Παράλυση στις αγροτικές αγορές λόγω του shutdown στις ΗΠΑ

Η αναστολή λειτουργίας της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών, που ξεκίνησε την 1η Οκτωβρίου 2025, έχει σταματήσει τη δημοσίευση εκθέσεων από το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA), συμπεριλαμβανομένης της κρίσιμης έκθεσης WASDE, η οποία καθορίζει τις παγκόσμιες ισορροπίες προσφοράς και ζήτησης για σιτηρά και ελαιούχους σπόρους. Η τελευταία παρόμοια διακοπή σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της αναστολής λειτουργίας του 2019, αλλά η τρέχουσα κατάσταση έχει πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο, καθώς οι αγορές βρίσκονται σε φάση αυξημένης μεταβλητότητας. Ο ιστότοπος του Οικονομικού, Στατιστικού και Πληροφοριακού Συστήματος της Αγοράς του USDA έχει σταματήσει να ενημερώνεται, με τα τελευταία επίσημα δεδομένα να φέρουν ημερομηνία 28 Σεπτεμβρίου.

Η απουσία της έκθεσης WASDE του Οκτωβρίου, η οποία είχε προγραμματιστεί να δημοσιευθεί στις 9 Οκτωβρίου, έχει δημιουργήσει ένα κενό πληροφόρησης σε παγκόσμιο επίπεδο. Η έκθεση αυτή λειτουργούσε ως η μοναδική ανοικτή πηγή που κάλυπτε σχεδόν όλες τις κύριες αγροτικές αγορές — από τη Βόρεια Αμερική έως τη Νότια Ασία. Άλλα αναλυτικά ιδρύματα, όπως οι Rabobank, Refinitiv, Gro Intelligence και το Διεθνές Συμβούλιο Σιτηρών (IGC), συνεχίζουν να δημοσιεύουν τις δικές τους εκτιμήσεις, ωστόσο τα μοντέλα τους εστιάζουν κυρίως σε συγκεκριμένες περιοχές και τομείς. Για τις «οικείες» τους αγορές, αυτά τα μοντέλα συχνά αποδίδουν ακριβή αποτελέσματα· ωστόσο, στα σημεία διασταύρωσης περιοχών ή για πιο απομακρυσμένες αγορές, το περιθώριο σφάλματος αυξάνεται σημαντικά. Επιπλέον, τα δεδομένα τους είναι λιγότερο δημόσια και δυσκολότερα αξιοποιήσιμα από διεθνείς εμπόρους.

Ως αποτέλεσμα, οι έμποροι αναγκάζονται να βασίζονται σε περιορισμένο αριθμό ιδιωτικών εκθέσεων και τοπικών εκτιμήσεων, γεγονός που αυξάνει τους κινδύνους που σχετίζονται με τον προγραμματισμό εισαγωγών και την αντιστάθμιση κινδύνου. Μόνο αυτή την εβδομάδα, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης σιταριού στην ΕΕ και στο Σικάγο αυξήθηκαν κατά 2–3%, ενώ τα συμβόλαια σόγιας σημείωσαν άνοδο σχεδόν 4%, εν μέρει λόγω κερδοσκοπικών αγορών που πυροδοτήθηκαν από την έλλειψη επίσημων δεδομένων. Στις περιοχές που εισάγουν τρόφιμα —όπως η Βόρεια Αφρική, η Μέση Ανατολή και η Νοτιοανατολική Ασία— οι κρατικοί οργανισμοί προμηθειών έχουν προσωρινά αναστείλει τους διαγωνισμούς, αναμένοντας νέα σήματα από την αγορά.

Η αναστολή έχει επίσης παραλύσει το έργο της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας Γεωργίας (NASS) και της Υπηρεσίας Αγροτικών Προγραμμάτων (FSA) του USDA, που παρέχουν τα πρωτογενή δεδομένα στα οποία βασίζονται οι εκθέσεις WASDE. Περίπου οι μισοί από τους 42.000 υπαλλήλους του USDA έχουν τεθεί σε αναγκαστική άδεια, γεγονός που σταματά τη συλλογή στοιχείων πεδίου, την παρακολούθηση της κατάστασης των καλλιεργειών και τις πληρωμές στο πλαίσιο των ομοσπονδιακών προγραμμάτων στήριξης των αγροτών. Αυτό ενδέχεται να επιβραδύνει τις εξαγωγές των ΗΠΑ σε καλαμπόκι, σόγια και σιτάρι κατά το τέταρτο τρίμηνο, επηρεάζοντας τις παγκόσμιες ροές εμπορίου.

Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι μια παρατεταμένη αναστολή θα μπορούσε να έχει συστημικές συνέπειες. Χωρίς τις ανοικτές εκθέσεις του USDA, οι αγορές χάνουν μια κοινή βάση πληροφόρησης, στην οποία στηρίζονται παραγωγοί, μεταποιητές και κυβερνήσεις δεκάδων χωρών. Σε τέτοιες συνθήκες, ακόμη και μικρές μεταβολές προσφοράς σε περιφερειακό επίπεδο μπορούν να προκαλέσουν έντονες διακυμάνσεις τιμών σε παγκόσμια κλίμακα.

Ωστόσο, δεν είναι όλοι οι ειδικοί απαισιόδοξοι. Όπως σχολίασε ένας αναλυτής σχετικά με τη διακοπή των αναφορών: «Όλοι είναι εθισμένοι σε αυτές τις εκθέσεις. Μόλις πάρουν τη “δόση” τους, αρχίζουν να παραπονιούνται ότι δεν είναι αρκετά καλές. Θα επιβιώσουν».

Παρόλα αυτά, ακόμη κι αν η αγορά «επιβιώσει», οι συμμετέχοντες αναγνωρίζουν ότι όσο παρατείνεται αυτό το κενό πληροφόρησης, τόσο δυσκολότερο θα γίνεται να προβλεφθούν οι παγκόσμιες ισορροπίες — και να διατηρηθεί η σταθερότητα των τροφίμων σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις