Νίκος Ροδόπουλος: Θα χρειαστούμε μια θετικά βίαιη οικονομική αναπροσαρμογή

Υψηλόβαθμα στελέχη πολυεθνικών κολοσσών, εκπρόσωποι φορέων της χώρας μας, αλλά και πολιτικά στελέχη θα αναπτύξουν τις θέσεις τους σε μια γόνιμη εβδομάδα. Ποια είναι όμως τα ερωτήματα που τίθενται για την επόμενη μέρα της μεγαλύτερης υγειονομικής κρίσης της εποχής μας; Και κάτω από πιο πρίσμα αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι της Εφοδιαστικής Αλυσίδας τη νέα μας κανονικότητα;

Σε άρθρο του που δημοσιεύεται στο ΑΠΕ ο Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics, Νίκος Ροδόπουλος, εξηγεί:

Η υγειονομική κρίση καλά κρατεί και η δίνη οδηγεί κάθε ζωντανή οικονομική δραστηριότητα σε κάθετη πτώση. Οι προβλέψεις για διψήφια ύφεση για το 2020, θα αφήσουν σε μεγάλη απόσταση το αισιόδοξο 9%. Το μοντέλο του κρατικού - ευρωπαϊκού προστατευτισμού, στο επίπεδο που προσφέρεται, αποτελεί μια διασωλήνωση της οικονομίας με άγνωστα αποτελέσματα και κυρίως πίστη σε ένα θαύμα. Η μικρομεσαία και πολύ μικρή επιχειρηματικότητα, προσπαθεί(;) να αποκρυπτογραφήσει τη νέα διαμορφωμένη κατάσταση. Προσπαθεί να βρει διέξοδο σε ένα ταχύτατα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, το οποίο ταυτόχρονα απαξιώνει και εκμηδενίζει κάθε -παραδοσιακή- σταθερά. Η κρίση αυτή τη φορά θα αφήσει ανεξίτηλα το αποτύπωμα μιας βαθιάς και βίαιης ανακατανομής των μεριδίων μιας ανύπαρκτης ή τουλάχιστον περιορισμένης αγοράς.

Ένα τέτοιο πλαίσιο οικονομικής τελμάτωσης δεν επιτρέπει τον ουσιαστικό πολιτικό ή οικονομικό σχεδιασμό από οποιαδήποτε κυβέρνηση. Αυτό το πλαίσιο απαιτεί συναίνεση των δυνάμεων της ανάπτυξης και της προόδου απ’ όπου κι αν προέρχονται. Τις διαφορές μας - εάν και όποιες υπάρχουν - θα τις βρούμε μετά.

Σε αυτή τη χαοτική κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, δίνεται η δυνατότητα για έναν νηφάλιο επανασχεδιασμό της δομής του παραγωγικού μοντέλου. Το μοντέλο αυτό θα αποτελέσει το «κλειδί» το οποίο θα απελευθερώσει τη δυναμική της επιχειρηματικής συνέχειας και κατά συνέπεια της κοινωνικής ευμάρειας. Η επιλογή των κλάδων θα πρέπει να γίνει με βάση δύο παραμέτρους. Τον οικονομικό και τον κοινωνικό πολλαπλασιαστή κάθε κλάδου. Για να γίνει αυτό, πρέπει να απαγκιστρωθεί το κράτος από τις επιμέρους επιρροές ή πιέσεις των «ιδιοκτητών» των κλάδων είτε αυτοί είναι «εργοδότες», είτε «εργαζόμενοι».

Η πραγμάτωση ενός τέτοιου γιγαντιαίου εγχειρήματος πρέπει να περάσει «στα χέρια» των ειδικών. Επιστήμονες και εμπειρογνώμονες πρέπει να αναλάβουν το μεγάλο φορτίο, σε μία διοικητική δομή που πρέπει να δημιουργηθεί και να λειτουργεί παράλληλα με την αντίστοιχη κρατική. Οι κόμβοι της δομής αυτής πρέπει να αλληλοσυνδέονται και να συνεργάζονται ως ένα άτυπο «συμβούλιο ειδικών».

Το βασικό πρόβλημα σε τέτοιες προσπάθειες, κυρίως, είναι η επιλογή των ατόμων που θα αναλάβουν ένα τέτοιο «πυρηνικό» έργο. Δεν πρέπει να προέρχονται από την ήδη «πολυχρησιμοποιημένη» δεξαμενή. Αυτή η δεξαμενή ό,τι είχε να δώσει, το έδωσε. Χρειάζονται νέοι άνθρωποι, σύγχρονα μυαλά για να προσφέρουν τις «out of the box» ιδέες τους. Να χαράξουν νέους δρόμους. Η Εσθονική κυβέρνηση τον Μάρτιο, χρησιμοποίησε μια μοναδική ψηφιακή προσέγγιση για την αντιμετώπιση της πανδημίας και διοργάνωσε μια εκδήλωση «Hack the Crisis», με crowd sourcing ideas από το ευρύ κοινό. Μέσα σε έξι ώρες, κατατέθηκαν 96 ιδέες από περισσότερα από 830 άτομα μέσω ενός online collaboration hub. Σήμερα η Εσθονία έχει αναπτύξει 27 ομάδες για να εργαστούν σε «moonshot ideas» για την αντιμετώπιση της κρίσης ή για να βελτιώσουν τη θέση της Εσθονίας στη μετά κρίση εποχή.

Όλα αυτά γίνονται ώστε οι κοινωνίες να ευημερήσουν και όχι να διατηρηθούν συμφέροντα, χωρίς να είναι κακό εάν δίκαια διατηρηθούν. Όλα αυτά γίνονται για να αποφύγουμε το άγχος των πολιτικών ηγεσιών για γρήγορα αποτελέσματα, χωρίς να συνυπολογίσουν εάν αυτά θα είναι θετικά ή όχι. Κατηγορούμε τις αγκυλώσεις και την πρόσδεση στο παρελθόν αρκεί να μην είναι το δικό μας παρελθόν.

Με κατεύθυνση την νέα Ευρωπαϊκή κατεύθυνση για «στρατηγική επάρκεια», ο οραματισμός μας πρέπει να έχει τρείς βασικές κατευθύνσεις. Πρώτον τον πρωτογενή τομέα, δεύτερον τη βιομηχανία και τρίτον τις υποστηρικτικές υπηρεσίες που είναι η εφοδιαστική αλυσίδα και ο ψηφιακός μετασχηματισμός.

Βιομηχανία

Περισσότερα «φουγάρα» σε διεθνώς εμπορεύσιμα προϊόντα. Η επικινδυνότητα της υπερ-εξάρτησης από οικονομίες παραγωγής προϊόντων χαμηλού κόστους, πρέπει να μεταλλαχθεί σε βιώσιμη παραγωγή επάρκειας και εξωστρέφειας.

• Καταγραφή των εμπορεύσιμων παραγόμενων προϊόντων ανά την επικράτεια.

• Ταξινόμηση των εμπορεύσιμων προϊόντων ανά αγορά και μέγεθος αγοράς.

• Καταγραφή του παγκόσμιου ανταγωνισμού.

• Καταγραφή εσωτερικών αδυναμιών και μέθοδοι αντιμετώπισης / επίλυσης.

• Προτεραιοποίηση των εσωτερικών αναγκών, δημιουργία επάρκειας.

• Χρηματοδοτικά εργαλεία υποστήριξης ανταγωνιστικότητας προϊόντων στο τρίπτυχο ποιότητα, ποσότητα, τιμή.

Αγροτική Οικονομία / Γεωργία

Άμεση επανεκκίνηση της αγροτικής οικονομίας με γνώμονα την επάρκεια, την ποιότητα και την διεθνή εμπορευσιμότητα.

• Συμμετοχή επιχειρηματικών σχημάτων στη δημιουργία ισχυρών κέντρων μεταποίησης, πιστοποίησης και προώθησης αγροτικών προϊόντων (Agrologistics). Δημιουργία κινήτρων προς αυτή την κατεύθυνση και εμπλοκή των τραπεζικών ιδρυμάτων που έχουν στην κατοχή τους σημαντικά πάγια.

• Υποστήριξη της συμβολαιακής γεωργίας και των οργανωμένων ομάδων παραγωγών μέσα από συγκεκριμένα κίνητρα.

• Σύνδεση με ποσόστωση στην προμήθεια πιστοποιημένων προϊόντων Ελληνικής παραγωγής σε όλα τα ιδρύματα (π.χ. νοσοκομεία, ορφανοτροφεία, γηροκομεία κ.α.).

• Διαβούλευση με τους παρόχους υπηρεσιών διαμονής (ξενοδοχεία) για υποχρέωση ύπαρξης Ελληνικού πρωινού.

Υποστηρικτικές Υπηρεσίες Εφοδιαστικής (Logistics)

Η Ελλάδα, αποτελεί ένα σημαντικό διαμετακομιστικό κόμβο για τις διεθνείς εμπορευματικές ροές. Αυτό της προσδίδει αδιαμφισβήτητο ρόλο στη διαμόρφωση των νέων δικτύων με στόχο τον μετασχηματισμό των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων. Οι μέχρι σήμερα εφαρμοσμένες πολιτικές, από όλες τις κυβερνήσεις, κατακλύζονται. Η Εφοδιαστική Αλυσίδα, παρότι βρίσκεται στο αφήγημα όλων των πολιτικών σχεδόν οριζόντια, παρότι αντιπροσωπεύει το 9+% του ΑΕΠ, όχι απλά δεν βρίσκεται στις πρώτες προτεραιότητες, αλλά χάνεται στο βάθος των εκκρεμοτήτων, των διαβουλεύσεων και των στρατηγικών σκελετών του παρελθόντος.

• Δημιουργία κέντρων logistics σε συνύπαρξη με την βιομηχανία (επιχειρηματικά πάρκα), εκεί που χρειάζονται -εκεί που η επιχειρηματικότητα βρίσκεται - και όχι εκεί που ορίζονται ή θα ορισθούν.

• Άμεση απεμπλοκή των υποδομών εμπορευματικών κέντρων εθνικής εμβέλειας ΘΡΙΑΣΙΟ Ι & ΙΙ.

• Ολοκλήρωση της ηλεκτροδότησης και σηματοδότησης του σιδηροδρομικού άξονα Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Προμαχώνα.

• Αξιοποίηση των λιμανιών Βόλου, Πάτρας, Λαυρίου, Ηρακλείου, Ελευσίνας με συγκεκριμένο στρατηγικό σχέδιο και συγκεκριμένους επιχειρησιακούς ρόλους.

• Ανάπτυξη σταθμών (hubs) μεταποίησης διερχόμενου φορτίου με συμμετοχή των επενδυτικών σχημάτων των κεντρικών λιμένων εισόδου διεθνών εμπορευματικών ροών.

• Outsourcing των υπηρεσιών εφοδιαστικής του δημοσίου τομέα σε τρίτους (3^rd Party Logistics) παρόχους.

Δεν χρειαζόμαστε «εκποίηση» της δημόσιας περιουσίας. Χρειαζόμαστε «έξυπνες» επενδύσεις με κατεύθυνση την αποκατάσταση της εθνικής οικονομίας, μέσω της επαναφοράς της μεσαίας τάξης σε πρώτο πλάνο. Η μεσαία τάξη είναι αυτή που λειτούργησε ως ανάχωμα στην κοινωνική ευημερία και την ανάπτυξη ενός πλουτοπαραγωγικού μοντέλου. Είναι σαφές ότι λάθη έγιναν, πολλές φορές τραγικά, αλλά η σταθερά -της μεσαίας τάξης- παραμένει ίδια. Η μεσαία τάξη δεν είναι Ελληνικό φαινόμενο, είναι Ευρωπαϊκή σταθερά με άλλα μεγέθη.

Είναι αλήθεια ότι βρισκόμαστε μέσα σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο το οποίο μπορεί να μας δώσει μια διέξοδο για την μετά την υγειονομική κρίση πορείας μας. Αυτό το πλαίσιο πρέπει να το εκμεταλλευθούμε παραγωγικά, δίκαια και ωφέλιμα, τόσο για την επιχειρηματικότητα, όσο και για τις κοινωνίες. Πρέπει να προετοιμαστούμε για την αύξηση της ανεργίας, για τη δημιουργία νέων ποιοτικών θέσεων εργασίας και για την εξομάλυνση των οικονομικών διαφορών που θα προκύψουν. Όσο αρνητικά βίαιη είναι η υγειονομική κρίση, τόσο θετικά «βίαιη» πρέπει να είναι και η αναπροσαρμογή.