέσω των οποίων διέρχονται τα εμπορεύματα». Αναφέρει επίσης άλλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αγρότες σε αυτήν την περιοχή, όπως η κρίση Covid-19, η αύξηση των τιμών της ενέργειας και των βασικών εισροών και οι σοβαρές ξηρασίες το 2022.
Οι οργανώσεις πιστεύουν ότι η υποσχεθείσα υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και σαφώς θα στερείται συνέπειας». Επιπλέον, όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της «οι διαταραχές που συνδέονται με τις ουκρανικές εξαγωγές έχουν κάνει την κατάσταση τεταμένη σε χώρες όπως η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία».
Όσον αφορά τα πιθανά ποσά των ενισχύσεων, η Copa και η Cogeca εξέφρασαν την απογοήτευσή τους «τα οποία είναι εντελώς δυσανάλογα δεδομένης της κλίμακας των διαταραχών που αντιμετωπίζουν οι αγρότες στις χώρες που περιβάλλουν την Ουκρανία».
Οι επικεφαλής επισημαίνουν ότι δεν έχουν εξεταστεί όλες οι πληγείσες χώρες για λήψη επείγουσας βοήθειας και τα κεφάλαια αναμένεται να είναι μόνο μια εφάπαξ πληρωμή, η οποία θα αποδεσμευτεί το τρίτο τρίμηνο του έτους. Αυτό θα «άφηνε τις αγροτικές κοινότητες σε αυτές τις περιοχές σε αδιέξοδο μέχρι τότε», προειδοποίησαν.
Παρόμοιες ανησυχίες εξέφρασε η Ρουμανική Συμμαχία για τη Γεωργία και τη Συνεργασία (Alianta pentru Agricultura si Cooperare) η οποία έστειλε ανοιχτή επιστολή στη ρουμανική κυβέρνηση ζητώντας περισσότερη υποστήριξη από την ΕΕ.
Στην επιστολή της, η συμμαχία προειδοποιεί ότι τα 10 εκατ. ευρώ που προτείνεται να διατεθούν στη Ρουμανία από το αποθεματικό κρίσης της ΕΕ είναι «γελοία δυσανάλογα σε σχέση με τη σοβαρή ζημιά που υπέστη ο αγροτικός τομέας της Ρουμανίας». Υποστηρίζει ότι «οι αποζημιώσεις που λαμβάνουν οι αγρότες θα ήταν απολύτως αμελητέες και χωρίς κανένα αποτέλεσμα» και προσθέτει ότι «το απαιτούμενο ποσό είναι τουλάχιστον 200 εκατομμύρια ευρώ.
Τα ζητήματα που επηρεάζουν τους Ρουμάνους αγρότες, σύμφωνα με τους ίδιους είναι οι αυξήσεις τιμολογίων για τα logistics κατά τουλάχιστον πέντε φορές, λιγότερα μέσα μεταφοράς και πτώση της αγοράς σε σιτάρι, καλαμπόκι, ελαιοκράμβη, πουλερικά και αυγά, μέλι και γάλα λόγω πρόσθετων όγκων ουκρανικού φορτίου. Ένα άλλο πρόβλημα σχετίζεται με τους μεσάζοντες που αναμιγνύουν προϊόντα από την Ουκρανία με εκείνα από τη Ρουμανία και τα πωλούν χωρίς να προσδιορίζουν τη σωστή προέλευση.
Η πρόταση της Επιτροπής συζητείται επί του παρόντος με τα κράτη μέλη, τα οποία θα την ψηφίσουν στις 30 Μαρτίου.