Ο γερμανικός φαρμακευτικός και αγροχημικός κολοσσός Bayer δήλωσε ότι ενδέχεται να σταματήσει την παραγωγή του Roundup, εάν δεν εξασφαλίσει νομική προστασία από τις χιλιάδες αγωγές που κατηγορούν το προϊόν ότι προκαλεί καρκίνο.
Το Roundup, το οποίο αναπτύχθηκε αρχικά από τη Monsanto – την οποία εξαγόρασε η Bayer το 2018 – έχει αποφέρει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε πωλήσεις, ενώ σήμερα η Bayer παράγει περίπου το 40% της παγκόσμιας ποσότητας γλυφοσάτης, της δραστικής ουσίας του σκευάσματος. Οι αγρότες την χρησιμοποιούν μαζικά για την καταπολέμηση ζιζανίων.
Ωστόσο, την τελευταία δεκαετία, το Roundup έχει επιφέρει στη Bayer κύμα αγωγών, πιέζοντας τη μετοχή της και κοστίζοντάς της περίπου 10 δισ. δολάρια σε αποζημιώσεις. Τον Μάρτιο, η εταιρεία ενημέρωσε αγρότες, προμηθευτές και λιανοπωλητές ότι ενδέχεται να σταματήσει τις πωλήσεις, γεγονός που θα άφηνε τους Αμερικανούς παραγωγούς εξαρτημένους από εισαγόμενη γλυφοσάτη, κυρίως από την Κίνα.
«Βρισκόμαστε σχεδόν στο τέλος της διαδρομής», δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Bayer, Bill Anderson. «Μιλάμε για μήνες, όχι για χρόνια».
Για πολλούς Αμερικανούς αγρότες, η γεωργία χωρίς Roundup είναι αδιανόητη. Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ, πάνω από το 90% των καλλιεργειών σόγιας, καλαμποκιού και βαμβακιού είναι γενετικά τροποποιημένες ώστε να αντέχουν στη γλυφοσάτη. Κάθε χρόνο, οι αγρότες των ΗΠΑ χρησιμοποιούν σχεδόν 300 εκατομμύρια λίβρες (περίπου 136.000 τόνοι) glyphosate.
«Οι παραγωγοί βασίζονται σ’ αυτό το προϊόν», δήλωσε ο Stu Swanson, παραγωγός καλαμποκιού και σόγιας στην Άιοβα και πρόεδρος της Ένωσης Παραγωγών Καλαμποκιού της πολιτείας. «Το θεωρούμε ασφαλές και αποδοτικό. Μας βοηθά να παράγουμε οικονομικά και να διατηρούμε τις τιμές των τροφίμων χαμηλές».
Από την εξαγορά της Monsanto, η Bayer αντιμετωπίζει περίπου 67.000 υποθέσεις που ισχυρίζονται ότι το Roundup προκάλεσε καρκίνο, κυρίως λέμφωμα μη-Hodgkin. Η εταιρεία έχει ήδη προβλέψει 16 δισ. δολάρια για σχετικούς συμβιβασμούς.
Η Bayer επιμένει ότι το glyphosate είναι ασφαλής, επικαλούμενη αξιολογήσεις της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ (EPA) και άλλων ρυθμιστικών αρχών.
Ωστόσο, η απόσυρση του Roundup θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις. Ο αναλυτής της BMO Capital Markets, Joel Jackson, δήλωσε ότι μια τέτοια απόφαση θα μείωνε την αξία της τεχνολογίας σπόρων που αδειοδοτεί η Bayer, καθώς δεν έχει ακόμη εξασφαλίσει άδεια για άλλα ζιζανιοκτόνα, όπως το dicamba, που είναι αποτελεσματικό σε ζιζάνια ανθεκτικά στη γλυφοσάτη.
Οι Αμερικανοί παραγωγοί πιθανότατα θα στραφούν σε γενόσημα προϊόντα από την Ασία, ή ακόμη και σε άλλα χημικά με μεγαλύτερους κινδύνους για το περιβάλλον και την υγεία.
Ο Bill Anderson, που ανέλαβε CEO της Bayer το 2023, έχει θέσει ως στόχο την επίλυση του ζητήματος της γλυφοσάτης έως το 2026. Όπως δήλωσε, σε κάποιες χρονιές, οι νομικές δαπάνες για το Roundup ξεπερνούν τον προϋπολογισμό της εταιρείας για έρευνα και ανάπτυξη στον αγροτικό τομέα.
«Με το ζόρι βγάζουμε κέρδος από την παραγωγή και διανομή της γλυφοσάτης. Αν συνυπολογίσουμε και τις αγωγές, μιλάμε για ζημίες 2 έως 3 δισ. δολαρίων ετησίως», ανέφερε. Η Bayer είχε έσοδα 2,8 δισ. δολάρια από τις πωλήσεις γλυφοσάτης το 2024.
Καμπάνια υπέρ τoυ Rounoup
Στο πλαίσιο συνεδρίου στο Ντένβερ, η Bayer έστησε ένα μεγάλο περίπτερο σε σχήμα σούπερ μάρκετ με ψεύτικα τρόφιμα και ζιζάνια που φύτρωναν γύρω τους, με το μήνυμα «Προστατέψτε τις Καλλιέργειες» και τσάντες που έγραφαν «Διατηρήστε το Φαγητό Οικονομικό», περιέχοντας φυλλάδια υπέρ της γλυφοσάτης.
Μια συμμαχία με την υποστήριξη της Bayer, που περιλαμβάνει επίσης άλλες εταιρείες και αγροτικούς φορείς, έχει εξαπολύσει εκστρατεία ενημέρωσης με διαφημίσεις σε εφημερίδες, πινακίδες στην Άιοβα και τηλεοπτικά σποτ στο Μιζούρι.
Σε αρκετές πολιτείες, όπως η Τζόρτζια, η Βόρεια Ντακότα και το Μιζούρι, προωθούνται νομοσχέδια – με τη στήριξη της Bayer – που προβλέπουν ότι οι κατασκευαστές φυτοφαρμάκων δεν θα ευθύνονται για την παράλειψη προειδοποιήσεων περί καρκίνου, εφόσον οι ετικέτες τους έχουν εγκριθεί από την EPA χωρίς σχετική προειδοποίηση.
Η πολιτεία της Τζόρτζια ενέκρινε τέτοιο νομοσχέδιο τον Μάρτιο και αναμένει την υπογραφή του κυβερνήτη Brian Kemp. Λίγες ημέρες αργότερα, δικαστήριο της ίδιας πολιτείας καταδίκασε τη Bayer να καταβάλει 2,1 δισ. δολάρια σε αποζημιώσεις. Η εταιρεία σκοπεύει να ασκήσει έφεση, σημειώνοντας ότι τα περισσότερα τέτοια ποσά μειώνονται δραστικά σε δεύτερο βαθμό.
Οι νομικοί εκπρόσωποι των εναγόντων δηλώνουν ότι θα πολεμήσουν κάθε τέτοια νομοθεσία. «Θα παλέψουμε μέχρι τέλους», δήλωσε ο Majed Nachawati, δικηγόρος στο Ντάλας, που εκπροσωπεί περίπου 5.000 ενάγοντες.
Η Bayer έχει επίσης προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, ζητώντας να περιοριστούν οι αγωγές για το Roundup. Υποστηρίζει ότι οι καταναλωτές δεν θα έπρεπε να μπορούν να της κάνουν μηνύσεις σύμφωνα με την πολιτειακή νομοθεσία, αφού η EPA έκρινε ότι δεν απαιτείται προειδοποίηση για καρκίνο.
Το 2022, το Ανώτατο Δικαστήριο αρνήθηκε να εξετάσει την έφεση της Bayer κατά απόφασης του 2018 που την έκρινε υπεύθυνη για την ασθένεια ενός κατοίκου της Καλιφόρνια.
Ο Bill Anderson προειδοποίησε ότι εάν η Bayer διακόψει την παραγωγή, καμία αμερικανική εταιρεία δεν θα αναλάβει την ευθύνη να την αντικαταστήσει.
«Η απειλή μελλοντικών αγωγών μπορεί να επηρεάσει και την απόφασή μας να επενδύσουμε σε νέα ζιζανιοκτόνα», κατέληξε. «Θα το κάναμε αυτό στον εαυτό μας ξανά;»
Του Patrick Thomas
Πηγή: The Wall Street Journal