Κρήτη: Οι υψηλές θερμοκρασίες σκορπούν ανησυχία στους ελαιοπαραγωγούς

Η παρατεταμένη καλοκαιρία και οι ιδιαίτερα υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες και στην Κρήτη, που είδε βροχή τα τελευταία 24ωρα, μετά από πολύ καιρό, αναμένεται να έχουν μεγάλη επίπτωση σε πολλών ειδών καλλιέργειες ανάμεσα στα οποία είναι τα αμπέλια και τα ελαιόδεντρα 

Εκτίμηση της επιστημονικής Κοινότητας είναι πως αν συνεχιστεί η καλοκαιρία δεν έχουμε τα απαραίτητα κρύα και τις αναγκαίες βροχές τότε και τα δέντρα θα υποστούν ζημιές αλλά και η παραγωγή του νέου έτους δεν θα θυμίζει σε τίποτα τη φετινή.

«Ο χειμώνας που διανύουμε δεν είναι φυσιολογικός και δεν είναι καθόλου θετικός για την καλλιέργεια της ελιάς. Αν συνεχιστεί έτσι θα έχουμε ιδιαίτερα αρνητικές επιπτώσεις στην καλλιέργεια» δηλώνει στα "Χ.ν." ο κ. Γιώργος Κουμπούρης ερευνητής του Ινστιτούτου Ελιάς- "ΕΛΓΟ Δήμητρα" και υπεύθυνος του εργαστηρίου ελαιοκομίας.

Τα κυριότερα προβλήματα που εντοπίζει ο κ. Κουμπούρης από τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν μέχρι σήμερα είναι:

•Κρύο: Η ελιά ως δέντρο έχει ανάγκη από ένα κρύο χειμώνα ώστε να ανθίσει την άνοιξη και να έχει καρποφορία. Η καλή παραγωγή στην ελαιοκομική χρονιά που τελειώνει οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον περυσινό κρύο και στο χειμώνα με πολλές βροχές που είχαμε. Ειδικά η τσουνάτη για τα Χανιά (και η Θρουμπολιά για Ρέθυμνο και Ηράκλειο) που είναι προσαρμοσμένη κυρίως στις ορεινές περιοχές άρα και πιο συνηθισμένη στο κρύο έχει ανάγκη ακόμα περισσότερο σε ένα χειμώνα με κρύα ώστε να έχει καλή ανθοφορία. Αν ο χειμώνα συνεχιστεί έτσι θα επηρεάσει κυρίως την τσουνάτη και τη θρουμπολιά αλλά και την κορωνέικη . Αν συνεχιστεί ο καιρός που έχουμε μέχρι σήμερα τότε μπορεί τα ελαιόδεντρα " να μην πάρουν το μήνυμα" να κάνουν πολλά άνθη άρα θα έχουμε μικρή παραγωγή. Λίγο κρύο, σημαίνει λίγα άνθη, λίγους καρπούς, μικρή παραγωγή.

•Βροχές: Λίγες βροχές σημαίνει ότι θα δέντρα θα διψάσουν γρήγορα και θα "ζοριστούν" το καλοκαίρι. Σημαίνει επίσης πως και τα λιπάσματα δεν αξιοποιούνται πλήρως χωρίς βροχές, δεν θα λιώσουν ώστε να απορροφηθούν από το χώμα και να γίνουν διαθέσιμα στα δέντρα. Ειδικά το άζωτο αν ριχτεί αι έχουμε ζέστες και ήλιο θα χαθεί στην ατμόσφαιρα επομένως θα έχουμε μεγάλη απώλεια λιπάσματος και εισοδήματος για τον παραγωγό.

«Φέτος τα δέντρα είναι κουρασμένα γιατί είχαμε μεγάλη παραγωγή. Είναι πιθανό τη νέα ελαιοκομική περίοδο να έχουμε μικρότερη παραγωγή, που θα μειωθεί και άλλο αν οι καιρικές συνθήκες παραμείνουν έτσι» επισημαίνει ο ερευνητής τονίζοντας την ανάγκη οι παραγωγοί να δράσουν. «Επιβάλλεται να φροντίσουν να βοηθήσουν τα δέντρα ώστε να είναι υγιή. Αυτό απαιτεί κλάδεμα, λίπανση, χαλκούχους ψεκασμούς . Μεγάλο πρόβλημα βέβαια είναι ότι τα λιπάσματα είναι πανάκριβα».

Για τον κ. Κουμπούρη έχει μεγάλη σημασία να βοηθηθούν τα ελαιόδεντρα από τους παραγωγούς. «Δεν μπορεί ο αγρότης να έχει "άδειες χρονιές" . Ο αγρότης είναι επιχειρηματίας και όπως μια επιχείρηση δεν μπορεί να δουλεύει τη μια χρονιά και την άλλη να κλείνει τελείως έτσι και ο αγρότης, πρέπει να παράγει κάθε χρόνο, δεν μπορεί να υπάρχουν χρονιές που να μην βγάζει παρά ελάχιστο λάδι» καταλήγει.

Οι άλλες καλλιέργειες

Ο Φώτης Κουτούφης είναι παραγωγός επιτραπέζιων αχλαδιών και μήλων και γραμματέας στον Αγροτικό Σύλλογο Κρύας Βρύσης. Με τον υδράργυρο να σκαρφαλώνει καθημερινά στους 15 και 16 βαθμούς Κελσίου οι προβλέψεις των γεωργών για την επερχόμενη σοδειά είναι δυσοίωνες

«Ούτε πάχνη δεν έχουμε δει ακόμα κι αυτό δεν είναι καλό για την εποχή» είπε χαρακτηριστικά στη Voria.gr ο κ. Κουτούφης εξηγώντας ότι ο χειμώνας και οι χαμηλές θερμοκρασίες είναι απαραίτητα στοιχεία για την απόδοση των δένδρων και την καρποφορία αφού κατα τους χειμερινούς μήνες «τα δένδρα πέφτουν σε ύπνο και ξεκουράζονται».

«Όλα τα φυλλοβόλα δένδρα, δηλαδή οι ροδακινιές, οι αχλαδιές, οι μηλιές, οι βερικοκιές, χρειάζεται να περάσουν κάποιες ώρες λήθαργου κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Το κάθε είδος χρειάζεται διαφορετικό αριθμό που κυμαίνεται από 700 ως 1.000 ώρες και που να είναι σε μια μέση θερμοκρασία από 3 ως 4 βαθμούς Κελσίου ή ακόμα και 0 βαθμούς. Χρειάζονται κάποιες ώρες τα δένδρα για να "κοιμηθούν". Τώρα με όλη αυτή την παρατεταμένη ζέστη, τα δένδρα δεν μπορούν να "κοιμηθούν" και στην ουσία δεν ξεκουράζονται με αποτέλεσμα αυτό να έχει επίπτωση όχι μόνο για τη φετινή χρονιά, αλλά και για τις επόμενες. Περιμένουμε ότι θα υπάρξει επίπτωση στην παραγωγή και πως δεν θα έχουμε την αναμενόμενη καρπόδεση γιατί ακριβώς τα δένδρα δεν πρόλαβαν να ξεκουραστούν» είπε ο κ. Κουτούφης προσθέτοντας μάλιστα ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για να γίνει αντιληπτή η επίπτωση της μη έλευσης του χειμώνα. «Φανταστείτε έναν μαραθωνοδρόμο που έχει τρέξει τα 40 χιλιόμετρα και μετά τον βάζεις να τρέξει κατοστάρι», εξήγησε.

Ο κ. Κουτούφης επισήμανε ότι τα δένδρα θα δώσουν μειωμένους καρπούς όχι μόνο το 2023, αλλά και τις επόμενες χρονιές λέγοντας ότι «τα τελευταία χρόνια συμβαίνει κάτι αντίστοιχο με υψηλές για την εποχή του χειμώνα θερμοκρασίες αλλά φέτος είναι παρατεταμένο το φαινόμενο κι εδώ και περίπου 1,5 μήνα είμαστε με θερμοκρασίες πάνω από τον μέσο όρο κατά 3-4 βαθμούς Κελσίου».

Τα αποτελέσματα της παρατεταμένης καλοκαιρίας μεσούντος του χειμώνα θα μετρηθούν όταν τα δένδρα θα έχουν λίγους καρπούς προκαλώντας ελλείψεις και άνοδο τιμών, ενώ, όπως ανέφερε ο κ. Κουτούφης, σε μια χρονιά χωρίς παγετούς την άνοιξη «η μέση απόδοση στα επιτραπέζια αχλάδια ήταν 3 τόνοι ανά στρέμμα, τώρα θα είναι πολύ χαμηλότερα». Το ίδιο θα συμβεί όπως λέει και στα ροδάκινα, στα βερίκοκα και άλλα φρούτα, ενώ, όπως είπε, για αυτή την καταστροφή τους δεν θα αποζημιωθούν από τον ΕΛΓΑ «αφού δεν προβλέπεται από τον κανονισμό του Οργανισμού».

«Τρελάθηκαν» ...

Στον κάμπο των Βασιλικών οι παραγωγοί των λαχανικών βιώνουν επίσης τις συνέπειες της μη έλευσης του χειμώνα και της παρατεταμένης καλοκαιρίας, αφού τα λαχανικά δεν αντιλαμβάνονται ψύχος αλλά υψηλές θερμοκρασίες, συνεχίζουν να αναπτύσσονται και η μεγάλη διαθέσιμη ποσότητα έχει ρίξει χαμηλά τις τιμές με αποτέλεσμα να πωλούν κάτω από το κόστος.

«Πρέπει να υπάρξουν χαμηλές θερμοκρασίες για να υπάρχει κατανάλωση σε χειμερινά λαχανικά, όπως κουνουπίδια, μπρόκολα, λάχανα. Αυτά τα βάζουμε το φθινόπωρο και περιμένουμε να έρθει το ψύχος για να σταματήσει η ανάπτυξή τους προκειμένου να μπορούμε να τα κόψουμε από το χωράφι όλο το χειμώνα. Λόγω όμως αυτής της καλοκαιρίας αυτά δεν σταματούν την ανάπτυξη, γεγονός που σημαίνει ότι έρχονται όλα μαζί πολύ νωρίς (καθώς αναπτύσσονται όλα ταυτόχρονα) με αποτέλεσμα η αγορά να γεμίζει από μπρόκολα, λάχανα και κουνουπίδια και η τιμή για εμάς να είναι σακατεμένη. Εμείς πουλάμε πολύ κάτω από το κόστος που έχουμε, δηλαδή 7-8 λεπτά το κιλό τα λάχανα όταν κανονικά θα πουλούσαμε 40 -45 λεπτά και το μπρόκολο 45 λεπτά όταν θα το πουλούσαμε 1 ευρώ το κιλό», είπε στη Voria.gr ο γραμματέας του Αγροτοκτηνοτροφικού Συλλόγου Ανατολικής Θεσσαλονίκης, Κοσμάς Στεφανίδης.