Η υιοθέτηση της θέσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην ολομέλεια της Τρίτης 18 Νοεμβρίου και η επίσημη «Γενική Προσέγγιση» του Συμβουλίου της Ε.Ε. στις 6 Νοεμβρίου επιβεβαίωσαν ότι ο ευρωπαϊκός μηχανισμός λήψης αποφάσεων κινείται ταχύτατα προς τις διαπραγματεύσεις για τον νέο Κλιματικό Στόχο του 2040. Με τις τρεις θεσμικές πλευρές έτοιμες να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι, η προσοχή πλέον στρέφεται στα σημεία που μπορεί να καθορίσουν όχι μόνο το τελικό κείμενο, αλλά και τη βιωσιμότητα της μετάβασης για τον πρωτογενή τομέα.
Παρά τη γενική σύγκλιση σε βασικές αρχές, οι οργανώσεις του αγροδιατροφικού τομέα διαπιστώνουν τρία σαφή κενά. Πρώτον, την απουσία ρητής δέσμευσης χρηματοδότησης εκτός της ΚΑΠ, μια ανάγκη που αναδεικνύεται ως κρίσιμη για την εφαρμογή μέτρων με σημαντικό κόστος προσαρμογής, ιδιαίτερα για χώρες όπου η αγροτική οικονομία φέρει ήδη μεγάλο βάρος από τις κλιματικές πιέσεις. Δεύτερον, την έλλειψη μιας ξεκάθαρης θεσμικής εγγύησης για την ανάπτυξη εγχώριων εθελοντικών αγορών άνθρακα, εργαλείων που, σύμφωνα με πολλές συνεταιριστικές ενώσεις, μπορούν να προσφέρουν νέες ροές εισοδήματος και να ενισχύσουν την αξιοπιστία των περιβαλλοντικών προσπαθειών. Και τρίτον, την ανάγκη εξαιρέσεως της τεχνολογίας biochar από τον ορισμό των «μόνιμων αφαιρέσεων άνθρακα» που θα είναι επιλέξιμες στο πλαίσιο του EU ETS, ζήτημα που έχει ανοίξει ευρεία συζήτηση για την επιστημονική τεκμηρίωση και τη μακροπρόθεσμη ακεραιότητα της αποθήκευσης άνθρακα.
Η συζήτηση γύρω από αυτά τα τρία σημεία αναδεικνύει μια βαθύτερη πραγματικότητα: η κλιματική πολιτική της επόμενης δεκαετίας θα κριθεί στην ικανότητα της Ευρώπης να συνδυάσει φιλόδοξους στόχους με ένα πλαίσιο που δεν θα υπερβαίνει τις αντοχές των τομέων που βρίσκονται στην «πρώτη γραμμή» του περιβαλλοντικού μετασχηματισμού. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με το αρχικό της προσχέδιο, έθεσε το στίγμα για το νέο μεσοπρόθεσμο οδικό χάρτη, όμως η πολιτική διαπραγμάτευση καθιστά σαφές ότι οι αγρότες και οι συνεταιρισμοί ζητούν να διασφαλιστεί πως οι προϋποθέσεις εφαρμογής θα είναι «ρεαλιστικές» και «εφικτές» σε οικονομικό και τεχνικό επίπεδο.
Σε αυτό το σημείο, η απαίτηση για τεκμηριωμένες, δίκαιες προσδοκίες μετριασμού δεν αφορά μόνο την έκταση των υποχρεώσεων, αλλά και την ανάγκη για σταθερούς κανόνες, μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις χρηματοδότησης και ένα περιβάλλον πολιτικής που δεν θα μεταβάλλεται αιφνίδια. Η αναφορά στην ανάγκη για «robust enabling conditions» δεν είναι τυχαία. Πρόκειται για έναν όρο που χρησιμοποιείται ολοένα και περισσότερο σε ευρωπαϊκές συζητήσεις, σηματοδοτώντας τη μετάβαση από τη θεωρία των στόχων στην πρακτική εφαρμογή της αγροτικής και κλιματικής πολιτικής.
Με την έναρξη των τριλόγων τις επόμενες εβδομάδες, το πολιτικό σκηνικό παραμένει ευμετάβλητο. Οι τρεις θεσμοί εμφανίζουν σημαντική σύγκλιση στα περισσότερα σημεία, όμως η τελική τους στάση απέναντι στα εκκρεμή ζητήματα θα καθορίσει τον βαθμό στον οποίο οι αγρότες και οι δασοκομικοί κλάδοι θα μπορέσουν να στραφούν προς πιο βιώσιμες πρακτικές χωρίς να διακινδυνεύσουν την οικονομική τους αντοχή.
Καθώς το ευρωπαϊκό πλαίσιο συνεχίζει να εξελίσσεται, η συζήτηση για τον κλιματικό στόχο του 2040 δεν αποτελεί μια αφηρημένη άσκηση στρατηγικής. Είναι μια διεργασία που θα επηρεάσει άμεσα το κόστος παραγωγής, τις επενδυτικές αποφάσεις και το μέλλον του αγροδιατροφικού τομέα στις 27 χώρες της Ε.Ε.. Οι επόμενες κινήσεις των θεσμών θα δείξουν αν η μετάβαση θα βασιστεί σε σταθερά θεμέλια, ικανά να στηρίξουν ένα πολυδιάστατο σύστημα που παραμένει ευάλωτο στις κλιματικές και οικονομικές πιέσεις.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις