Οι τιμές του ελαιολάδου στην Ισπανία έχουν εκτοξευθεί σε πρωτοφανή επίπεδα από τα μέσα του 2020.
Παρά το γεγονός ότι είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός στον κόσμο με μεγάλη διαφορά -ακόμη και μετά από μια ιστορικά φτωχή συγκομιδή κατά το καλλιεργητικό έτος 2022/23- οι τιμές είναι πολύ υψηλότερες από ό,τι σε άλλες δυτικοευρωπαϊκές χώρες παραγωγής.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου από την Οργάνωση Καταναλωτών και Χρηστών (OCU) της Ισπανίας, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό παρακολούθησης των τιμών των καταναλωτών, επιβεβαίωσε ότι οι τιμές του ισπανικού έξτρα παρθένου ελαιολάδου στη λιανική πώληση παραμένουν υψηλότερες από ό,τι στη Γαλλία, την Ιταλία ή την Πορτογαλία.
Με βάση μια μελέτη 20 διαδικτυακών αλυσίδων σούπερ μάρκετ, η OCU διαπίστωσε ότι η μέση τιμή για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο λευκής ετικέτας στην Ισπανία είναι 8,72 ευρώ ανά λίτρο, ενώ η τιμή έφτασε τα 8,21 ευρώ στην Ιταλία, τα 7,52 ευρώ στη Γαλλία και τα 6,86 ευρώ στην Πορτογαλία.
Επιπλέον, οι μάρκες λευκής ετικέτας που συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη από την Πορτογαλία ήταν ισπανικά έξτρα παρθένα ελαιόλαδα, γεγονός που καθιστά το εύρημα ότι κοστίζουν 27% λιγότερο ακόμη πιο εκπληκτικό για τους ερευνητές.
Οι ερευνητές του OCU και άλλοι εμπειρογνώμονες παρέθεσαν διάφορους λόγους για τους οποίους οι τιμές του ελαιολάδου παραμένουν υψηλότερες στην Ισπανία σε σχέση με άλλους δυτικοευρωπαίους παραγωγούς.
Ένας από τους κύριους λόγους είναι η τεράστια ζήτηση για ελαιόλαδο, το οποίο είναι βαθιά ριζωμένο στην ισπανική κουλτούρα και γαστρονομία.
Κατά τα προηγούμενα πέντε καλλιεργητικά έτη (από το 2017/18 έως το 2021/22, το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν πλήρη στοιχεία), η Ισπανία κατανάλωσε κατά μέσο όρο 530.000 τόνους ετησίως, καθιστώντας τη χώρα των 48 εκατομμυρίων κατοίκων τον μεγαλύτερο καταναλωτή παγκοσμίως.
Σε αντίθεση με άλλα λίπη, το ελαιόλαδο αποτελεί αναντικατάστατο συστατικό της ισπανικής κουζίνας, συμβάλλοντας στη σταθερά υψηλή ζήτηση.
Σύμφωνα με τον Juan Vilar, στρατηγικό σύμβουλο για τον τομέα του ελαιολάδου, οι καταναλωτές δεν αναζητούν εναλλακτικές λύσεις ακόμη και όταν οι τιμές αυξάνονται, αλλά επιλέγουν να μειώσουν την κατανάλωση ελαιολάδου.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη σταθερή ζήτηση ελαιολάδου από τους λιανοπωλητές, ακόμη και όταν η προσφορά μειώνεται, δημιουργώντας μια ανισορροπία που δεν υπάρχει σε άλλες χώρες.
Ένας άλλος λόγος για τη διαφορά στις τιμές του ελαιολάδου μεταξύ της Ισπανίας και άλλων δυτικοευρωπαϊκών παραγωγών είναι ο χρόνος αγοράς ελαιολάδου από τους μεγάλους λιανοπωλητές.
Σύμφωνα με την Otilia Romero de Condés, διευθύνουσα σύμβουλο της Παγκόσμιας Έκθεσης Ελαιολάδου, πολλοί λιανοπωλητές εκτός Ισπανίας πραγματοποίησαν μεγάλες αγορές ελαιολάδου στην αρχή της καλλιεργητικής περιόδου 2022/23, όταν οι τιμές ήταν πολύ χαμηλότερες.
Αντίθετα, οι λιανοπωλητές στην Ισπανία πραγματοποιούν μικρότερες αγορές καθ' όλη τη διάρκεια του έτους απευθείας από τα ελαιοτριβεία - αντί για τους μεσίτες - πράγμα που σημαίνει ότι οι λιανοπωλητές έχουν πληρώσει περισσότερα για το ελαιόλαδο που πωλείται σήμερα στα καταστήματα.
"Η Ισπανία είναι μια πολύ γρήγορα μεταβαλλόμενη αγορά για το προϊόν αυτό", δήλωσε στην El Periódico ο Rafael Pico Lapuente, εκτελεστικός διευθυντής της Ισπανικής Ένωσης Εξαγωγέων, Βιομηχανίας και Εμπορίου Ελαιολάδου (Asoliva).
"Αυτό σημαίνει ότι ένα μπουκάλι λάδι δεν θα βρίσκεται στα ράφια για περισσότερες από 15 ημέρες", πρόσθεσε. "Σε άλλες χώρες, το ελαιόλαδο δεν καταναλώνεται τόσο πολύ. Ένα μπουκάλι, ένα τούβλο ή μια κονσέρβα αυτού του προϊόντος μπορεί να περάσει περισσότερο από ένα χρόνο στο ράφι".
Ωστόσο, ένας από τους σημαντικότερους λόγους για τις υψηλότερες τιμές στην Ισπανία, που αναφέρει η OCU, σχετίζεται με τη φορολογία.
Στην Ισπανία, το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο υπόκειται σε φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) 5 τοις εκατό, παρόμοιο με τον φόρο επί των πωλήσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εν τω μεταξύ, η Πορτογαλία έχει καταργήσει τον ΦΠΑ στο ελαιόλαδο, γεγονός που εξηγεί εν μέρει το μεγάλο χάσμα τιμών. Στην Ιταλία, ο ΦΠΑ στο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο είναι 4 τοις εκατό.
Γενικότερα, οι ειδικοί αναμένουν ότι οι παγκόσμιες τιμές του ελαιολάδου θα συνεχίσουν να αυξάνονται, καθώς η πρωτοφανής ξηρασία στη λεκάνη της Μεσογείου έχει ρίξει σκιά πάνω από την καλλιεργητική περίοδο 2023/24, η οποία ξεκίνησε επίσημα την 1η Οκτωβρίου.
Οι αξιωματούχοι στην Ισπανία αναμένουν ότι η παραγωγή θα παραμείνει κάτω από 1 εκατομμύριο τόνους για μια άνευ προηγουμένου δεύτερη συνεχή συγκομιδή.
Ανάλογα με το πώς θα εξελιχθούν οι συγκομιδές σε άλλες μεγάλες παραγωγικές χώρες, ο κόσμος μπορεί να καταλήξει και πάλι σε μια κατάσταση όπου η ζήτηση ξεπερνά την προσφορά, πράγμα που σημαίνει ότι οι τιμές θα μπορούσαν να συνεχίσουν να αυξάνονται καθ' όλη τη διάρκεια του 2024.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις