Ανάλογα με την έκθεση και την ένταση του ψύχους μπορούν κατά σειρά βαρύτητας να προκληθούν τα παρακάτω:
Xιονίστρες – ερυθρότητα συνοδευόμενη από φαγούρα των εκτεθειμένων περιοχών του σώματος όπως η μύτη, τα δάκτυλα και τα αυτιά. Σε ορισμένες περιπτώσεις το
δέρμα καταστρέφεται και σχηματίζονται ραγάδες και έλκη.
Κρυοπαγήματα – ψύξη επιφανειακών συνήθως ιστών, κυρίως στα πόδια, κατά την παρατεταμένη έκθεση σε κάτω του μηδενός θερμοκρασίες. Το δέρμα έχει λευκή
απόχρωση, αναφέρονται τσιμπήματα και μούδιασμα. Στην εγκατάσταση τους συντελούν τα βρεγμένα υποδήματα κι οι πιεστικές περικνημίδες.
Γάγγραινα – Αποτελεί μετεξέλιξη του κρυοπαγήματος. Οι εκτεθειμένοι ιστοί νεκρώνονται. Πολλές φορές εγκαθίσταται και μικροβιακή λοίμωξη.
Συστηματική υποθερμία – δυσμενής επίδραση πολύ έντονου ψύχους σε ολόκληρο τον οργανισμό. Πτώση της εσωτερικής θερμοκρασίας του σώματος κάτω από 35oC. Καταλήγει σε απώλεια συνείδησης και θάνατο. Το φαινόμενο επιταχύνεται από την ύπαρξη υποσιτισμού, ακινησίας και μέθης.
Διάφορα σύνδρομα: κυάνωση των άκρων, κνίδωση, κ.α.
ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΧΑΜΗΛΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ
Επαρκής και κατάλληλη διατροφή: ήπιες ποσότητες, πλούσιες σε πρωτεΐνες τροφές.
Εξασφάλιση θερμών ροφημάτων.
Αποφυγή κατανάλωσης οινοπνευματωδών ποτών
Κατάλληλη ενδυμασία: θερμά και στεγνά ενδύματα που επιτρέπουν τη φυσική αναπνοή του σώματος.
Κάλυμμα κεφαλής, γάντια
Αδιάβροχα άνετα υποδήματα.
Παραμονή κατά διαστήματα σε θερμαινόμενους χώρους.
Σωματική άθληση: ακόμα και επιτόπου τροχάδην. Αποφυγή ισχυρής κόπωσης.
Αποφυγή έκθεσης στο ψύχος ευαίσθητων ατόμων: π.χ. ατόμων με παθήσεις του καρδιαγγειακού και αιμοποιητικού συστήματος, των νεφρών, του θυρεοειδή, με νόσο Addison, σύνδρομο Raynaud, σακχαρώδη διαβήτη, κρυοσφαιριναιμία, σκληροδερμία και κνίδωση!
ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΣΤΑ ΚΡΥΟΠΑΓΗΜΑΤΑ
Άμεση, αλλά σταδιακή και ισομερής θέρμανση των προσβεβλημένων περιοχών. Στις περισσότερες των περιπτώσεων οι ιστοί και τα κύτταρα έχουν απλά αναστείλει την δραστηριότητά τους χωρίς να έχει επέλθει νέκρωση. Για να τους επαναφέρουμε αρκεί να γίνει:
Μεταφορά του πάσχοντος σε θερμό χώρο
Αφαίρεση τυχόν υγρών γαντιών, καλτσών και υποδημάτων με προσοχή
Ανύψωση και ακινητοποίηση των παγωμένων μελών
Κάλυψη των ωχρών και μόνο περιοχών με θερμομονωτικούς επιδέσμους.
Αφαίρεση των επιδέσμων όταν εμφανιστεί η αίσθηση θερμότητας.
Προσοχή! Όχι ταχεία υπερθέρμανση.
Αποκατάσταση της γενικής θερμοκρασίας και της κυκλοφορίας του οργανισμού. π.χ. με λήψη πολύ ζεστού και γλυκού τσαγιού.
Προσοχή! Όχι χορήγηση οινοπνευματωδών.
Μεταφορά στο νοσοκομείο.
ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΥΠΟΘΕΡΜΙΑ
Μεταφορά του πάσχοντος σε θερμότερο μέρος
Θέρμανση του σώματος με κουβέρτες.
Προσοχή! Δεν αφαιρούνται τα παγωμένα ρούχα και υποδήματα του.
Ενυδάτωση από το στόμα με ζεστά υγρά (εάν το επίπεδο συνείδησής του το επιτρέπει)
Μεταφορά στο νοσοκομείο.