Τα έκτακτα και προσωρινά προληπτικά μέτρα, τα οποία πρόκειται να λήξουν στις 5 Ιουνίου.
Οι προσωρινοί εμπορικοί περιορισμοί σε τέσσερα γεωργικά προϊόντα από την Ουκρανία προς πέντε ευρωπαϊκές χώρες «πρώτης γραμμής» πρέπει να παραταθούν τουλάχιστον έως τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τον Επίτροπο Γεωργίας της ΕΕ, Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι.
Τα έκτακτα και προσωρινά προληπτικά μέτρα, τα οποία πρόκειται να λήξουν στις 5 Ιουνίου, αφορούν το σιτάρι, τον αραβόσιτο, την ελαιοκράμβη και τον ηλιόσπορο εισαγωγής από την Ουκρανία, ανέφερε το EURACTIV.
Τα εν λόγω γεωργικά προϊόντα δεν επιτρέπεται επί του παρόντος να κυκλοφορούν στη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, την Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία, εκτός εάν πρόκειται για διαμετακόμιση προς άλλες χώρες της ΕΕ ή τρίτες χώρες, στο πλαίσιο μιας πολιτικής συμφωνίας-πακέτου που συμφωνήθηκε από την Επιτροπή και τις πέντε χώρες «πρώτης γραμμής» που γειτνιάζουν με την Ουκρανία στις αρχές Μαΐου.
Η συμφωνία ήταν αναγκαία μετά την προσωρινή απελευθέρωση του εμπορίου που είχε ως στόχο να βοηθήσει την Ουκρανία να εξάγει γεωργικά προϊόντα και οδήγησε σε αθρόα εισροή αγαθών στην Ανατολική Ευρώπη, ωθώντας τις τιμές προς τα κάτω και τους τοπικούς αγρότες στα άκρα, και οδηγώντας ορισμένες από αυτές τις χώρες να επιβάλουν μονομερείς απαγορεύσεις σε όλες τις ουκρανικές εισαγωγές γεωργικών προϊόντων.
Καθώς η περιφερειακή απαγόρευση της ΕΕ λήγει την ερχόμενη Δευτέρα (5 Ιουνίου), ο Βοϊτσεχόφσκι εξέφρασε την άποψή του ότι θα πρέπει να παραταθεί, «καλύτερα μέχρι το τέλος του έτους, αλλά τουλάχιστον μέχρι το τέλος Οκτωβρίου του τρέχοντος έτους».
Σύμφωνα με τον ίδιο, η μη παράταση των μέτρων διασφάλισης θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα κατά τη διάρκεια της συγκομιδής για τα πέντε κράτη μέλη που έχουν ήδη πληγεί από την εισροή ουκρανικών προϊόντων, καθώς οι αγρότες δεν θα αδειάσουν τις αποθήκες τους πριν από τη συγκομιδή.
«[Εάν δεν διατηρήσουμε τους περιορισμούς] δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή στους αγρότες και το πρόβλημα θα είναι το ίδιο, ίσως μεγαλύτερο από ό,τι στο παρελθόν», δήλωσε ο Επίτροπος, προσθέτοντας ότι το 2024 η πίεση των εξαγωγών προς τις χώρες της «πρώτης γραμμής» θα πρέπει να μειωθεί, καθώς η συγκομιδή της Ουκρανίας για το 2023 αναμένεται να είναι κατά 40% μικρότερη από ό,τι το προηγούμενο έτος.
«[Η] απελευθέρωση του εμπορίου ήταν η στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την Ουκρανία, αλλά το κόστος της στήριξης πληρώθηκε κυρίως από τους αγρότες σε αυτά τα πέντε κράτη μέλη», δήλωσε ο Βοϊτσεχόφσκι την Τρίτη (30 Μαΐου) μετά τη μηνιαία συνάντηση των υπουργών Γεωργίας της ΕΕ-27.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής, η αξία των εισαγωγών αγροτικού εμπορίου από την Ουκρανία στις πέντε γειτονικές χώρες αυξήθηκε κατά περισσότερο από 5 δισεκατομμύρια ευρώ μετά την εισαγωγή του καθεστώτος απελευθέρωσης του εμπορίου με την Ουκρανία.
Ωστόσο, ο Ουκρανός υπουργός Γεωργίας Μίκολα Σόλσκιι, ο οποίος είχε προσκληθεί στη συνάντηση με τους Ευρωπαίους ομολόγους του, κάλεσε τις χώρες της ΕΕ να καταργήσουν τους περιφερειακούς εμπορικούς περιορισμούς.
«Πρέπει να λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη τις ανησυχίες που εξέφρασε η ουκρανική πλευρά», σχολίασε ο Βοϊτσεχόφσκι.
Παράλληλα, παρουσίασε μια κατάσταση στην οποία οι χώρες της «πρώτης γραμμής» της ΕΕ θα μπορούσαν να υιοθετήσουν και πάλι μονομερείς απαγορεύσεις στο μέλλον, κάτι που δεν θα ήταν «επωφελές ούτε για τους Ουκρανούς αγρότες ούτε για την Ευρωπαϊκή Ένωση».
Ο Βοϊτσεχόφσκι επεσήμανε επίσης ότι παρουσίαζε την προσωπική του θέση και ότι δεν μπορεί να κάνει «δεσμευτικές δηλώσεις σχετικά με την επέκταση της απαγόρευσης», καθώς «δεν έχει αποφασιστεί ακόμη τίποτα από την Επιτροπή».
Η άρση των μονομερών απαγορεύσεων αποτελεί επίσης προϋπόθεση για να λάβουν οι χώρες αυτές ένα πακέτο στήριξης της ΕΕ ύψους 100 εκατ. ευρώ που προορίζεται να ανακουφίσει την πίεση που ασκείται στους αγρότες τους.
Ενώ η Ρουμανία είχε απλώς απειλήσει να θεσπίσει εθνική απαγόρευση χωρίς να την εφαρμόσει στην πραγματικότητα, η Πολωνία, η Σλοβακία και η Βουλγαρία αφαίρεσαν τα μονομερή μέτρα τους μετά την πολιτική συμφωνία με την Επιτροπή.
Μόνο η Ουγγαρία τα έχει ακόμη σε ισχύ, και αυτό καθυστερεί όχι μόνο την εκταμίευση του πακέτου βοήθειας αλλά και την απόφαση για την παράταση των εμπορικών περιορισμών, δήλωσε πηγή της ΕΕ στη EURACTIV.