Οι τιμές του πετρελαίου, του ρεύματος και του φυσικού αερίου διαγράφουν ανοδική τροχιά, χωρίς σημάδια σταθεροποίησης ενώ η ενεργειακή εξάρτηση καθιστά ευάλωτη την ευρωπαϊκή οικονομία σε κινδύνους όπως τα υπερβολικά κόστη και η ενδεχόμενη ανεπαρκής προσφορά σε έκτακτες συνθήκες και γεωπολιτικές συγκρούσεις.
Ανησυχία της ΕΚΤ
«Σε ένα περιβάλλον μεγάλου πλεονάσματος αποταμιεύσεων και παρατεταμένων διαταραχών της προσφοράς, η ενεργειακή μετάβαση πιθανόν να οδηγήσει στη διατήρηση ενός υψηλότερου πληθωρισμού για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, αυξάνοντας έτσι δυνητικά τους κινδύνους αποσταθεροποίησης των πληθωριστικών προσδοκιών», είπε το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, Ιζαμπελ Σνάμπελ σε ομιλία της στην Αμερικανική Οικονομική Ένωση, προσθέτοντας ότι η ΕΚΤ μπορεί να χρειαστεί να δράσει σε ένα τέτοιο σενάριο.
Η πορεία των τιμών
Αν και η τιμή του φυσικού αερίου παρουσιάζει αποκλιμάκωση από το ιστορικό υψηλό των 180 ευρώ/MWh που είχε φτάσει τον Δεκέμβριο και κάτω από τα 100 ευρώ/MWh την τελευταία εβδομάδα, οι ημερήσιες διακυμάνσεις είναι έντονες, φτάνοντας ακόμη και τα 20 ευρώ/MWh.
Ανάλογες διακυμάνσεις παρατηρούνται και στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία αν και είναι σημαντικά χαμηλότερη στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες από το ρεκόρ των 400 ευρώ/MWh τον Δεκέμβριο, και στα 150-160 ευρώ, ωστόσο δεν αναμένεται να επιστρέψει εκεί που ήταν πριν από ένα χρόνο.
Επιπλέον είναι νωρίς ακόμη και είναι δύσκολο να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα, όπως και για τις δευτερογενείς συνέπειες της ενεργειακής κρίσης.
Η ενεργειακή κρίση ήρθε για να μείνει;
Την ίδια ώρα, αναλυτές εκτιμούν ότι το ενεργειακό πρόβλημα δεν θα αποκλιμακωθεί βραχυπρόθεσμα.
Όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ της η Καθημερινή, η γαλλική Societe Generale εκτιμά ότι ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους για το 2022 είναι οι τιμές της ενέργειας να μην υποχωρήσουν τόσο γρήγορα όσο αναμένει η αγορά ή ακόμη και να επιταχυνθούν εκ νέου, όπως τους τελευταίους μήνες.
Μάλιστα όπως επισημαίνεται, αν και η γαλλική τράπεζα εκτιμούσε ότι η έγκριση του Nord Stream 2 θα μπορούσε να προσφέρει κάποια ανακούφιση στην αγορά την άνοιξη, φαίνεται ότι η έγκρισή του θα καθυστερήσει για το δεύτερο εξάμηνο του 2022 το νωρίτερο και, στη χειρότερη περίπτωση, μπορεί να μη γίνει, εάν ξεσπάσουν εντάσεις με τη Ρωσία.
Απρόβλεπτα γεγονότα, όπως το πρόσφατο κλείσιμο του 30% του πυρηνικού συστήματος παραγωγής της Γαλλίας, θα μπορούσαν επίσης να επιδεινώσουν τον εφοδιασμό, ενώ ο κρύος καιρός, ειδικά σε μεγάλες χώρες κατανάλωσης φυσικού αερίου όπως η Κίνα, μπορεί να αποσύρει τις προμήθειες από την Ευρώπη.
Το ενεργειακό κόστος που αναμένεται να επωμιστούν νοικοκυριά και επιχειρήσεις φέτος αλλά και το 2023 αναμένεται βαρύ. Το 2020 το μέσο ευρωπαϊκό νοικοκυριό ξόδεψε περίπου 1.200 ευρώ για ηλεκτρικό ρεύμα και φυσικό αέριο, και με βάση τις τρέχουσες τιμές χονδρικής αυτές οι δαπάνες θα αυξηθούν στα 1.850 ευρώ έως τα τέλη του 2022, όπως εκτιμά η Bank of America. Μόνο το ένα τέταρτο της αύξησης στο ενεργειακό κόστος αναμένεται να καλυφθεί από τα μέτρα ελάφρυνσης που εφαρμόζουν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, όπως επισημαίνει.
Πιο αναλυτικά, η αμερικανική τράπεζα υπολογίζει, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα μέτρα στήριξης των κυβερνήσεων, ότι το κόστος της ενέργειας για τα νοικοκυριά έχει ήδη αυξηθεί κατά 20%-30% το 2021 και στα 1.450 ευρώ, ενώ το 2022 αναμένεται αυξηθεί κατά 20%-40% περαιτέρω και στα 1.850 ευρώ και θα συνεχίσει να αυξάνεται ελαφρώς και το 2023.
«Συνεχίζουμε να βλέπουμε ανοδικούς κινδύνους για τις ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου σε όλο αυτό το διάστημα του χειμώνα και πιθανώς και το επόμενο καλοκαίρι λόγω σοβαρών ελλείψεων αποθεμάτων», τονίζει η Bank of America.
Παράλληλα, ισχυρό είναι το «χτύπημα» και για τις εταιρείες-βιομηχανικούς καταναλωτές. Κατά την BofA, η ανατίμηση στο ηλεκτρικό ρεύμα έφτασε το 20% και στο φυσικό αέριο το 15% το 2021 για τις εταιρείες, και προβλέπεται περαιτέρω αύξηση 70% και 100% αντίστοιχα το 2022, ενώ το 2023 θα δουν και άλλη αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου. Οι αναλυτές της BofA εκτιμούν μάλιστα πως οι αυξήσεις στις τιμές θα λάβουν πιο επίμονα και μόνιμα χαρακτηριστικά, και θεωρούν απίθανη την επιστροφή στα επίπεδα των αρχών του 2021.
Με πληροφορίες από την Καθημερινή
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις