Ευρωπαϊκό συνέδριο απόψεων για το μέλλον του αγροδιατροφικού τομέα

 

Είναι ένα ετήσιο συνέδριο που πραγματοποιείται από την ΕΕ, σκοπός του είναι να αναλύσει να αναδείξει και να συζητήσει τις απόψεις και τάσεις του μέλλοντος της πρωτογενούς παραγωγής και των διατροφικών προϊόντων στην ΕΕ αλλά και παγκόσμια.

Στο συνέδριο συμμετέχουν Ευρωπαϊκές επιτροπές, υπουργοί, ακαδημαϊκοί, εκπρόσωποι αγροτών, αναλυτές καθώς και κάθε είδους ενδιαφερόμενοι όπως πχ εταιρείες με σπόρους, λιπάσματα αγροτικό εξοπλισμό κτλ. Δυστυχώς ήταν απούσα η  ελληνική αντιπροσωπεία του ΥΠΑΑΤ από το συνέδριο.

Στα πάνελ συζητήσεων συμμετέχουν ανάλογα με την θεματολογία, 1-2 αναλυτές της ΕΕ, δύο εκπρόσωποι των αγροτών ένας από την CopaCogeca(ευρωπαϊκό δίκτυο συνεταιρισμών)και ένας από την ECVC (Ευρωπαϊκό δίκτυο αγροτικών συλλόγων), δύο ακαδημαϊκοί αντίθετων κατευθύνσεων πχ βιολογική γεωργία και συμβατική γεωργία και 1-2 μέλη του στρατηγικού σχεδιασμού της Ευρωπαϊκής επιτροπής.

Η συζήτηση στο πάνελ ξεκινάει με μια δημοσκόπηση του τι πιστεύουν οι παρευρισκόμενοι για το συγκεκριμένο θέμα, στην συνέχεια ξεκινάει η συζήτηση κατά την διάρκειας της οποίας μπορεί το κοινό να κάνει ερωτήσεις στους παρευρισκόμενους, οι ερωτήσεις στην συνέχεια ψηφίζονται από το κοινό και ανάλογα ποιες έχουν λάβει τις περισσότερες ψήφους θα ερωτηθούν στους παρευρισκόμενους. Στο τέλος υπάρχει ξανά ένα δημοψήφισμα για τις απόψεις του κοινού σχετικά με το αν άλλαξαν θέση ή όχι.]

Πρώτη φορά το 2022 καλέστηκαν και μεμονωμένοι αγρότες ή συνεταιρισμοί για να παραστούν στο συνέδριο και να συμβάλουν με τις απόψεις τους στις συζητήσεις. Η επιλογή έγινε από την ΕΕ ανάλογα με το τι έχει καταφέρει κάθε επιχείρηση ή συνεταιρισμός μετά από αίτηση στην ΕΕ, στην συνέχεια γινόταν αξιολόγηση και οι επιτυχόντες παρευρέθηκαν στο συνέδριο, μέσα σε αυτούς ήταν και Αγροτικός Συνεταιρισμός Δημητριακών και Κτηνοτροφικών προϊόντων λόγο της επιτυχίας του για την Ελληνική Κόκκινη Φυλή Αγελάδων Κρεατοπαραγωγής τον συνεταιρισμό εκπροσώπησε το μέλος του συνεταιρισμού Μόσχος Θωμάς ο οποίος είναι και πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Καστοριάς Μακεδνός, όπου επίσης πραγματοποιήθηκε και δείπνο προς τιμήν τους αλλά και όλων των ομιλητών με τον Ευρωπαϊκό επίτροπο και τους διάφορους φορείς που θα συμμετείχαν στο συνέδριο. 

Το συνέδριο άνοιξε ο Ευρωπαϊκός Επίτροπος ΓεωργίαςΓιάνουςΒοϊτσεχόφσκι, όπου κατά την ομιλία του τόνισε πως στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η επισιτιστική ασφάλεια της ΕΕ. Κατά την ομιλία του τόνισε πως το 0,4% του προϋπολογισμού που διατίθεται για την γεωργία σε μορφή επιδοτήσεων είναι πολύ λίγο και πρέπει να αυξηθεί, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι εδώ και δύο χρόνια από την πανδημία και μετά κλείνουν περίπου 900 γεωργικές/κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις την ημέρα και πως είναι πολύ ανησυχητικό νούμερο. Το οποίο ομολογούμε πως σόκαρε τους πάντες στην αίθουσα αυξάνοντας έτσι την ανησυχία για τις πολιτικές που ακολουθεί το κάθε κράτος για την αγροτική παραγωγή του. Ο επίτροπος επισήμανε επίσης πως πρώτη φορά έχει δοθεί τόση ελευθερία στα κράτη ώστε να εφαρμόσουν την ΚΑΠ κατά τόπους όπως αυτοί κρίνουν σκόπιμο μην παρεκκλίνοντας όμως από τον Ευρωπαϊκό στόχο.

Το δεύτερο ίσως πιο ανησυχητικό συμπέρασμα αναλύσεων που ακούστηκε στο συνέδριο από τον MartinFrickΔιευθυντή του Γραφείου Παγκόσμιας Διατροφής του Βερολίνου είναι ότι: το 2019 132 εκατομμύρια άνθρωποι ζούσαν με επισιτιστική αβεβαιότητα και πως το 2022 το νούμερο αυτό έφτασε τα 350 εκατομμύρια εκ των οποίων το 80% είναι αγρότες μικρής κλίμακας, και το οξύμωρο είναι ότι οι ίδιοι που παράγουν την τροφή κινδυνεύουν με επισιτιστική αβεβαιότητα.

Στην συνέχεια τοποθετήθηκαν οι αγρότες/συνεταιρισμοί που για πρώτη φορά παρευρέθηκαν επισημαίνοντας τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, οι τοποθετήσεις αφορούσαν κυρίως το εργατικό δυναμικό, τα συστήματα πιστοποιήσεων, τον τρόπο παραγωγής που επιβάλλεται στους παραγωγούς αλλά και τις συνθήκες εργασίας. Στην τοποθέτηση του ο Μόσχος Θωμάς επισήμανε την απομόνωση την οποία έχουν οδηγηθεί οι κτηνοτρόφοι καλούμενοι να ενισχύσουν την βιοποικιλότητα αναγκάζοντας τους να ζουν απομονωμένοι σε σχεδόν εγκαταλειμμένα χωριά χωρίς σχολεία για τα παιδιά τους, χωρίς ιατρεία για τους γερασμένουςαλλά και χωρίς βασική υποδομή άρδευσης και μετακίνησης ενώ ταυτόχρονα πρέπει να παλεύουν με την κλιματική αλλαγή και τις αντίξοες συνθήκες.

Κλείνοντας το πρώτο μέρος του συνεδρίου ο κύριος WolfgangBurtscher γενικός διευθυντής γεωργίας και αγροτικών περιοχών επεσήμανε πως οφείλουμε πολλά στους αγρότες που παρά τις δυσκολίες συνεχίζουν να παράγουν τροφή και πως πρέπει να βρεθεί τρόπος στήριξης των αγροτών και αύξηση του εισοδήματος τους. Χαιρέτισε τον ΑΣΟ Καστοριάς και τον τρόπο καλλιέργειας της Ελληνικής Κόκκινης Φυλής Αγελάδων Κρεατοπαραγωγής επισημαίνοντας πως αυτός είναι και ο σωστός και βιώσιμος τρόπος παραγωγής ποιοτικών προϊόντων και η ΕΕ θα πρέπει να στρέψει την κατεύθυνση της σε τέτοιες μορφές παραγωγής αναπτύσσοντας την τεχνολογία και τεχνογνωσία ώστε να γίνουν βιώσιμες και αποδοτικές καθώς αυτό είναι το στοίχημα που θα πρέπει να κερδίσουμε ώστε να συνεχίσουμε να παράγουμε.Στην ομιλία του επεσήμανε επίσης την αισχροκέρδεια των σούπερ μάρκετ αλλά και τις αθέμιτες πρακτικές τους προς τους αγρότες τους οποίους δεν εκτιμάνε όπως θα έπρεπε.

 

Την δεύτερη ημέρα του συνεδρίου αναλύθηκε το μέλλον της παραγωγής και πως αυτό προβλέπεται από τους αναλυτές.

Δυστυχώς στην ΕΕ προβλέπεται μείωση του πληθυσμού τα επόμενα 10 χρόνια ενώ όλος ο υπόλοιπος πλανήτης θα αυξάνεται πληθυσμιακά.

Η ανάλυση για την πρωτογενή παραγωγή καταλήγει πως:

  • Η αξία των παραγόμενων προϊόντων θα σταθεροποιηθεί και θα παραμείνει η ίδια
  •  Θα αυξηθεί η εγκατάλειψη του επαγγέλματος
  • Οι μισθοί και οι αποδόσεις ανά εργαζόμενο θα αυξηθούν στην πρωτογενή παραγωγή
  • Η γεωργία και κτηνοτροφία ακριβείας είναι η μόνη λύση στην εξασφάλιση βιωσιμότητας και αποδοτικότητας
  • Η παραγωγή γάλακτος θα μειωθεί ως και 4%
  • Η παραγωγή κόκκινου κρέατος θα μειωθεί σε άγνωστο αριθμό
  • Η παραγωγή και κατανάλωση χοιρινού κρέατος θα μειωθεί
  • Η παραγωγή και κατανάλωση κρέατος από κοτόπουλα θα αυξηθεί
  • Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών θα αυξηθεί η παραγωγή τους όμως στην ΕΕ θα παραμείνει σταθερή
  • Σταθερά θα είναι και τα κρασιά
  • Οι περισσότερες χώρες θα προσπαθήσουν να γίνουν αυτάρκεις ώστε να ανταπεξέλθουν στο κόστος τροφίμων
  • Τα εναλλακτικά σενάρια διατροφής θα κερδίσουν έδαφος όπως πχ αυτά των συνθετικών τροφίμων.
  • Η μειωμένη κατεργασία εδάφους θα κερδίσει εδάφη καθώς οι αποδόσεις με εναλλαγές καλλιέργειας αλλά και καλλιέργειες κάλυψης ενισχύουν τα εδάφη με 15-30% χωρίς την χρήση λιπασμάτων
  • Η νέα γενιά καταναλωτών ψάχνει τοπικά ποιοτικά προϊόντα ωφέλημα για την υγεία όπως πχ παραδοσιακό γιαούρτι με προ βιοτικά και υψηλή πρωτεΐνη αλλά να έχουν ταυτόχρονα και χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα παραγόμενα με νέες τεχνικές που εξασφαλίζουν την αύξηση της βιοποικιλότητας και τις καλές περιβαντολογικές πρακτικές.

 

Σε όλα αυτά οι αγρότες θα παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο και θα πρέπει να κάνουν στροφή 180 μοιρών. Αυτήν την στιγμή ο αγροτικός πληθυσμός της ΕΕ είναι κατά μέσο όρο 57 ετών, με πάνω από 77% αυτών άνδρες, καλλιεργούν 175 στρέμματα, δεν είναι αγρότες κατά κύριο επάγγελμα δηλαδή έχουν και άλλη εργασία για να συντηρούν την οικογένεια τους, δεν είναι ειδικευμένοι στηρίζονται στην εμπειρία και οι περισσότεροι εξ αυτών βρίσκονται στην Ρουμανία σε αναλογία πληθυσμού.

Για να μπορέσουν οι αγρότες να ανταπεξέλθουν την επόμενη δεκαετία θα πρέπει να παράγουν προϊόντα χαμηλά σε αποτύπωμα άνθρακα ή να εφαρμόσουν τεχνικές δέσμευσης του CO2 για να γίνει αυτό θα πρέπει:

  •  να ειδικευτούν σε διάφορες παραγωγές καθώς είναι θέμα ισορροπίας εσόδων οι περισσότερες από 2 καλλιέργειας
  • θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν νέες τεχνικές παραγωγής με συστήματα γεωργίας και κτηνοτροφίας ακριβείας αναλύοντας τα δεδομένα για αύξηση της αποδοτικότητας και της βιωσιμότητας
  • θα πρέπει να εφαρμόσουν νέες τεχνικές παραγωγής με μειωμένη κατεργασία εδάφους, εναλλαγή καλλιέργειας και καλλιέργειας κάλυψης αφήνοντας πίσω τους την βαθιά άροση και την βαθιά χρονοβόρα και υψηλή σε κόστος κατεργασία εδάφους
  • Να δημιουργήσουν ομάδες παραγωγών ή συνεταιρισμούς για αύξηση προστιθέμενης αξίας προϊόντων όπως τοπικές μεταποιητικές μονάδες
  • Να ενισχύσουν το προσωπικό τους με καταρτισμένους επαγγελματίες ανάλογα με το είδος τους
  • Να εκπαιδευτούν και να επενδύσουν στην κυκλική οικονομία όπως πχ μονάδες βιοαερίου.

Ο TomO’Dwyerδιευθυντής προγράμματος Signpost της Teagasacαναφέρει πως ενώ ο στόχος για το 2030 είναι η μείωση του CO2 κατά 25% από τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις με τις παραπάνω τεχνικές στο Ηνωμένο Βασίλειο οι αγρότες κατάφεραν να δεσμεύσουν περισσότερο από 60%, αυτό σημαίνει ότι αν ενισχυθούν οι επενδύσεις με μονάδες βιοαερίου μπορεί οι μελλοντικές κτηνοτροφικές μονάδες να είναι πλήρως αυτόνομες σε ενέργεια δεσμεύοντας ως και 100%, αυτό βέβαια προϋποθέτει και την επένδυση σε μηχανήματα και οχήματα τα οποία θα κινούνται με αέριο κάτι το οποίο είναι ήδη εφικτό.

Ο UrsNiggliΕλβετός Καθηγητής Αγροοικολογίας αναφέρει πως αν δεν αρχίσουν να εφαρμόζονται τα παραπάνω άμεσα μέχρι το 2030 θα πρέπει να αποψιλωθούν όλα τα δάση και να έχουμε ήδη διπλή καλλιέργεια στα περισσότερα καλλιεργούμενα αγροκτήματα.

Το μέλλον της αγροτικής παραγωγής στην ΕΕ είναι στα χέρια των πολιτικών και των αγροτών από εδώ και στο εξής και θα πρέπει να δράσουμε άμεσα ώστε να δημιουργήσουμε μία βιώσιμη αποδοτική και φιλική προς το περιβάλλον αγροτική παραγωγή.

 

Κλείνοντας θα θέλαμε να αναφέρουμε ότι πλέον ο Αγροτικός Σύλλογος Καστοριάς Μακεδνός θα έχει συνεχή παρουσία στις επιτροπές της ΕΕ και τα αγροδιατροφικά συνεδρία αφού πλέον είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Συλλόγου Μικρών και Μεσσαίων αγροτών (ECVC).

Το σημαντικότερο ίσως μήνυμα που διαδόθηκε στο συνέδριο είναι ότι αν αποτύχει η αγροτική παραγωγή τίποτα άλλο δεν πρόκειται να πετύχει

 

Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις