Από το “Green Deal” στο “Blue Deal”: Tο νερό είναι η νέα γεωπολιτική γραμμή ρήξης

Σε μια Ευρώπη που αφυδατώνεται, τόσο μεταφορικά όσο και κυριολεκτικά, το Euractiv φιλοξένησε στις 19 Μαΐου 2025 μια υψηλού επιπέδου συζήτηση για το νερό, το μέλλον της γεωργίας και την πολιτική συνοχή, με φόντο τη διαμόρφωση της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Ανθεκτικότητα στο Νερό. Παρών και ο, Stoyan Tchoukanov μέλος της NAT - Επιτροπής της ΕΟΚΕ, με αιχμηρές παρεμβάσεις υπέρ ενός νέου «Ευρωπαϊκού Μπλε Συμφώνου».

Στον πυρήνα της συζήτησης που έλαβε χώρα στα γραφεία του Euractiv στις Βρυξέλλες, βρέθηκε μια απλή αλλά καίρια διαπίστωση: το νερό είναι το θεμέλιο της τροφικής ασφάλειας, της βιοποικιλότητας και της κοινωνικής σταθερότητας — και όμως, παραμένει κατακερματισμένο στις ευρωπαϊκές πολιτικές.

Αξιωματούχοι από την Κομισιόν, μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και εκπρόσωποι από τον επιχειρηματικό και περιβαλλοντικό τομέα, όπως η Veronica Manfredi (DG ENV) και οι ευρωβουλευτές Thomas Bajada και Barry Cowen, έθεσαν το ζήτημα στο προσκήνιο. Όπως ανέφερε ο Bajada, ο οποίος είναι εισηγητής της έκθεσης για τη στρατηγική, η Ευρώπη «χρειάζεται φιλόδοξες πολιτικές για να απαντήσει στις σύνθετες προκλήσεις της υδρολογικής κρίσης».

Ωστόσο, η πιο δομική παρέμβαση ήρθε από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ), με τον Stoyan Tchoukanov να ζητά ρητά έναν νέο ολιστικό πυλώνα πολιτικής: το “EU Blue Deal. Όπως τόνισε, «η ΕΕ πρέπει να εγκαθιδρύσει ένα δικαιωματικό, δημοκρατικό και δίκαιο σύστημα διακυβέρνησης του νερού — και η νέα ΚΓΠ οφείλει να αναδείξει την αποτελεσματικότητα και όχι την επιφάνεια ως κριτήριο επιδότησης».

Το νερό ως κρίκος σε μια τριπλή κρίση κλίμα – βιοποικιλότητα – τρόφιμα. Η συζήτηση δεν περιορίστηκε στο «πόση» νερό χρειάζεται η γεωργία, αλλά κυρίως στο πώς θα διαχειριστεί το νερό ως πολιτικό και τεχνολογικό αγαθό. Εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών, όπως η Sara Johansson από την EEB, υπογράμμισαν την ανάγκη να τεθούν υποχρεωτικά όρια στην επιβάρυνση από νιτρικά και φυτοφάρμακα, ενώ η Harriet Cullum από τη Diageo ανέδειξε τις καλές πρακτικές στην εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων, εστιάζοντας σε «ανθεκτικές» επενδύσεις.

Αξιοσημείωτη ήταν η εστίαση στις κυκλικές λύσεις: η ανακύκλωση λυμάτων, η αποθήκευση βρόχινου νερού και οι νέες τεχνολογίες διαχείρισης στο επίπεδο των λεκανών απορροής αποτελούν εργαλεία που, σύμφωνα με τους ομιλητές, μπορούν να αλλάξουν το παιχνίδι — αλλά μόνο εάν συνοδευτούν από επενδύσεις και κανόνες.

Η νέα στρατηγική ανθεκτικότητας στο νερό και το στοίχημα της συνοχής.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να παρουσιάσει τον Ιούνιο του 2025 τη Στρατηγική Ανθεκτικότητας στο Νερό, με στόχο τη σύνδεση των πολιτικών προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή με τις ανάγκες ύδρευσης και άρδευσης τόσο στις αστικές όσο και στις αγροτικές περιοχές. Η στρατηγική αναμένεται να καθορίσει ορόσημα για το 2030 και το 2040, ενσωματώνοντας την κυκλική οικονομία, την απορρύπανση και τη βιώσιμη χρήση πόρων.

Η ΕΟΚΕ, που ήδη έχει γνωμοδοτήσει για την ανάγκη αναβάθμισης των υποδομών, ζητά η νέα στρατηγική να μην περιοριστεί σε περιβαλλοντικούς στόχους, αλλά να συμπεριλάβει και τη διατροφική αυτονομία της Ευρώπης, με ειδική μέριμνα για τις περιοχές που πλήττονται από ξηρασία ή πλημμύρες.

Το νερό ως πολιτικό εργαλείο – και ως κριτήριο ευρωπαϊκής αξιοπιστίας.Το Euractiv, με τη διοργάνωση αυτής της ανοικτής και γεμάτης ένταση συζήτησης, ανέδειξε αυτό που πολλοί αγνοούν το νερό είναι η νέα γεωπολιτική γραμμή ρήξης, τόσο εντός της ΕΕ όσο και παγκοσμίως. Στην επερχόμενη UN Water Conference του 2026 και στο COP30, η Ευρώπη καλείται να φέρει τις δικές της λύσεις στο τραπέζι.

Όπως εύστοχα σημείωσε ο Tchoukanov, «δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την έλλειψη νερού με ψίχουλα και επικοινωνιακά πυροτεχνήματα – χρειαζόμαστε μια πολιτική νερού τόσο ισχυρή όσο και η πράσινη συμφωνία». Το διακύβευμα δεν είναι πλέον μόνο η επιβίωση των γεωργών, αλλά η ίδια η ανθεκτικότητα της Ευρώπης απέναντι σε μια κλιματική εποχή που διψάει.

Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις