ΟΣΔΕ: Το κράτος στο νέφος "G-Cloud" αγρότες στην ομίχλη ποιος ξέχασε να τους ψηφιοποιήσει;
Όταν το TAXIS είναι στο cloud και το ΟΣΔΕ σε "ξένα χέρια" — Το χαμένο στοίχημα της ψηφιακής κυριαρχίας για τους αγρότες και το ελληνικό κράτος
Σε μία χώρα που έχει επενδύσει στη ψηφιακή διακυβέρνηση όσο λίγες στην Ε.Ε., η σύγκριση ανάμεσα στη φορολογική δήλωση και τη δήλωση καλλιέργειας (ΟΣΔΕ) αποκαλύπτει ένα παράδοξο το σύστημα TAXIS της ΑΑΔΕ λειτουργεί 365 ημέρες τον χρόνο, προσβάσιμο, ασφαλές, διασυνδεδεμένο με τράπεζες, εργοδότες, ΕΦΚΑ, ΕΡΓΑΝΗ και Gov.gr. Την ίδια ώρα, το ΟΣΔΕ λειτουργεί περιοδικά, με τεχνικούς περιορισμούς και δομική εξάρτηση από τρίτους παρόχους.
Η φορολογική δήλωση, βασισμένη στο G-Cloud, λειτουργεί με τεχνολογικά πρότυπα ασφάλειας (OAuth, HTTPS, ψηφιακές υπογραφές) και συμμόρφωση στον GDPR. Το G-Cloud διαχειρίζεται από την ΓΓΠΣΔΔ του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και φιλοξενεί κρίσιμες εφαρμογές — από το TAXIS μέχρι το myProperty και την ΕΡΓΑΝΗ. Όλα διαλειτουργούν.
Αντιθέτως, το ΟΣΔΕ λειτουργεί σε τεχνική υποδομή που δεν ανήκει στο Δημόσιο. Η ιστορική ανάθεσή του σε εξωτερικούς παρόχους και η απουσία ουσιαστικής κρατικοποίησης κατέστησαν τον ΟΠΕΚΕΠΕ απλό παρατηρητή. Η υποδομή δεν έχει μεταφερθεί ποτέ στο G-Cloud, δεν ενσωματώνεται σε κυβερνητικά APIs και δεν ελέγχεται από το κράτος, παρά την πρόβλεψη της νέας ΚΑΠ για εθνικά ψηφιακά μητρώα εκμεταλλεύσεων.
Η Ε.Ε. απαιτεί κάθε χρόνο μια στατική καταγραφή των γεωργικών δεδομένων για λόγους επιλεξιμότητας. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι το ΟΣΔΕ δεν μπορεί να λειτουργεί ως δυναμικό σύστημα. Η τεχνολογική αναβάθμιση σε ψηφιακό γεωργικό μητρώο (Farm Registry) είναι όχι μόνο εφικτή, αλλά πλέον θεωρείται αναγκαία και επιβεβλημένη. Όπου θα επιτρέψει μια συνεχή ενημέρωση στοιχείων, διασταυρώσεις με το Κτηματολόγιο, τον ΕΛΓΑ, το TAXIS και τα δίκτυα ενέργειας. Κυρίως όμως, θα προστατεύσει το Δημόσιο από λάθη, παρατυπίες και όπως συνέβη πρόσφατα ,πρόστιμα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για εικονικές δηλώσεις.
Η μη ψηφιοποίηση του ΟΣΔΕ στο κρατικό cloud δεν είναι τεχνική αποτυχία αλλα όλα αυτα τα χρόνια είναι πολιτική επιλογή. Η απουσία ψηφιακής κυριαρχίας έχει επιτρέψει αδιαφάνεια, εξαρτήσεις και καθυστερήσεις σε μια περίοδο που το κάθε ευρώ ενίσχυσης κρίνεται. Όσο το ΟΣΔΕ παραμένει έξω από το κράτος G-Cloud
, δεν θα υπάρχει πραγματική διαφάνεια, διαλειτουργικότητα και λογοδοσία και το βασικό ποιος εχει πρόσβαση στα προσωπικά στοιχεία όλων των αγροτών.
Είναι φορές που το μέλλον δεν έρχεται, όχι επειδή δεν μπορεί — αλλά επειδή δεν το αφήνουν;
Η φορολογική δήλωση είναι εδώ πάντα με ασφάλεια, με διαλειτουργικότητα, με ψηφιακή υπογραφή. Ένας πολίτης, ένα προφίλ, ένα κράτος. Το taxisnet δεν άνοιξε απλώς δρόμους. Χάραξε μηχανογραφημένες λεωφόρους πάνω στη γραφειοκρατία και εμεις βρισκόμαστε εν έτη 2025 και εδω και τόσα χρόνια δεν μπορεί να γίνει σωστά.
Και όμως, στον αγροτικό τομέα, μια άλλη δήλωση, πιο παλιά από τις λέξεις που την περιγράφουν, στέκει ακόμα ακίνητη. Το ΟΣΔΕ.
Το ΟΣΔΕ δεν είναι απλώς μια καθυστέρηση. Είναι ένα σύστημα που δείχνει ποιος κυβερνά πραγματικά την ελληνική ύπαιθρο. Δεν είναι ούτε στο G-Cloud, ούτε στο gov.gr, ούτε υπό κρατικό έλεγχο. Και όμως, από εκεί περνούν τα δισεκατομμύρια των επιδοτήσεων. Εκεί καθορίζεται ποιος είναι αγρότης και ποιος «φαίνεται» πως είναι. Εκεί καταχωρούνται τα στρέμματα, τα κοπάδια, οι ψευδαισθήσεις.
Πληρώθηκαν πρόστιμα. Πολλά. Κάθε χρόνο και περισσότερα. Ελέγχθηκαν δηλώσεις, άνοιξαν φάκελοι, έκλεισαν στόματα. Καμία κυβέρνηση δεν το ανέλαβε. Καμία τεχνική ομάδα δεν το απορρόφησε. Κανένα Υπουργείο δεν το διεκδίκησε ολοκληρωτικά. Και τώρα, στο χείλος της διοικητικής κατάρρευσης, αναρωτιούνται πολλοί — όχι αν ήρθε η ώρα για αλλαγή, αλλά αν υπάρχει ακόμη χρόνος να σωθεί κάτι.
Και όμως, οι λύσεις ήταν γνωστές. Ειπώθηκαν; Ίσως. Από ποιον; Κανείς δεν θυμάται. Από κάποιον που δεν είχε ολοκληρωτική πρόσβαση ή εξουσία. Από κάποιους που απομακρύνθηκαν; Ή μήπως από κάποιους που σιώπησαν, όταν έπρεπε να φωνάξουν; Κανείς δεν δηλώνει πρόχειρα μάντης, μα η ερώτηση αιωρείται. Ειπώθηκαν αυτά; Και αν ναι, ποιος τα είπε;
Το μόνο βέβαιο είναι ότι εμείς τα γράψαμε. Τα σημειώσαμε όταν ακόμη δεν ακουγόταν τίποτα. Τα δημοσιεύσαμε όταν ακόμα δεν είχε ξεσπάσει η θύελλα. Κοντέψαμε να θεωρηθούμε ενοχλητικοί, ίσως και γραφικοί. Μα όπως λένε, τα σήματα των καιρών τα βλέπει μόνο όποιος επιμένει να κοιτά και τώρα τρέχουν να πάρουν όλοι τα ευσημα ακόμα και αυτοί που μιλούν μόνο για όραμα.
Τώρα, οι αγρότες δεν περιμένουν. Δεν καταλαβαίνουν πια από προσχέδια, δελτία τύπου και πολιτικές διαβεβαιώσεις. Καταλαβαίνουν μόνο από πράξεις — και από τις πληρωμές που δεν ήρθαν.
Το ερώτημα δεν είναι αν το σύστημα θα ανοίξει. Είναι ποιοι φάκελοι θα ανοίξουν πρώτοι.
Και τότε, ίσως θυμηθούμε όχι μόνο ποιος δεν τα έκανε όλα αυτά, αλλά και ποιος είχε προειδοποιήσει. Διότι αυτή τη φορά, δεν θα φταίει η άγνοια. Θα φταίει η επανάληψη.