Η νέα πρόταση της Επιτροπής για την ΚΟΑ επιχειρεί να χαράξει σαφή γραμμή ανάμεσα στο πραγματικό και το υποκατάστατο — αλλά αφήνει κρίσιμα ερωτήματα ανοιχτά.
Στην καρδιά των διαβουλεύσεων για τη μεταρρύθμιση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέθεσε πρόταση για την εισαγωγή ειδικών νομικών διατάξεων που προστατεύουν τις ονομασίες προϊόντων κρέατος, στο πλαίσιο της αναθεώρησης του κανονισμού για την Κοινή Οργάνωση της Αγοράς (ΚΟΑ).
Η πρόταση, που υποστηρίχθηκε από κοινού από τις οργανώσεις Farm Europe και Eat Europe, φέρει σαφές πολιτικό και θεσμικό αποτύπωμα: επιδιώκει να κατοχυρώσει την έννοια της διαφάνειας στις εμπορικές πρακτικές τροφίμων και να διασφαλίσει ότι οι καταναλωτές ενημερώνονται με ακρίβεια για το περιεχόμενο και τη φύση των προϊόντων που αγοράζουν. Όπως αναφέρεται στο επίσημο κείμενο, στόχος είναι η «ονομασία των προϊόντων να μην αποτελεί εργαλείο παραπλάνησης αλλά εργαλείο ενημέρωσης».
Παρότι η πρωτοβουλία αυτή αποσπά θετικά σχόλια για τη γενική κατεύθυνσή της, παραμένουν σοβαρά ερωτήματα γύρω από την απουσία ρητής προστασίας βασικών όρων όπως «μπριζόλα», «μπιφτέκι» και «λουκάνικο». Όροι που χρησιμοποιούνται ευρέως στη σήμανση φυτικών ή εργαστηριακών προϊόντων, χωρίς σαφή διάκριση από τα παραδοσιακά ζωικά τρόφιμα, και οι οποίοι –σύμφωνα με τους υποστηρικτές της πρότασης– οδηγούν σε σύγχυση του καταναλωτή και αλλοίωση της αγοράς.
«Οι λέξεις έχουν σημασία», δηλώνει με νόημα κοινή ανακοίνωση των δύο οργανώσεων, επισημαίνοντας ότι η ονομασία ενός τροφίμου δεν είναι απλό μάρκετινγκ, αλλά συνδέεται άμεσα με τη δημόσια υγεία και την καταναλωτική επιλογή. Η θέση αυτή ενισχύεται από το επιχείρημα πως πολλές από τις εναλλακτικές επιλογές είναι εξαιρετικά επεξεργασμένες, με διαφορετικό διατροφικό προφίλ από τα ζωικά αντίστοιχα, καθιστώντας αναγκαία τη σαφή επισήμανση της προέλευσης και της σύνθεσης.
Η πρόταση έρχεται να απαντήσει σε ένα ρυθμιστικό κενό, ακολουθώντας το πρότυπο του γαλακτοκομικού τομέα, όπου ήδη απαγορεύεται η χρήση όρων όπως «γάλα» ή «τυρί» για προϊόντα φυτικής προέλευσης. Η ανάγκη για ομοιομορφία στην εσωτερική αγορά και για σαφείς κανόνες χαρακτηρίζεται από την Επιτροπή ως «ζήτημα κοινοτικής συνοχής», ενόψει μάλιστα της αυξανόμενης παρουσίας εναλλακτικών πρωτεϊνών στα ευρωπαϊκά ράφια.
Η θεσμική πρωτοβουλία εμπνέεται επίσης από την καμπάνια «Οι λέξεις μετράνε», η οποία ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2024, κερδίζοντας υποστήριξη εντός και εκτός Κοινοβουλίου. Η κοινή επιστολή των Farm Europe και Eat Europe προς τους Επιτρόπους Várhelyi και Hansen συνέβαλε αποφασιστικά στο να τεθεί το θέμα στην ατζέντα της μεταρρύθμισης της ΚΓΠ.
Ωστόσο, όπως παραδέχονται και στελέχη της Επιτροπής, η διαδικασία βρίσκεται ακόμη στην αρχή. Η έκθεση του ευρωβουλευτή Imart, η οποία συζητείται στο πλαίσιο της αναθεώρησης της ΚΟΑ, προτείνει περαιτέρω τροποποιήσεις, μεταξύ των οποίων και η πλήρης προστασία των βασικών ονομασιών που σχετίζονται με το κρέας.
Η διαβούλευση αναμένεται να ενταθεί τους επόμενους μήνες, καθώς η συζήτηση δεν αφορά μόνο εμπορικούς όρους, αλλά αγγίζει ταυτόχρονα ζητήματα καταναλωτικής εκπαίδευσης, δημόσιας υγείας, και διατροφικής πολιτικής. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία διακηρύσσει την πρόθεσή της να αναδείξει τη βιωσιμότητα και την καινοτομία στον αγροδιατροφικό τομέα, καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στην ελευθερία καινοτομίας και στην προστασία της παραδοσιακής παραγωγής.
Η συζήτηση κορυφώνεται ενόψει της παρουσίασης της νέας μελέτης της Eat Europe για τη βιωσιμότητα των τροφίμων, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις 14 Οκτωβρίου 2025 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σε εκδήλωση που θα διοργανώσει η ευρωβουλευτής Herranz Garcia, παρουσία του Επιτρόπου Υγείας και Ευημερίας των Ζώων Oliver Várhelyi. Η μελέτη θα εξετάσει μεταξύ άλλων τον ρόλο των υποκατάστατων τροφίμων, τα επίπεδα επεξεργασίας και τις επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και στην ευρωπαϊκή κτηνοτροφία.
Η τελική ισορροπία ανάμεσα στη σαφή ενημέρωση του καταναλωτή, τη νομική προστασία της αυθεντικότητας των τροφίμων και την καινοτομία στον αγροδιατροφικό τομέα θα κριθεί όχι μόνο στις αίθουσες των Βρυξελλών, αλλά και στο τραπέζι των Ευρωπαίων πολιτών.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις