Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε στη δημοσιότητα τις πρώτες λεπτομέρειες της πρότασής της για τη νέα Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) που θα ισχύσει από το 2028 έως το 2034, περιγράφοντας ένα πλαίσιο «λιγότερο περίπλοκο αλλά πιο ουσιαστικό» για τους αγρότες και τα κράτη μέλη. Στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι η ευρωπαϊκή γεωργία θα παραμείνει παραγωγική, δίκαιη και περιβαλλοντικά υπεύθυνη, σε μια περίοδο αυξανόμενων πιέσεων από την κλιματική αλλαγή, τις αγορές και τη δημοσιονομική σύνεση.
Η νέα ΚΓΠ, που θα εξακολουθήσει να αποτελεί μία από τις βασικές δημοσιονομικές προτεραιότητες της ΕΕ, φιλοδοξεί να συνδυάσει τη στήριξη του αγροτικού εισοδήματος με την ενίσχυση των κλιματικών και περιβαλλοντικών επιδόσεων του ευρωπαϊκού αγροδιατροφικού τομέα. Στο επίκεντρο βρίσκεται ένα νέο σύστημα “διαχείρισης της γεωργικής εκμετάλλευσης”, το οποίο αντικαθιστά την υφιστάμενη «αιρεσιμότητα» (conditionality) και θεσπίζει μια κοινή βάση περιβαλλοντικών κανόνων για όλους τους παραγωγούς της Ένωσης.
Σε αντίθεση με το σημερινό καθεστώς, η νέα προσέγγιση προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία στα κράτη μέλη να προσαρμόσουν τις πρακτικές τους στις εθνικές και τοπικές ανάγκες, μειώνοντας παράλληλα τη γραφειοκρατία και τις πολλαπλές επικαλύψεις. Η Επιτροπή υπόσχεται ότι ο νέος μηχανισμός θα «απλοποιήσει χωρίς να αποδυναμώσει» τα περιβαλλοντικά κριτήρια — μια δέσμευση που αναμένεται να δοκιμαστεί στην πράξη, καθώς οι γεωργικές ενώσεις ζητούν σαφείς οδηγίες και σταθερότητα.
Στο πλαίσιο αυτό, οι αγρότες που λαμβάνουν ενισχύσεις θα πρέπει να συμμορφώνονται με πρότυπα που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος, την ευζωία των ζώων και τα κοινωνικά δικαιώματα. Οι μικρότερες και βιολογικές εκμεταλλεύσεις, ωστόσο, θα απολαμβάνουν ελαφρύτερο κανονιστικό φορτίο, αναγνωρίζοντας την αναλογικότητα των δυνατοτήτων τους. Για πρώτη φορά, η ΚΓΠ θα παρέχει άμεση οικονομική υποστήριξη στους παραγωγούς που εφαρμόζουν πρακτικές περιβαλλοντικής προστασίας, συμβάλλοντας στην κάλυψη του κόστους μετάβασης σε αγροοικολογικά μοντέλα.
Ένα σημαντικό τμήμα της πρότασης αφορά τις αγροπεριβαλλοντικές και κλιματικές δράσεις (AECA), που ενοποιούν τα υφιστάμενα καθεστώτα σε ένα ενιαίο και πιο συνεκτικό πλαίσιο. Σκοπός είναι να ανταμείβονται οι αγρότες για μετρήσιμες προσπάθειες στους κλιματικούς και περιβαλλοντικούς στόχους, προωθώντας την εκτατική κτηνοτροφία και τη διατήρηση των λιβαδιών πλούσιων σε άνθρακα, που λειτουργούν ως φυσικές δεξαμενές αποθήκευσης.
Παράλληλα, εισάγονται μεταβατικές πληρωμές για να διευκολύνουν τους παραγωγούς στην πορεία προς πιο βιώσιμα και ανθεκτικά συστήματα, όπως η βιολογική γεωργία. Η ΕΕ επιδιώκει έτσι να καταστήσει τη μετάβαση όχι μόνο επιθυμητή αλλά και οικονομικά εφικτή, αντιμετωπίζοντας ένα χρόνιο παράπονο του πρωτογενούς τομέα: ότι η πράσινη πολιτική δεν μπορεί να στηρίζεται αποκλειστικά στην καλή πρόθεση των αγροτών.
Στο επενδυτικό σκέλος, η Επιτροπή επιβεβαιώνει τη συνέχιση της στήριξης σε επενδύσεις, καινοτομία και κατάρτιση, δίνοντας έμφαση στην τεχνογνωσία, τη μετάδοση γνώσης και τη συνεργασία με ερευνητικούς φορείς. Το στοιχείο αυτό θεωρείται κρίσιμο, καθώς η επόμενη δεκαετία αναμένεται να φέρει ταχεία τεχνολογική μετάβαση και νέες αγορές άνθρακα που θα επηρεάσουν τη γεωργική οικονομία σε ολόκληρη την ήπειρο.
Με τον νέο κύκλο της ΚΓΠ, η ΕΕ επιχειρεί να ευθυγραμμίσει την αγροτική πολιτική της με τους στόχους του κλίματος και της βιοποικιλότητας, χωρίς να διακυβεύσει την ασφάλεια των τροφίμων και τη βιωσιμότητα των αγροτικών εισοδημάτων. Η πρόταση, που θα εξεταστεί από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέσα στους επόμενους μήνες, φιλοδοξεί να ανανεώσει τη «συμφωνία εμπιστοσύνης» ανάμεσα στην Ευρώπη και τους αγρότες της.
Αν επιβεβαιωθεί ο σχεδιασμός της, η νέα ΚΓΠ 2028–2034 δεν θα είναι απλώς μια αναθεώρηση προγραμμάτων, αλλά μια νέα θεσμική αφήγηση για το πώς η γεωργία μπορεί να παραμείνει βιώσιμη, δίκαιη και ανθεκτική σε μια Ευρώπη που αλλάζει.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις