Η εξάπλωση της ευλογιάς των αιγοπροβάτων άνοιξε ένα βαθύ οικονομικό ρήγμα στον κορμό της ελληνικής κτηνοτροφίας, πλήττοντας περιοχές όπου η παραγωγή δεν αποτελεί απλώς επάγγελμα, αλλά τη μοναδική σταθερά εισοδήματος και κοινωνικής συνοχής. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, η ασθένεια άλλαξε τους όρους ζωής σε τοπικές κοινωνίες, αφήνοντας πίσω της απώλειες ζωικού κεφαλαίου, παγωμένες μονάδες και μια αβεβαιότητα που δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Στο προσκήνιο βρίσκεται πλέον ένα φιλόδοξο πλέγμα μέτρων, το οποίο επιχειρεί να λειτουργήσει ως οικονομική ασπίδα απέναντι σε μια κρίση που απειλεί να επεκταθεί προς όλες τις πλευρές. Η νέα νομοθετική παρέμβαση δεν στοχεύει μόνο στη διαχείριση της επιζωοτίας, αλλά πρωτίστως στη συγκράτηση του οικονομικού σοκ που έχει ήδη αρχίσει να αποτυπώνεται στην παραγωγή και στην αγορά.
Στον πυρήνα των ρυθμίσεων βρίσκεται η αναγνώριση ότι η ζημιά είναι πολυεπίπεδη. Οι αναγκαστικές θανατώσεις κοπαδιών, η κάθετη πτώση της παραγωγής γάλακτος, η πιεσμένη τιμή του κρέατος στις τοπικές αγορές και οι υψηλές δαπάνες για μέτρα βιοασφάλειας δημιουργούν ένα «ντόμινο» που καμία εκμετάλλευση δεν μπορεί να σηκώσει μόνη της. Η πολιτεία, για πρώτη φορά μετά από χρόνια, επιλέγει να παρέμβει με ένταση που αντανακλά το πραγματικό μέγεθος της απειλής.
Οι οικονομικές ενισχύσεις που προβλέπονται στο νέο πλαίσιο αποκτούν χαρακτήρα αφορολόγητο, ακατάσχετο και ανεκχώρητο, ώστε να φτάνουν στον παραγωγό χωρίς καθυστέρηση και χωρίς να «χάνονται» στην πορεία. Πρόκειται για μια επιλογή που υπερβαίνει τη συνήθη δημοσιονομική πρακτική και επιχειρεί να διασφαλίσει ότι κάθε ευρώ φτάνει στην εκμετάλλευση που έχει ανάγκη. Η προστασία από συμψηφισμούς με χρέη ή εισφορές λειτουργεί ως ουσιαστική εγγύηση επιβίωσης για μονάδες που, σε αρκετές περιπτώσεις, βρέθηκαν από τη μία μέρα στην άλλη χωρίς παραγωγή και χωρίς ταμειακά διαθέσιμα.
Ακόμη πιο κρίσιμη είναι η δυνατότητα προκαταβολής των αποζημιώσεων πριν οριστικοποιηθούν τα πλήρη ποσά. Εκεί όπου η καθημερινότητα έχει αλλάξει βίαια, η άμεση ρευστότητα επιτρέπει στους παραγωγούς να καλύψουν βασικές ανάγκες, να διατηρήσουν προσωπικό και να μην οδηγηθούν σε παύση λειτουργίας. Η διάταξη αυτή μοιάζει με γέφυρα που κρατά ενωμένο τον ιστό της υπαίθρου σε μια εξαιρετικά εύθραυστη στιγμή.
Το προστατευτικό καθεστώς επεκτείνεται και στο προσωπικό που καλείται να διαχειριστεί την κρίση. Ιδιώτες κτηνίατροι, κτηνίατροι εκτροφής και εκδοροσφαγείς εντάσσονται σε ένα σύστημα αποζημίωσης που δεν υπόκειται σε κατασχέσεις ή κρατήσεις, με στόχο να εξασφαλιστεί ότι οι περιοχές υψηλής επικινδυνότητας δεν θα μείνουν χωρίς επιστημονικό δυναμικό. Χωρίς ανθρώπους στην πρώτη γραμμή, καμία οικονομική ενίσχυση δεν έχει αντίκρισμα.
Σημαντικό κομμάτι της οικονομικής εξίσωσης αποτελεί και η διαδικασία διαχείρισης των νεκρών ζώων. Η υποχρέωση των δήμων να ορίζουν χώρους ταφής μέσα σε 24 ώρες δεν είναι μια τυπική διοικητική πράξη. Κάθε καθυστέρηση αυξάνει τον κίνδυνο νέας διασποράς, άρα και νέου κύκλου αποζημιώσεων. Σε μια κρίση που εξελίσσεται με ταχύτητα, η χρονική ακρίβεια αποκτά οικονομική διάσταση: κάθε μέρα που περνάει κοστίζει περισσότερο.
Σε μεγαλύτερη κλίμακα, το πακέτο μέτρων λειτουργεί σαν «ανάχωμα» απέναντι σε μια πιθανή κατάρρευση της τοπικής αγοράς. Αν ο κλάδος αφεθεί να πληγεί ανεξέλεγκτα, η χώρα κινδυνεύει να αυξήσει τις εισαγωγές σε ζωικά προϊόντα, να χάσει αυτάρκεια και να υποστεί σημαντικές αυξήσεις τιμών. Η έγκαιρη ενίσχυση επιχειρεί να κρατήσει ζωντανό τον παραγωγικό κορμό πριν οι συνέπειες γίνουν πολλαπλάσιες.
Όμως ένα ερώτημα πλανάται πάνω από όλα αυτά, γίνονται οι παρεμβάσεις αυτές επειδή πράγματι το κράτος αντιλαμβάνεται το μέγεθος της κρίσης ή επειδή βρίσκεται ήδη μπροστά στο ενδεχόμενο νέων αγροτικών κινητοποιήσεων;
Το πολιτικό κλίμα είναι φορτισμένο, οι πιέσεις αυξάνονται και η συγκυρία δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών. Οι παραγωγοί αναζητούν χειροπιαστές λύσεις, γρήγορες και σωστές πληρωμές και όχι εξαγγελίες που καθυστερούν στην εφαρμογή.
Στο τέλος, η αποτελεσματικότητα δεν θα κριθεί από τις λέξεις των νομοθετικών ρυθμίσεων αλλά από την ταχύτητα με την οποία θα εφαρμοστούν. Αν οι ενισχύσεις φτάσουν έγκαιρα, η ζημιά μπορεί να περιοριστεί. Αν όχι, οι κοινωνικές και οικονομικές πιέσεις θα ενταθούν και οι κινητοποιήσεις ίσως να μην αποτελούν παρά την αρχή μιας ευρύτερης αντίδρασης.
* Δείτε ΕΔΩ το έγγραφο
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις