Με «πανηγυρικό» τόνο και υψηλή συμμετοχή ολοκληρώθηκαν οι συνεδριάσεις της 17ης Επιτροπής Παρακολούθησης του ΠΑΑ 2014–2020 και της 5ης Επιτροπής Παρακολούθησης του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ 2023–2027, σε ένα διήμερο που, παρά την επίσημη ατζέντα, άφησε ερωτήματα να αιωρούνται πίσω από τις ευγενικές χειραψίες και τα χαμόγελα των panels.
Επισήμως, η Κέρκυρα υποδέχτηκε εκπροσώπους του ΥΠΑΑΤ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – DG AGRI, περιφερειακούς φορείς και εταίρους, με τις εργασίες να προεδρεύονται από τον Γενικό Γραμματέα Ενωσιακών Πόρων κ. Δημήτρη Παπαγιαννίδη και την παρουσία του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Διονύσιου Σταμενίτη. Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στην πρόοδο υλοποίησης των προγραμμάτων, τις νέες προκλήσεις και τις προτεραιότητες της νέας περιόδου.
Ανεπισήμως, όμως, τα δύσκολα ερωτήματα δεν έλειψαν — και οι απαντήσεις ήταν είτε διπλωματικές, είτε απούσες.
Χαμηλές απορροφήσεις και «πρωταθλητές» προστίμων
Κατά τη διάρκεια των παρεμβάσεων των ευρωπαίων επιτρόπων και τεχνοκρατών, τέθηκαν ευθέως οι επιδόσεις της Ελλάδας στην απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων.
Οι επισημάνσεις αυτές δεν διαψεύστηκαν από κανέναν αρμόδιο. Ούτε ακούστηκε συγκεκριμένο σχέδιο για την αντιμετώπιση των αιτιών που οδηγούν σε αυτή τη διαχρονική υστέρηση.
Αυτό όμως που προκάλεσε τη μεγαλύτερη αμηχανία και σιωπηρή δυσφορία, ήταν η παρουσία και οι παρεμβάσεις στελεχών συγκεκριμένης τράπεζας , οι οποίοι μίλησαν.
Η ερώτηση που αιωρείται. Από πότε οι εκπρόσωποι των τραπεζών συμμετέχουν στον καθορισμό του πλαισίου της ΚΑΠ;
Ποιο ρόλο καλούνται να διαδραματίσουν στις αποφάσεις για τα κονδύλια που προορίζονται για τους αγρότες και όχι για τις χρηματοδοτικές δομές; Και με ποιο θεσμικό ρόλο συμμετέχουν, όταν οι αγροτικές οργανώσεις παρακολουθούν πολλές φορές από την εξέδρα;
Έλλειψη στελεχών ή πρόφαση για lobbying;
Η επωδός περί «ανυπαρξίας κατάλληλων στελεχών στη δημόσια διοίκηση» — φράση που ακούστηκε τόσο από τους παρευρισκομένους φαίνεται να λειτουργεί σαν το τέλειο πρόσχημα, ώστε να ανοίξουν παράθυρα για outsourcing και lobbying από εκείνους που βλέπουν τη νέα ΚΑΠ όχι ως δημόσια πολιτική, αλλά ως εργαλείο χρηματοοικονομικής διείσδυσης.
Την ώρα που οι επιτροπές και οι stakeholders επιδίδονταν σε «στρατηγικό διάλογο», οι αγρότες αγνοούν όχι μόνο το περιεχόμενο της Στρατηγικής ΚΑΠ, αλλά και ποιοι τη σχεδιάζουν και γιατί.
Η Κέρκυρα, με τις επιτόπιες επισκέψεις σε συγχρηματοδοτούμενα έργα όπως το Μουσείο Ιωάννη Καποδίστρια, προσέφερε το απαραίτητο φωτογραφικό υλικό. Όμως οι αποφάσεις δεν βγαίνουν στις φωτογραφίες – κρύβονται στις λεπτομέρειες των χρηματοδοτήσεων.
Και όσο αυτές τις λεπτομέρειες τις γράφουν λογιστές και τραπεζίτες αντί για γεωπόνους και αγρότες, τόσο περισσότερο η νέα ΚΑΠ θα μοιάζει με ένα tailor-made κουστούμι που κουμπώνει άψογα στις ανάγκες της αγοράς, αλλά όχι στις ανάγκες της υπαίθρου.
Σε μια χώρα που ήδη υποφέρει από γραφειοκρατία, καθυστερήσεις και απώλεια αξιοπιστίας, το ελάχιστο που οφείλει η ηγεσία είναι να αποσαφηνίσει, ποιοι αποφασίζουν για τους αγρότες, με ποια αρμοδιότητα, και με ποιες δεσμεύσεις για τη διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος.
Στο ερώτημα “ποιος σκάβει τον λάκκο”, η απάντηση δεν είναι ρητορική. Είναι ουσιαστική και κρίσιμη.
Διότι όσο το Μέγαρο Μαξίμου και το ΥπΑΑΤ επενδύει στην ΚΑΠ ως εργαλείο υπαίθρου, ανανέωσης και επανεκκίνησης, τόσο πιο επικίνδυνο γίνεται να αφήνει σταθερά τον έλεγχο σε πρόσωπα που λειτουργούν ως “παραδείγματα θεσμικής αυτάρκειας” ΑΛΛΑ όχι πολιτικής λογοδοσίας.
Ούτε οι τραπεζίτες, ούτε οι Βρυξέλλες, ούτε τα funds εκθέτουν την κυβέρνηση.
Την εκθέτουν οι ίδιοι της οι υπάλληλοι — όταν λειτουργούν ως "διαχειριστές συστήματος" χωρίς δημοκρατικό έλεγχο και διαφάνεια.
Διότι, στο τέλος, η ΚΑΠ δεν είναι εργαλείο αγοράς. Είναι εργαλείο κοινωνικής συνοχής. Και το ερώτημα ποιος τη σχεδιάζει δεν είναι τεχνικό. Είναι βαθιά πολιτικό.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις