Ζάχαρη: Παγκόσμια αύξηση τιμών λόγω Ελ Νίνιο και καταστροφών σε Ασία

Περισσότερο από 55% έχει αυξηθεί η τιμή της ζάχαρης τους τελευταίους δύο μήνες, με την τιμή της παγκοσμίως να διαπραγματεύεται στα υψηλότερα επίπεδα από το 2011, κυρίως λόγω της μείωσης των παγκόσμιων προμηθειών μετά την ασυνήθιστη ξηρασία που κατέστρεψε τις συγκομιδές στην Ινδία και την Ταϊλάνδη, τους δεύτερους και τρίτους μεγαλύτερους εξαγωγείς παγκοσμίως.

Αυτό δυσκολεύει την κατάσταση στις αναπτυσσόμενες χώρες που ήδη αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε βασικά προϊόντα όπως το ρύζι και απαγορεύσεις στο εμπόριο τροφίμων που έχουν επιτείνει τον πληθωρισμό των τροφίμων. 

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της επισιτιστικής ανασφάλειας λόγω των συνδυασμένων επιπτώσεων του φυσικού κλιματικού φαινομένου Ελ Νίνιο, του πολέμου στην Ουκρανία και των ασθενέστερων νομισμάτων. Τα πλουσιότερα δυτικά έθνη μπορούν να απορροφήσουν το υψηλότερο κόστος, αλλά τα φτωχότερα έθνη αγωνίζονται.

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) προβλέπει μείωση της παγκόσμιας παραγωγής ζάχαρης κατά 2% την περίοδο 2023-24, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, που μεταφράζεται σε απώλεια περίπου 3,5 εκατομμυρίων μετρικών τόνων (3,8 εκατομμυρίων αμερικανικών τόνων), δήλωσε ο Fabio Palmeri, ερευνητής της παγκόσμιας αγοράς εμπορευμάτων του Οργανισμού. 

Η ζάχαρη χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο για βιοκαύσιμα όπως η αιθανόλη, οπότε τα παγκόσμια αποθέματα ζάχαρης βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2009.

Η Βραζιλία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ζάχαρης, αλλά η συγκομιδή της θα βοηθήσει μόνο να καλυφθούν τα κενά αργότερα, το 2024. Μέχρι τότε, οι χώρες που εξαρτώνται από τις εισαγωγές - όπως οι περισσότερες από αυτές στην υποσαχάρια Αφρική - παραμένουν ευάλωτες.

Η Νιγηρία, για παράδειγμα, αγοράζει το 98% της ακατέργαστης ζάχαρης της από άλλες χώρες. Το 2021, απαγόρευσε τις εισαγωγές ραφιναρισμένης ζάχαρης, οι οποίες έρχονται σε αντίθεση με ένα σχέδιο για την ανάπτυξη της εγχώριας επεξεργασίας ζάχαρης και ανακοίνωσε ένα έργο ύψους 73 εκατ. δολαρίων για την επέκταση των υποδομών ζάχαρης. Αλλά αυτές είναι μακροπρόθεσμες στρατηγικές. Οι έμποροι της Αμπούτζα, όπως ο Abba Usman, αντιμετωπίζουν προβλήματα τώρα.

Η ίδια σακούλα ζάχαρης των 50 κιλών που ο Usman αγόρασε πριν από μια εβδομάδα για 66 δολάρια κοστίζει τώρα 81 δολάρια. Καθώς οι τιμές αυξάνονται, οι πελάτες του λιγοστεύουν.

"Η τιμή αυξάνεται κάθε μέρα και δεν ξέρουμε γιατί", δήλωσε ο Usman.

Οφείλεται εν μέρει στο Ελ Νίνιο, ένα φυσικό φαινόμενο που μετατοπίζει τα παγκόσμια καιρικά φαινόμενα και μπορεί να προκαλέσει ακραίες καιρικές συνθήκες, από ξηρασία έως πλημμύρες. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η κλιματική αλλαγή κάνει το Ελ Νίνιο ισχυρότερο.

Τι γίνεται σε άλλες χώρες;

Η Ινδία υπέστη τον ξηρότερο Αύγουστο εδώ και πάνω από έναν αιώνα και οι καλλιέργειες στο δυτικό κρατίδιο Μαχαράστρα, το οποίο αντιπροσωπεύει πάνω από το ένα τρίτο της παραγωγής ζαχαροκάλαμου, ήταν καχεκτικές κατά την κρίσιμη φάση της καλλιέργειας.

Η παραγωγή ζάχαρης της Ινδίας είναι πιθανό να μειωθεί κατά 8% φέτος, σύμφωνα με την Ένωση Ινδικών Ζαχαρουργείων. Το πολυπληθέστερο έθνος του κόσμου είναι επίσης ο μεγαλύτερος καταναλωτής ζάχαρης και περιορίζει τώρα τις εξαγωγές ζάχαρης.

Στην Ταϊλάνδη, οι επιπτώσεις του Ελ Νίνιο στις αρχές της καλλιεργητικής περιόδου άλλαξαν όχι μόνο την ποσότητα αλλά και την ποιότητα της συγκομιδής, δήλωσε ο Naradhip Anantasuk, επικεφαλής της Ένωσης Ζαχαροπαραγωγών της Ταϊλάνδης. 

Αναμένει ότι μόνο 76 εκατομμύρια μετρικοί τόνοι (84 εκατομμύρια τόνοι ΗΠΑ) ζαχαροκάλαμου θα αλεστούν την περίοδο συγκομιδής 2024, σε σύγκριση με 93 εκατομμύρια μετρικούς τόνους (103 εκατομμύρια τόνους ΗΠΑ) φέτος.

Μια έκθεση του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ προέβλεψε πτώση της παραγωγής στην Ταϊλάνδη κατά 15% τον Οκτώβριο.

Η Ταϊλάνδη αντέστρεψε την αύξηση των τιμών της ζάχαρης μέσα σε λίγες ημέρες, επιβάλλοντας έλεγχο των τιμών για πρώτη φορά από το 2018. Ο Anantasuk δήλωσε ότι αυτό θα αποθαρρύνει τους αγρότες από την καλλιέργεια ζάχαρης, περιορίζοντας το εισόδημά τους.

"Είναι σαν να εμποδίζεται η ανάπτυξη της βιομηχανίας, εμποδίζοντας έναν ανοιχτό ανταγωνισμό", δήλωσε.

Οι τιμές χονδρικής είχαν επιτραπεί να αυξηθούν για να βοηθήσουν τους αγρότες να αντιμετωπίσουν το υψηλότερο κόστος - εν μέρει λόγω των κυβερνητικών απαιτήσεων να μην καίνε τα χωράφια τους, γεγονός που καθιστά τη συγκομιδή φθηνότερη, αλλά τυλίγει μεγάλο μέρος της Ταϊλάνδης σε βαρύ νέφος.

Κοιτάζοντας μπροστά, η συγκομιδή της Βραζιλίας προβλέπεται να είναι κατά 20% μεγαλύτερη από την περσινή, δήλωσε η Kelly Goughary, ανώτερη αναλύτρια έρευνας στην εταιρεία γεωργικών δεδομένων και αναλύσεων Gro Intelligence. Αλλά δεδομένου ότι η χώρα βρίσκεται στο νότιο ημισφαίριο, η ώθηση στις παγκόσμιες προμήθειες δεν θα έρθει πριν από τον Μάρτιο.

Αυτό οφείλεται στις ευνοϊκές καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν νωρίτερα φέτος στη Βραζιλία, καθώς και στην αύξηση των εκτάσεων στις οποίες φυτεύτηκε ζαχαροκάλαμο, σύμφωνα με το USDA.

Οι επόμενοι μήνες αποτελούν τη μεγαλύτερη ανησυχία, δήλωσε ο Palmeri του FAO. Η αύξηση του πληθυσμού και η αυξανόμενη κατανάλωση ζάχαρης θα επιβαρύνουν περαιτέρω τα αποθέματα ζάχαρης, είπε.

Ο κόσμος έχει τώρα λιγότερες από 68 ημέρες ζάχαρης στα αποθέματα για να καλύψει τις ανάγκες του, σε σύγκριση με 106 ημέρες όταν άρχισαν να μειώνονται το 2020, σύμφωνα με στοιχεία του USDA.

"Είναι στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2010", δήλωσε ο Joseph Glauber, ανώτερος ερευνητής στο International Food Policy Research Institute

Η Ινδονησία - ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ζάχαρης πέρυσι, σύμφωνα με το USDA - μείωσε τις εισαγωγές και η Κίνα, ο νούμερο 2 εισαγωγέας, αναγκάστηκε να απελευθερώσει ζάχαρη από τα αποθέματά της για να αντισταθμίσει τις υψηλές τιμές στο εσωτερικό της χώρας για πρώτη φορά εδώ και έξι χρόνια, δήλωσε ο Palmeri.

Για ορισμένες χώρες, η εισαγωγή ακριβότερης ζάχαρης τρώει τα αποθέματα ξένου συναλλάγματος, όπως δολάρια και ευρώ, τα οποία χρειάζονται επίσης για την πληρωμή του πετρελαίου και άλλων κρίσιμων εμπορευμάτων, δήλωσε ο El Mamoun Amrouk, οικονομολόγος του FAO.

Αυτό περιλαμβάνει την Κένυα. Κάποτε αυτάρκης σε ζάχαρη, τώρα εισάγει 200.000 μετρικούς τόνους (110.000 τόνους ΗΠΑ) ετησίως από ένα περιφερειακό εμπορικό μπλοκ. 

Το 2021, η κυβέρνηση περιόρισε τις εισαγωγές για να προστατεύσει τους ντόπιους αγρότες από τον ξένο ανταγωνισμό, αλλά αντέστρεψε την απόφαση αυτή καθώς οι σοδειές συρρικνώθηκαν λόγω ανεπαρκών βροχοπτώσεων και κακής διαχείρισης.

Η ποσότητα ζάχαρης που αλέστηκε στην Κένυα μειώθηκε σταθερά από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο. Για αντιστάθμισμα, οι μηνιαίες εισαγωγές διπλασιάστηκαν από τον Σεπτέμβριο έως τον Οκτώβριο. 

Εν τω μεταξύ, η τιμή μιας σακούλας 50 κιλών (110 λιβρών) τοπικής ζάχαρης διπλασιάστηκε στα 60 δολάρια, δήλωσε ο καταστηματάρχης Joseph Kuraru

Πίσω στη μεγαλύτερη οικονομία της Αφρικής, ο αγώνας των νιγηριανών αρτοποιών είναι ένας μικρόκοσμος των συνεπειών της αύξησης του κόστους των τροφίμων και των καυσίμων και του υπέρμετρου αντίκτυπου των υψηλών τιμών της ζάχαρης, επειδή είναι τόσο πανταχού παρούσα. 

Τα πολλά αρτοποιεία της Αμπούτζα χρησιμοποιούν τη ζάχαρη τόσο για να γλυκάνουν τα κέικ όσο και για να τροφοδοτήσουν τη μαγιά που κάνει το ψωμί να φουσκώνει.

Το ψωμί είναι συχνά το μόνο τρόφιμο που μπορούν να αγοράσουν τα φτωχά νοικοκυριά. Όταν οι αρτοποιοί αυξάνουν τις τιμές του ψωμιού, όπως έκαναν κατά 15% νωρίτερα φέτος, κάποιοι άνθρωποι πεινάνε.

Η μη μετακύλιση του υψηλότερου κόστους δεν αποτελεί επιλογή, δήλωσε ο Mansur Umar, πρόεδρος της Ένωσης Αρτοποιών της Νιγηρίας.

"Δεν υπάρχει περίπτωση να αγοράζεις ακριβά και να πουλάς χαμηλά", είπε.

Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις