Για να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των ευρωπαϊκών γεωργικών συστημάτων, η μελλοντική ΚΑΠ πρέπει να επιτρέψει μια καλύτερη ισορροπία με τους συνδυασμούς πολιτικής προσαρμοσμένες στις περιφερειακές ανάγκες βάσει ενός μακροπρόθεσμου οράματος. Αυτό συνεπάγεται την αντικατάσταση των άμεσων πληρωμών με μέτρα που ανταποκρίνονται στις ανάγκες ανθεκτικότητας: οικοσυστήματα βασισμένα σε σημεία, αγροπεριβαλλοντικά προγράμματα, προσαρμογή σε μετατοπισμένες αγορές, υποστήριξη διατομεακής συνεργασίας, καινοτομία για την ενοποίηση της παραγωγής και της παροχής δημόσιων αγαθών, και προβλέψεις για την ανάπτυξη οδών μετασχηματισμού.
Κάτω από την εντύπωση της κρίσης Covid-19, η ανθεκτικότητα έχει καταστεί σημαντική ανησυχία για τη χάραξη πολιτικής παγκοσμίως και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ένα γεωργικό σύστημα είναι ανθεκτικό εάν είναι σε θέση να διατηρήσει τις βασικές του λειτουργίες ενόψει των ολοένα και πιο περίπλοκων και ασταθών προκλήσεων. Η ανθεκτικότητα περιλαμβάνει τρεις διαφορετικές χωρητικότητες, οι οποίες πρέπει να ενεργοποιηθούν ανάλογα με διαφορετικές συνθήκες: ανθεκτικότητα, προσαρμοστικότητα και δυνατότητα μετασχηματισμού.
Οι δημόσιες πολιτικές επηρεάζουν την ανθεκτικότητα των γεωργικών συστημάτων με πολλούς και σημαντικούς τρόπους. Πρώτον, μπορούν να μετριάσουν ή να ενισχύσουν την πίεση για αλλαγή, π.χ. μέσω χαλαρών ή αυστηρών κανονισμών, κλείσιμο ή άνοιγμα δικτύων πολιτικής και επηρεάζοντας δημόσιες και επαγγελματικές συζητήσεις. Δεύτερον, μπορούν να ενισχύσουν ή να περιορίσουν την ικανότητα των γεωργικών συστημάτων να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις, παρέχοντας μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας, ενθαρρύνοντας επενδύσεις σε συστήματα με μικρή μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα ή μέσω ακανόνιστων αποφάσεων που καθοδηγούνται από βραχυπρόθεσμους κύκλους ειδήσεων. Ωστόσο, η υποστήριξη για τις τρεις ικανότητες ανθεκτικότητας απαιτεί διαφορετικές πολιτικές, με πιθανές εντάσεις και ανταγωνισμό για τον προϋπολογισμό και τις προτεραιότητες.
Τα αποτελέσματα από το έργο SURE-Farm δείχνουν ότι υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι η τρέχουσα ΚΑΠ δεν είναι ούτε αποτελεσματική ούτε αποτελεσματική στην υποστήριξη της ανθεκτικότητας των ευρωπαϊκών γεωργικών συστημάτων. Οι εθνικές υλοποιήσεις της ΚAΠ εστιάζονται στην ενίσχυση της ευρωστίας των εκμεταλλεύσεων και των γεωργικών συστημάτων, με άνιση αποτελέσματα. Οι περισσότεροι οικονομικοί πόροι πηγαίνουν σε πληρωμές που παρέχουν πόρους ασφαλείας για τις εκμεταλλεύσεις και επιτρέπουν τη συνέχιση των λιγότερο επικερδών επιχειρηματικών μοντέλων. Επιπλέον, τα συστήματα διαχείρισης κινδύνων που υποστηρίζονται από την κυβέρνηση (π.χ. ασφάλιση καιρού), όπου προσφέρονται, συχνά παλεύουν με την αποτελεσματικότητα και την αποδοχή από τις ομάδες-στόχους. Πολύ λιγότεροι πόροι αφιερώνονται σε προγράμματα που ενισχύουν την προσαρμοστικότητα, κυρίως μέσω προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης και μερικές φορές οργανώσεων παραγωγών. Η υποστήριξη για μετασχηματισμό είναι γενικά ανεπτυγμένη. Οι πολιτικές διατυπώνουν τους μακροπρόθεσμους στόχους με συχνά μάλλον γενικούς όρους χωρίς να παρέχουν ένα σαφές όραμα, γενικά υπάρχει μικρή υποστήριξη για βαθιά μάθηση ή ριζική καινοτομία και δισταγμός για την κατάργηση κινήτρων για τη διατήρηση του status quo.
Αυτά τα ευρήματα οδηγούν στο σαφές συμπέρασμα ότι η ΚΑΠ πρέπει να αλλάξει σημαντικά για να βελτιώσει την ανθεκτικότητα των ευρωπαϊκών γεωργικών συστημάτων. Σε αυτή τη βάση, συνιστώνται τα ακόλουθα βασικά σημεία για τη μελλοντική ΚΑΠ:
i) Μειώστε τις άμεσες πληρωμές με σκοπό τη σταδιακή κατάργηση έως το 2028 και μετατρέψτε τον προϋπολογισμό σε εκείνα τα μέτρα της ΚΑΠ που αντιμετωπίζουν συγκεκριμένα τις ανάγκες ανθεκτικότητας.
ii) Χρησιμοποιήστε τα οικολογικά συστήματα για την προώθηση της παροχής δημόσιων υπηρεσιών και την προσαρμογή στις νέες περιβαλλοντικές προκλήσεις και την κλιματική αλλαγή
iii) Διασφάλιση ότι τα εθνικά στρατηγικά σχέδια των κρατών μελών παρέχουν επαρκή υποστήριξη στα γεωργικά συστήματα για προσαρμογή στις περιβαλλοντικές προκλήσεις και την κλιματική αλλαγή μέσω κατάλληλου συνδυασμού οικολογικών σχεδίων και αγροπεριβαλλοντικών προγραμμάτων σύμφωνα με τις φιλοδοξίες της Πράσινης Συμφωνίας, Στρατηγική to-Fork και Στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα.
iv) Διασφάλιση ότι τα κράτη μέλη παρέχουν άφθονη υποστήριξη για τη συνεργασία και τη διατομεακή δικτύωση σε προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης.
v) Δυνατότητα στις οργανώσεις παραγωγών να συντονίζουν την προσαρμογή στη μετατόπιση των αγορών και στα μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα.
vi) Ενίσχυση των Γεωργικών Συστημάτων Γνώσης και Καινοτομίας μέσω περισσότερης χρηματοδότησης τύπου έργου, περισσότερης χρηματοδότησης συμβουλευτικών υπηρεσιών για την ενσωμάτωση συμβουλών για παραγωγή και παροχή δημόσιων αγαθών.
vii) Ενεργοποίηση μετασχηματιστικής καινοτομίας, αντανακλαστικότητας, βαθιάς μάθησης μέσω περισσότερης υποστήριξης για LEADER και EIP-Agri.
viii) Δημιουργία ευρωπαϊκών δικτύων EIP-Agri γύρω από βασικές προκλήσεις · ix) Αντικαταστήστε την πριμοδότηση των νέων αγροτών με υποστήριξη για νεοσύστατες επιχειρήσεις σε αγροτικές περιοχές.
x) Παρέχετε υποστήριξη για γρήγορο Διαδίκτυο στις αγροτικές περιοχές ως προϋπόθεση για συνδεσιμότητα.