Η εικόνα που σκιαγραφεί η Γενική Διεύθυνση Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων (DG SANTE) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το 2025 δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού. Οι ζωονόσοι επανέρχονται με πολλαπλές εστίες σε κρίσιμες γεωγραφικές ζώνες, υπογραμμίζοντας ότι η κτηνιατρική ασφάλεια της Ε.Ε. παραμένει ένας κινούμενος στόχος, ευάλωτος τόσο σε επιδημιολογικές μεταλλάξεις όσο και σε γεωπολιτικές αλληλεπιδράσεις.
Η οζώδης δερματίτιδα (Lumpy Skin Disease), που είχε εκριζωθεί από τη νοτιοανατολική Ευρώπη μετά το 2018, επανεμφανίστηκε το καλοκαίρι του 2025 στην Ιταλία και τη Γαλλία, προκαλώντας πάνω από 140 επιβεβαιωμένα κρούσματα σε περιοχές όπως η Σαρδηνία, η Λομβαρδία, η Σαβοΐα και η Ροδανία. Η Επιτροπή αντέδρασε με την Εκτελεστική Απόφαση (ΕΕ) 2025/1582, ενεργοποιώντας το πλαίσιο περιφερειοποίησης και υποχρεωτικού εμβολιασμού σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2020/687. Οι ζώνες προστασίας και επιτήρησης, με ακτίνα έως και 50 χιλιομέτρων, συνοδεύτηκαν από απαγόρευση μετακινήσεων ζώων και μαζικούς εμβολιασμούς πάνω από 700.000 δόσεις από τα ευρωπαϊκά αποθέματα εμβολίων διατέθηκαν σε Ιταλία, Γαλλία και Ελβετία.
Lumpy Skin Disease (LSD) — Outbreaks & Vaccine Doses
Status: 19/09/2025 — DG SANTE / EU Vaccine Bank
| Country/Area | Total Outbreaks | Last Update | Vaccine Doses Deployed | Notes |
|---|---|---|---|---|
| Italy — Sardinia & Lombardy | 63 | 19/09/2025 | 300,000 (Sardinia) + 40,000 (Valle d’Aosta) | Regionalisation; FRZ (Sardinia); mass vaccination (Zone II→I) |
| France — Savoie & Rhône area | 78 | 19/09/2025 | 352,500 (incl. 2,500 to CH) | Restricted zones expanded as outbreaks evolved |
Legal basis: Implementing Decisions (EU) 2025/1582 (IT) & 2025/1708 (FR). Framework: Reg. (EU) 2020/687; vaccination per Reg. (EU) 2023/361.
Την ίδια στιγμή, η ευλογιά προβάτων και αιγών (SGP) εξελίσσεται στη σοβαρότερη επιζωοτία των τελευταίων ετών. Στην Ελλάδα, από 1 Ιανουαρίου έως 29 Σεπτεμβρίου 2025, έχουν καταγραφεί 883 εστίες, κυρίως στη Θεσσαλία και τη Μακεδονία, ενώ στη Βουλγαρία οι επιβεβαιωμένες εστίες ανέρχονται σε 170. Η Επιτροπή ενεργοποίησε την Εκτελεστική Απόφαση (ΕΕ) 2025/1756, επιβάλλοντας περιορισμένες ζώνες έως και 85 ημερών και καθολική απαγόρευση εξαγωγών μικρών μηρυκαστικών έως το τέλος του έτους. Οι νέες “Further Restricted Zones”, εκτεινόμενες σε πάνω από 40 χιλιόμετρα, μετατρέπουν ουσιαστικά μεγάλες αγροτικές περιοχές σε απομονωμένα υγειονομικά θυλάκια.
Sheep & Goat Pox — Cumulative Outbreaks (2025)
Reporting: 01/01/2025–29/09/2025 (GR) / 01/01/2025–19/09/2025 (BG/RO) — ADIS & DG SANTE
| Country | Total Outbreaks | Geographical Concentration | Key Movement Restrictions |
|---|---|---|---|
| Greece | 883 | Mainland & Northern regions | Nationwide ban on exports of small ruminants to other countries (to 31/12/2025); PZ/SZ/FRZ |
| Bulgaria | 170 | Central & Southern areas | Ban on exports of small ruminants (to 30/11/2025); expanded PZ/SZ |
| Romania | 23 | Teleorman & Olt clusters | Emergency zoning; prohibition of movements to other MS |
Legal acts: Implementing Decisions (EU) 2025/1756 (GR), 2025/1761 (BG), 2025/1767 (RO).
Η Αφρικανική Πανώλη των Χοίρων (ASF) παραμένει μια ανοιχτή πληγή για την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Παρά τις προόδους στη Βαλτική και την Τσεχία, το 2025 καταγράφηκαν πάνω από 500 εστίες, κυρίως σε οικόσιτους χοίρους στη Ρουμανία (362), την Κροατία (41) και την Πολωνία (17). Η Ελλάδα, όπου η ασθένεια είχε εμφανιστεί το 2020, κατέγραψε 4 νέα περιστατικά σε εκτροφές, επιβεβαιώνοντας ότι το ρίσκο μετάδοσης παραμένει υπαρκτό. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επενδύσει πάνω από 30 εκατομμύρια ευρώ σε ερευνητικά προγράμματα, όπως τα DEFEND, VACDIVA και VAX4ASF, χωρίς ωστόσο να έχει ακόμη εξασφαλιστεί ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο.
HPAI — EU Season Summary 2024–2025
Cut-off: 10/09/2025 — DG SANTE / EFSA
| Metric | Value | Notes |
|---|---|---|
| Outbreaks in wild birds | 1,039 (23 MS) | Predominantly W & SW Europe; strong signal in colony-breeding seabirds |
| Outbreaks in poultry | 544 (19 MS) | Clusters in turkeys & ducks; earlier season start vs 2023–24 |
| Poultry affected (dead/culled) | 22.4 million | Stamping-out totals across outbreak establishments |
| Vaccination | Preventive (France, ducks) | Continuous in 2024–25; One Health preparedness (SIMEX Dec 2024) |
Source: DG SANTE presentation; EFSA references included therein.
Στο μέτωπο της γρίπης των πτηνών (HPAI), η εικόνα είναι εξίσου περίπλοκη. Η περίοδος 2024–2025 κατέγραψε 544 εστίες σε πτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις και πάνω από 22,4 εκατομμύρια πουλερικά θανατωμένα ή απολεσθέντα στην Ε.Ε., σύμφωνα με τα στοιχεία της EFSA. Παρά την πρόοδο της προληπτικής εμβολιακής στρατηγικής στη Γαλλία, ο ιός Η5Ν1 συνεχίζει να επιδεικνύει ανθεκτικότητα, ιδιαίτερα σε θαλάσσιους γλάρους και αγριόπαπιες. Η Επιτροπή προχώρησε σε ασκήσεις προσομοίωσης (SIMEX, Δεκέμβριος 2024) και συνεργασία με ECDC, EFSA και DG HERA, ενισχύοντας το πλαίσιο της προσέγγισης “One Health” που συνδέει ανθρώπινη, ζωική και περιβαλλοντική υγεία.
African Swine Fever — Domestic Pig Outbreaks by Country (EU, 2025)
DG SANTE synthesis & ADIS — latest slide cut-offs around 26/09–01/10/2025
| Country | Total Outbreaks in 2025 | Remark |
|---|---|---|
| Romania | 362 | Highest domestic burden |
| Croatia | 41 | Concentrated clusters |
| Poland | 17 | Predominantly wild-boar pressure |
| Estonia | 11 | Rising trend; WB interface |
| Latvia | 11 | Mostly WB-driven spread |
| Lithuania | 6 | Limited domestic spillovers |
| Greece | 4 | Low domestic count; vigilance needed |
| Italy | 1 | Mainly WB cases overall |
| Slovakia | 1 | Sporadic domestic case |
| Germany | 0 | WB only in 2025 |
| Bulgaria | 0 | WB activity, no domestic in 2025 |
Η λύσσα, αν και σε φάση σταθερής υποχώρησης, παραμένει ενεργή στα ανατολικά σύνορα της Ε.Ε. Το 2025, η Ρουμανία και η Πολωνία κατέγραψαν 40 και 14 περιστατικά αντίστοιχα, γεγονός που οδήγησε στη συνέχιση των προγραμμάτων στοματικού εμβολιασμού (ORV), συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση και πέντε μη κοινοτικά κράτη – μεταξύ αυτών και η Ουκρανία.
ADIS — Weekly Snapshot (25/09–01/10/2025)
Selected diseases with notable activity (latest submitted dates in parentheses)
| Disease | Country | New Outbreaks (week) | Last Submitted |
|---|---|---|---|
| Sheep & Goat Pox | Greece | 96 | 01/10/2025 |
| Sheep & Goat Pox | Bulgaria | 5 | 01/10/2025 |
| Sheep & Goat Pox | Romania | 2 | 29/09/2025 |
| Lumpy Skin Disease | France | 3 | 01/10/2025 |
| HPAI (Poultry, H5N1) | Germany | 1 | 01/10/2025 |
| HPAI (Wild Birds, H5N1) | Austria | 2 | 28/09/2025 |
| West Nile Fever | France | 9 | 26–29/09/2025 |
| West Nile Fever | Germany | 4 | 29/09/2025 |
Source: ADIS Weekly Notification (25/09/2025–01/10/2025).
Η συνολική εικόνα αποκαλύπτει ένα νέο παζλ επιδημιολογικής αλληλεξάρτησης, όπου η γεωγραφία των επιζωοτιών δεν γνωρίζει πολιτικά σύνορα. Οι εστίες στις μεσογειακές χώρες, οι αναζωπυρώσεις στα Βαλκάνια και οι μετακινήσεις πληθυσμών άγριων ζώων δημιουργούν μια διαρκή κατάσταση επιφυλακής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιμένει ότι η περιφερειοποίηση, η έγκαιρη κοινοποίηση μέσω του ADIS και η διαφάνεια στην ενημέρωση αποτελούν τα θεμέλια της ευρωπαϊκής κτηνιατρικής ανθεκτικότητας. Όμως, η πραγματική δοκιμασία θα είναι αν τα κράτη-μέλη μπορέσουν να διατηρήσουν αυτήν την ετοιμότητα, όχι μόνο στις αίθουσες των Βρυξελλών, αλλά μέσα στους στάβλους, τα αγροκτήματα και τα εκτροφικά πεδία της ευρωπαϊκής υπαίθρου.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις