Του Νικόλαου Μπούσιου*
Το κόστος της ενέργειας αποτελεί μεγάλο μέρος του συνολικού κόστους στην ελληνική αλλά και στην ευρωπαϊκή γεωργία. Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat κατά την περίοδο 2008-2017 η δαπάνη ενέργειας αποτελεί στην Ελλάδα το 16% των συνολικών δαπανών (ή το 23% των εισροών) ενώ στην ΕΕ-28 αποτελεί το 8,5% των συνολικών δαπανών (ή το 11% των εισροών).
Η δαπάνη για ενέργεια αποτελείται κυρίως από τη δαπάνη για ηλεκτρική ενέργεια η οποία στην Ελλάδα ανέρχεται στα 158 εκατ. € κατά μέσο όρο ετησίως και από τη δαπάνη καυσίμων (κίνησης και θέρμανσης) η οποία ανέρχεται στα 1.034 εκατ. € κατά μέσο όρο ετησίως κατά την περίοδο 2008-2017.
Αν υπολογίσουμε το επί τοις εκατό ποσοστό της δαπάνης ενέργειας στη γεωργία ως προς την ακαθάριστη αξία γεωργικής παραγωγής, τότε έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης της εν λόγω δαπάνης μεταξύ των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης -28 ως προς το μέγεθος της γεωργίας τους. Το μέγεθος αυτό μας δείχνει τη δαπάνη της ενέργειας για την παραγωγή γεωργικού προϊόντος αξίας 100 € σε κάθε κράτος – μέλος στην ΕΕ-28.
Στο Διάγραμμα 1 παρουσιάζεται το επί τοις εκατό ποσοστό της δαπάνης ενέργειας ως προς την ακαθάριστη αξία παραγωγής στην Ευρωπαϊκή γεωργία, 2008-2017. Οι χώρες με το μεγαλύτερη τιμή είναι η Πολωνία (14,1%), Λετονία (13,7%), η Βουλγαρία (13,4%) και η Ελλάδα (11,2%). Οι χώρες με τη μικρότερη τιμή είναι η Ισπανία (4,0%), η Δανία (4,5%) το Λουξεμβούργο (4,8%) και η Κροατία (5,0%). Η τιμή για την Ευρωπαϊκή Ένωση -28 είναι 6,8%.
Δηλαδή, ο Ευρωπαίος γεωργός πληρώνει για ενέργεια 6,8 € ανά 100 € γεωργικού προϊόντος που παράγει, ενώ ο Έλληνας γεωργός πληρώνει για ενέργεια 11,2 € για την ίδια αξία παραχθέντος προϊόντος.
Ομοίως, αν υπολογίσουμε το επί τοις τοις εκατό ποσοστό της δαπάνης ηλεκτρικής ενέργειας και της δαπάνης καυσίμων ως προς την ακαθάριστη αξία γεωργικής παραγωγής, τότε τα μεγέθη αυτά δείχνουν τη δαπάνη της ηλεκτρικής ενέργειας και τη δαπάνη καυσίμων (κίνησης & θέρμανσης) για την παραγωγή γεωργικού προϊόντος 100 € σε κάθε κράτος – μέλος στην ΕΕ-28.
Στο Διάγραμμα 2 παρουσιάζεται η δαπάνη ηλεκτρικής ενέργειας ως προς την ακαθάριστη αξία παραγωγής στην Ευρωπαϊκή γεωργία 2008-2017. Οι χώρες με τη μεγαλύτερη τιμή είναι η Φιλανδία (3,05%), η Κύπρος (2,87%) και η Πολωνία (2,44%). Οι χώρες με τη μικρότερη τιμή είναι η Σλοβενία (0,52%), η Ρουμανία (1,02%) και η Κροατία (1,05%). Η τιμή για την Ευρωπαϊκή Ένωση -28 είναι 1,10% και για την Ελλάδα είναι 1,48%.
Δηλαδή, για την παραγωγή γεωργικού προϊόντος αξίας 100 € ο Ευρωπαίος γεωργός πληρώνει για ηλεκτρική ενέργεια 1,10 € και ο Έλληνας γεωργός πληρώνει 1,48 €.
Στο Διάγραμμα 3 παρουσιάζεται η δαπάνη καυσίμων ως προς την ακαθάριστη αξία παραγωγής στην Ευρωπαϊκή γεωργία 2008-2017. Οι χώρες με τη μεγαλύτερη τιμή είναι η Βουλγαρία (11,92%), η Πολωνία (11,61%), η Λετονία (11,37%) και η Ελλάδα (9,69%). Οι χώρες με τη μικρότερη τιμή είναι η Ολλανδία (1,90%), η Δανία (2,13%), η Ισπανία (2,33%) και η Κύπρος (2,64%). Η τιμή για την Ευρωπαϊκή Ένωση -28 είναι 3,33%.
Δηλαδή για την παραγωγή γεωργικού προϊόντος αξίας 100 € ο Ευρωπαίος γεωργός πληρώνει για καύσιμα (κίνησης & θέρμανσης) 3,33 € και ο Έλληνας γεωργός πληρώνει 9,69€.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Ολλανδία εμφανίζει δαπάνη φωταρίου σε ποσοστό 3,5% επί της αξίας της γεωργικής της παραγωγής, ενώ όλες οι άλλες χώρες έχουν πολύ μικρή επιβάρυνση για την εν λόγω δαπάνη.
Από τα ανωτέρω προκύπτει σαφώς ότι το κόστος ενέργειας στη χώρα μας είναι αρκετά υψηλό σε σύγκριση με την ΕΕ-28. Ειδικότερα, το συνολικό κόστος ενέργειας στη χώρα μας ανέρχεται στο 11,2 % της ακαθάριστης αξίας γεωργικής παραγωγής, ενώ στην ΕΕ-28 ανέρχεται στο 6.8%. Επιπλέον, το κόστος καυσίμων κίνησης και θέρμανσης αποτελεί περίπου το 10% της ακαθάριστης αξίας γεωργικής παραγωγής, ενώ στην ΕΕ-28 αποτελεί μόνο το 3,33% αυτής.
Ο λόγος για τον οποίο το κόστος ενέργειας και ιδιαίτερα το κόστος καυσίμων στη χώρα μας είναι υψηλό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην υψηλή φορολογία και συγκεκριμένα στους υψηλούς συντελεστές του ειδικού φόρου κατανάλωσης πετρελαίου για γεωργική χρήση και του φόρου προστιθέμενης αξίας αυτού.
*Προϊστάμενος του τομέα Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και Περιβάλλοντος
Γενική Γραμματεία Συντονισμού του Κυβερνητικού Έργου
