ΠΕΝΑ:για τη διατήρηση των ντόπιων ποικιλιών στη χώρα

Τη λήψη πρωτοβουλιών από την πλευρά της Πολιτείας για την καταγραφή και διατήρηση των ντόπιων ποικιλιών στη χώρα μας, ζητά η διοίκηση της Πανελλήνιας Ένωσης Νέων Αγροτών (ΠΕΝΑ), κρούοντας παράλληλα τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς όπως επισημαίνει σε περίπτωση εξαφάνισής τους θα εξαφανιστεί και η ζωή. 
Σύμφωνα με την ΠΕΝΑ, μια τοπική ποικιλία αποτελεί ένα δυναμικό πληθυσμό ενός καλλιεργούμενου φυτικού είδους, ο οποίος έχει ιστορική προέλευση, ευδιάκριτη ταυτότητα και στερείται επίσημης γενετικής βελτίωσης, καθώς συχνά ποικίλλει γενετικά, προσαρμόζεται τοπικά και σχετίζεται με τα παραδοσιακά συστήματα καλλιέργειας. Η αξία των τοπικών ποικιλιών σήμερα είναι πολύ σημαντική. Είναι κατάλληλες για γεωργία χαμηλών εισροών, έχει ευρεία γενετική αντοχή σε βιοτικές και αβιοτικές καταπονήσεις, έχει υψηλή ποιότητα, συνδέεται με την παράδοση και την επώνυμη μεταποίηση, έχει ευρύτερη γενετική παραλλακτικότητα για προστασία της βιοποικιλότητας, ενώ διευρύνουν το δικαίωμα επιλογής του καταναλωτή.
Δυστυχώς όμως, ενώ χρειάζονται αιώνες για να εξελιχθούν οι τοπικές ποικιλίες φυτών, σε λίγες μόνο δεκαετίες  σε ολόκληρη την Ελλάδα, εξαφανίζονται με ιδιαίτερα ανησυχητικούς ρυθμούς. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι στην Ελλάδα, σε λίγες μόνο δεκαετίες, από τις 200 ποικιλίες σταριού που καλλιεργούνταν, έχουν μείνει μόνο 20, δηλαδή μειώθηκαν κατά 90%. Επίσης, πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι μόνο το 2-3 % των ποικιλιών λαχανικών που υπήρχαν πριν 50 χρόνια στην Ελλάδα έχει διασωθεί υπό καλλιέργεια μέχρι τις μέρες μας.

Τράπεζα Γενετικού Υλικού

Όπως υπογραμμίζει η διοίκηση της ΠΕΝΑ, οι ντόπιες ποικιλίες θα μπορούσαν να συνεισφέρουν σημαντικά οφέλη στην ελληνική γεωργία, να ξαναδώσουν αρώματα και γεύσεις, που χάσαμε από τα ελληνικά φρούτα και λαχανικά. Για το λόγο αυτό οι νέοι αγρότες θεωρούν πως θα πρέπει να στηριχθεί η λειτουργία της Τράπεζας Γενετικού Υλικού για τη συγκέντρωση και φύλαξη σπόρων, καθώς και τον πολλαπλασιασμό και τη διάδοση της καλλιέργειας των τοπικών ποικιλιών καλλιεργήσιμων φυτών από τα νησιά αλλά και από περιοχές της ηπειρωτικής χώρας.
Η  Τράπεζα είναι ζωτικής  σημασίας  για  την  προστασία  της  γεωργίας  από  πιθανούς  κινδύνους  στο μέλλον όπως ασθένειες ή νέες περιβαλλοντικές συνθήκες που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.  Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΕΝΑ Θεόδωρο Βασιλόπουλο, οι παραδοσιακές ποικιλίες που θα διατηρεί η Τράπεζα Γενετικού Υλικού μπορούν να ανοίξουν νέους επιχειρηματικούς δρόμους και να τονώσουν δυναμικά την ελληνική οικονομία. Παραδοσιακά είδη της ελληνικής γεωργίας προσφέρουν ευκαιρία μιας νέας επιχειρηματικότητας, που μπορεί να αναζωογονήσει τη γεωργία ιδιαίτερα στη σημερινή περίοδο κρίσης. Επειδή τα παραδοσιακά φυτά είναι απόλυτα προσαρμοσμένα στις ελληνικές συνθήκες χρειάζονται λιγότερα πρόσθετα (λιπάσματα ή φυτοφάρμακα) και προσφέρονται έτσι για ανάπτυξη οικολογικών πιστοποιημένων προϊόντων. Μάλιστα η  ζήτηση οικοπιστοποιημένων προϊόντων βαίνει αυξανόμενη, δημιουργώντας ευνοϊκές συνθήκες εξαγωγής για παραδοσιακά είδη της ελληνικής γεωργίας . Παραδοσιακά είδη της ελληνικής γεωργίας μπορούν να αναδειχθούν ως αναγνωρισμένα είδη γεωγραφικού χαρακτηρισμού και να καταχωριστούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και Προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ), πέρα από τα ήδη υπάρχοντα.

Φυλές

Σύμφωνα με την ΠΕΝΑ εξίσου ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί και στην προστασία και διατήρηση της γενετικής ποικιλομορφίας των ντόπιων φυλών αγροτικών ζώων. 
Οι γενετικοί πόροι των αγροτικών ζώων έχουν στρατηγική σημασία για την πρωτογενή παραγωγή της χώρας, γιατί μπορούν να αξιοποιηθούν για την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων, να προσαρμοσθούν ή και να αποτελέσουν την πρώτη ύλη για τη δημιουργία φυλών ζώων κατάλληλων για τη σύγχρονη ανταγωνιστική, και για τη βιώσιμη και περιβαλλοντικά φιλική γεωργία και κτηνοτροφία. Η βιοποικιλότητα των γενετικών πόρων των αγροτικών ζώων επιτρέπει την αξιοποίηση εύρους παραγωγικών συστημάτων και την παραγωγή διαφοροποιημένων προϊόντων που ικανοποιούν την τοπική κατανάλωση. 
Στο πλαίσιο αυτό, η διατήρηση ενός σημαντικού γενετικού αποθέματος, αποτελεί εγγύηση για τη μελλοντική ανταγωνιστικότητα και τις επιλογές για μια βιώσιμη ελληνική γεωργία και κτηνοτροφία.