Το έγγραφο υπογραφής της συμφωνίας ΕΕ-Mercosur που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη περιλαμβάνει ρήτρα που διευκρινίζει ότι η Επιτροπή μπορεί να ενεργήσει για την προστασία ευαίσθητων αγροτικών τομέων της ΕΕ ακόμη και αν ο σχετικός κανονισμός διασφαλίσεων βρίσκεται ακόμη υπό εξέταση.
Η κίνηση αυτή αποτελεί την πιο πρόσφατη προσπάθεια κατευνασμού των αγροτών, καθώς η ΕΕ πλησιάζει όλο και περισσότερο στην ολοκλήρωση της συμφωνίας Mercosur, η οποία χρειάστηκε δεκαετίες διαπραγματεύσεων και προβάλλεται από τους υποστηρικτές της ως μια συμφωνία που θα μπορούσε να ξεκλειδώσει δισεκατομμύρια ευρώ σε εμπόριο μεταξύ της Ευρώπης και του μπλοκ της Νότιας Αμερικής.
Η δυναμική ενισχύθηκε μετά από ένα καλοκαίρι που στιγματίστηκε από εμπορικές εντάσεις με τις ΗΠΑ. Με σαφή ανάγκη διαφοροποίησης των εμπορικών εταίρων, η Επιτροπή ξεκίνησε τη διαδικασία επικύρωσης της συμφωνίας τον Οκτώβριο. Παράλληλα, παρουσίασε μια πιο αναλυτική εκδοχή της ρήτρας διασφάλισης που ήταν ήδη ενσωματωμένη στη συμφωνία.
Η ρήτρα καθορίζει τις συνθήκες υπό τις οποίες η ΕΕ θα μπορούσε να αναστείλει τις αδασμολόγητες εισαγωγές ευαίσθητων αγροτικών προϊόντων – όπως τα πουλερικά, το βοδινό κρέας και η ζάχαρη – έπειτα από έρευνα για διαταραχές της αγοράς.
Η ρήτρα διασφάλισης δεν θα τεθεί επίσημα σε ισχύ έως το τέλος του έτους, καθώς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πιέζει για την τροποποίησή της, προκαλώντας διαβουλεύσεις με το Συμβούλιο. Ωστόσο, το περιεχόμενο της ρήτρας περιλαμβάνεται στο έγγραφο υπογραφής της συμφωνίας ΕΕ-Mercosur, διασφαλίζοντας ότι η Επιτροπή μπορεί να την ενεργοποιήσει ακόμη και αν δεν είναι ακόμη επισήμως εφαρμοστέα.
Οι παραγωγοί, ωστόσο, παραμένουν κάθε άλλο παρά καθησυχασμένοι. Οι ευρωπαϊκοί τομείς των πουλερικών και της ζάχαρης υποστηρίζουν ότι τα κριτήρια ενεργοποίησης της ρήτρας την καθιστούν πρακτικά ανεφάρμοστη.
Πέρα από τη ρήτρα διασφάλισης
Αν και προβάλλεται ευρέως ως η παραχώρηση που οι αγρότες και χώρες όπως η Γαλλία ζητούσαν εδώ και καιρό, η ρήτρα διασφάλισης δεν αποτελεί το μοναδικό «γλυκαντικό».
Αυτή την εβδομάδα, η Επιτροπή ανακοίνωσε απροσδόκητα νέα μέτρα για την αυστηροποίηση των ελέγχων εισαγωγών σε προϊόντα από τρίτες χώρες. Ο Ολιβέρ Βάρχελι, αρμόδιος της ΕΕ για την υγεία και την ασφάλεια των τροφίμων, δήλωσε ότι θα αυξηθούν οι έλεγχοι στα σημεία εισόδου στην ΕΕ, καθώς και ότι θα υπάρξει σημαντική ενίσχυση των ελέγχων στους χώρους παραγωγής στο εξωτερικό.
Άφησε επίσης να εννοηθεί ότι επίκειται απαγόρευση εισαγωγών που περιέχουν ορισμένα επικίνδυνα φυτοφάρμακα, τα οποία έχουν ήδη απαγορευθεί στην ΕΕ. Όταν ρωτήθηκε αν το μέτρο συνδέεται με τις προσπάθειες να κερδηθούν επιφυλακτικά κράτη-μέλη στο ζήτημα της Mercosur, ο Βάρχελι αρνήθηκε να κάνει οποιαδήποτε σύνδεση.
Άλλοι ήταν πιο πρόθυμοι να το κάνουν. «Ο χρονισμός δεν είναι τυχαίος», δήλωσε διπλωμάτης της ΕΕ στο Euractiv. «Πρόκειται για δίκαιο ανταγωνισμό για τους αγρότες και για εμπιστοσύνη στους κανόνες μας για την ασφάλεια των τροφίμων», δήλωσε λίγο αργότερα ο επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ, Κριστόφ Χάνσεν, μετά την ανακοίνωση των μέτρων.
Προσαρμογές στους περιβαλλοντικούς κανόνες
Μια πιο ήσυχη παραχώρηση ήρθε με τη χαλάρωση των κανόνων για τις βιομηχανικές εκπομπές στις χοιροτροφικές και πτηνοτροφικές μονάδες, που περιλαμβάνεται στο πρόσφατα παρουσιασμένο περιβαλλοντικό «ομνιμπους» της ΕΕ.
Η επικαιροποιημένη οδηγία – η οποία βρίσκεται σε ισχύ μόλις από πέρυσι – είχε προκαλέσει αντιδράσεις, καθώς πρότεινε την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της και στις κτηνοτροφικές μονάδες βοοειδών. Οι αγελάδες τελικά εξαιρέθηκαν, ενώ πλέον θα εξαιρούνται και οι βιολογικές πτηνοτροφικές μονάδες.
Οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις θα απαλλαγούν επιπλέον από την υποχρέωση να δηλώνουν τη χρήση νερού, ενέργειας και πρώτων υλών, ενώ οι εθνικές αρχές θα έχουν τη δυνατότητα να αναφέρουν τις εκπομπές εκ μέρους των αγροτών.
Παρόλα αυτά, οι αγρότες παραμένουν δύσπιστοι. Η Copa-Cogeca, το ισχυρότερο αγροτικό λόμπι της ΕΕ, χαρακτήρισε τις αλλαγές «ελάχιστες» και ζήτησε πολύ πιο γενναίες αναθεωρήσεις σε άλλους κανονισμούς, επικαλούμενη τον αμφιλεγόμενο νόμο για την αποκατάσταση της φύσης, καθώς και τις οδηγίες για τα νιτρικά, τους οικοτόπους και τα ύδατα.
Η οργάνωση εντείνει τα σχέδιά της να παραλύσει τις Βρυξέλλες στις 18 Δεκεμβρίου, κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής των ηγετών της ΕΕ, με 10.000 αγρότες να αναμένεται να κατακλύσουν την πρωτεύουσα. Θα καλέσουν την Ευρώπη «να προχωρήσει επιτέλους σε πραγματική απλοποίηση, καλύτερη νομοθέτηση και νομική βεβαιότητα».
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις