Με αυξημένα διοικητικά βάρη βρίσκονται αντιμέτωποι οι αγρότες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά την εφαρμογή της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) για την περίοδο 2023–2027, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Δικτύου ΚΑΠ της Ε.Ε. και του Ευρωπαϊκού Γραφείου Βοήθειας Αξιολόγησης. Το ετήσιο κόστος συμμόρφωσης υπερβαίνει κατά μέσο όρο τα 1.230 ευρώ ανά παραγωγό, ενώ στην Ελλάδα το κόστος και ο χρόνος συμμόρφωσης είναι ακόμη υψηλότερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Σύμφωνα με τη μελέτη, περίπου 630 ευρώ από το συνολικό κόστος σχετίζονται με εσωτερικές δαπάνες (κυρίως εργατοώρες των ίδιων των παραγωγών), ενώ τα υπόλοιπα 600 ευρώ αφορούν εξωτερικές υπηρεσίες, όπως αυτές των γεωτεχνικών και συμβούλων. Η απαιτούμενη γραφειοκρατική εργασία εκτιμάται σε 5,6 έως 8,7 εργάσιμες ημέρες ετησίως, με τους Έλληνες αγρότες να ξεπερνούν αισθητά αυτούς τους μέσους όρους.
Μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ κρατών – Πρωταθλήτρια η Σλοβακία, χαμηλό κόστος στη Ρουμανία
Οι αποκλίσεις ανάμεσα στα κράτη-μέλη είναι αξιοσημείωτες. Ενώ στη Ρουμανία το μέσο ετήσιο κόστος ανά παραγωγό δεν ξεπερνά τα 450 ευρώ, στη Σλοβακία αγγίζει τα 2.740 ευρώ. Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των πλέον επιβαρυμένων χωρών, με τους παραγωγούς να αντιμετωπίζουν υψηλό διοικητικό φόρτο και πολλαπλά επίπεδα ελέγχου και τεκμηρίωσης.
Οι πιο απαιτητικές διαδικασίες – Το ψηφιακό χάσμα και η πολυπλοκότητα
Η υποβολή της ετήσιας αίτησης ενίσχυσης αναδεικνύεται ως η πιο πολύπλοκη και χρονοβόρα διαδικασία, λόγω της ανάγκης για λεπτομερή τεκμηρίωση και συχνά δυσλειτουργικών ψηφιακών εργαλείων, ειδικά για τον εντοπισμό των επιλέξιμων εκτάσεων.
Οι τομείς με το μεγαλύτερο διοικητικό βάρος περιλαμβάνουν:
- τις Άμεσες Ενισχύσεις,
- τα επενδυτικά μέτρα του Πυλώνα ΙΙ (Αγροτική Ανάπτυξη),
- τα Οικολογικά Προγράμματα και
- τις Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις.
Η μέση ετήσια διοικητική επιβάρυνση ανέρχεται σε περίπου επτά εργάσιμες ημέρες, με τις μεγαλύτερες εκμεταλλεύσεις (άνω των 500 εκταρίων) να αφιερώνουν ακόμη περισσότερες ημέρες, ενώ στις μικρές εκμεταλλεύσεις το κόστος, σε αναλογία με τα έσοδα, παραμένει δυσανάλογο.
Τοπικές ευθύνες και ανάγκη για απλοποίηση
Αξιοσημείωτο είναι ότι, όπως επισημαίνει η έκθεση, έως και το 60% του διοικητικού φόρτου αποδίδεται σε επιλογές των εθνικών αρχών και όχι απευθείας στην ευρωπαϊκή νομοθεσία. Δηλαδή, η γραφειοκρατία ενισχύεται από τον τρόπο εφαρμογής της ΚΑΠ σε εθνικό επίπεδο.
Μεταξύ των σημαντικότερων προβλημάτων που καταγράφονται:
- η επανάληψη των ίδιων διαδικασιών,
- η πολλαπλή υποβολή των ίδιων εγγράφων σε διαφορετικούς φορείς,
- η ασάφεια των οδηγιών και
- η αυστηρότητα στους ελέγχους και τις κυρώσεις.
Συστάσεις: Υποστήριξη και σταθερότητα για τους αγρότες
Η έρευνα υπογραμμίζει ότι η ψηφιοποίηση μπορεί να συνεισφέρει στην απλούστευση, υπό την προϋπόθεση ότι θα συνοδεύεται από:
- δωρεάν και αξιόπιστες συμβουλευτικές υπηρεσίες,
- κατάλληλη εκπαίδευση και υποστήριξη,
- θεσμική σταθερότητα χωρίς συνεχείς αλλαγές.
Η κατακλείδα της έκθεσης είναι ξεκάθαρη: εάν η ΚΑΠ θέλει να επιτύχει τους φιλόδοξους στόχους της, θα πρέπει να ενισχυθεί η απλούστευση των διαδικασιών και να δοθεί ουσιαστική στήριξη στους μικρούς και μεσαίους παραγωγούς, ώστε να παραμείνουν ενεργοί και βιώσιμοι.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις