Ενώ η Ευρώπη ενισχύει την άμυνά της, η Ελλάδα καλείται να αποδείξει ότι έμαθε από τις πληγές της.
Σε μια Ευρώπη που θερμαίνεται ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο, οι δασικές πυρκαγιές έχουν πάψει προ πολλού να θεωρούνται έκτακτα φαινόμενα. Το 2023, η Ελλάδα βρέθηκε και πάλι στο επίκεντρο της πύρινης λαίλαπας, με τις φλόγες να καταστρέφουν 1.726.260 στρέμματα αγροτοδασικών εκτάσεων — ποσό που αντιστοιχεί στο 41,9% της συνολικής καμένης γης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η πυρκαγιά στον Έβρο, που αποτέφρωσε 910.000 στρέμματα, καταγράφηκε ως η μεγαλύτερη σε έκταση στην ιστορία της ΕΕ. Ωστόσο, οι πληγές δεν σταμάτησαν εκεί: το 2024, μια ακόμα καταστροφική φωτιά στην Αττική έκαψε πάνω από 90.000 στρέμματα, πλήττοντας την καρδιά της χώρας και υπενθυμίζοντας ότι το μέτωπο των πυρκαγιών παραμένει διαρκές και απρόβλεπτο.
Απέναντι σε αυτή τη νέα πραγματικότητα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενισχύει σταδιακά το πλέγμα πολιτικής προστασίας, όπως επιβεβαίωσε και η Επίτροπος Λαμπίμπ στην πρόσφατη απάντησή της (E-000960/2025). Η Ευρωπαϊκή Δεξαμενή Πολιτικής Προστασίας (ΕΔΠΠ), που λειτουργεί από το 2014, πλαισιώθηκε το 2019 από το rescEU, το στρατηγικό απόθεμα της ΕΕ για τη δημιουργία ενός μόνιμου στόλου δασοπυρόσβεσης, ο οποίος αναμένεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία έως το 2028.
Μόνο το 2024, ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ ενεργοποιήθηκε 16 φορές λόγω δασικών πυρκαγιών, κινητοποιώντας 17 αεροσκάφη, 6 ελικόπτερα και 8 επίγειες ομάδες. Δυνάμεις από 12 χώρες στάλθηκαν προληπτικά σε Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία και Γαλλία, ενισχύοντας τη διαλειτουργικότητα.
Όπως επισήμανε η Επίτροπος, το Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών (ΚΣΑΕΑ) επενδύει σε συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και τεχνητή νοημοσύνη για την ανάλυση της συμπεριφοράς των πυρκαγιών, ενώ το πρόγραμμα αξιολόγησης από ομοτίμους βελτιώνει τη διαχείριση σε εθνικό επίπεδο.
Ωστόσο, οι αριθμοί δείχνουν ότι η Ελλάδα παραμένει ευάλωτη. Με 320% αύξηση στις καμένες εκτάσεις το 2023 σε σύγκριση με τον μέσο όρο των προηγούμενων ετών, η χώρα αντιμετωπίζει πολλαπλές προκλήσεις: από τις κλιματικές πιέσεις έως την αποτελεσματικότητα των εθνικών πολιτικών.
Καμένες εκτάσεις ανά έτος στην Ελλάδα:
- 2023: 1.726.260 στρέμματα
- 2022: 210.000 στρέμματα
- 2021: 1.300.000 στρέμματα
- 2020: 100.000 στρέμματα
- 2019: 100.000 στρέμματα
Το 2025 έχει ξεκινήσει …….. Παρά την ενίσχυση των ευρωπαϊκών μηχανισμών πολιτικής προστασίας, η πραγματική δοκιμασία παραμένει στο εθνικό επίπεδο, η ετοιμότητα των αρχών, η συνέργεια με τις τοπικές κοινωνίες και η πρόληψη στην πράξη. Με την αντιπυρική περίοδο να πλησιάζει επικίνδυνα, το μεγάλο ερώτημα επανέρχεται Θα καταφέρει η Ελλάδα να σπάσει τον φαύλο κύκλο των καταστροφών ή θα βρεθεί και πάλι στο επίκεντρο μιας ανεξέλεγκτης πύρινης απειλής;