Πέρυσι τον Δεκέμβριο, ο FAO δημοσίευσε την έκθεσή του ("Pathways towards lower emissions - A global assessment of the greenhouse gas emissions and mitigation options from livestock agrifood systems") παράλληλα με τη σύνοδο κορυφής για το κλίμα COP28 της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή.
Σύμφωνα με την αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του FAO, María Helena Semedo, "πέρα από την αξιολόγηση των βασικών εκπομπών, η έκθεση αυτή προσφέρει εκτιμήσεις των μελλοντικών εκπομπών βάσει σεναρίων αυξημένης παραγωγής και περιγράφει μονοπάτια για τη μείωση των εκπομπών μέσω της εφαρμογής καθιερωμένων βέλτιστων πρακτικών στη διαχείριση των ζώων.
Καταδεικνύει σαφώς ότι φιλόδοξα και καινοτόμα προγράμματα και ευρείες παρεμβάσεις έχουν τη δυνατότητα να κάμψουν την καμπύλη των εκπομπών ενώ η παραγωγή αυξάνεται".
Η στρατηγική του FAO για την κλιματική αλλαγή παραθέτει επίσης ορισμένες από τις πλέον κατάλληλες τεχνικές για τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της παραγωγής τροφίμων ζωικής προέλευσης , ποσοτικοποιώντας την αποτελεσματικότητά τους και εκθέτοντας τις δυσκολίες στην εφαρμογή τους.
Η προβλεπόμενη αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού σημαίνει ότι η ανάγκη για τρόφιμα θα αυξηθεί. Το 2050, η κατανάλωση τροφίμων ζωικής προέλευσης προβλέπεται να είναι κατά 20% υψηλότερη από ό,τι το 2020, γεγονός που σημαίνει επίσης περισσότερες εκπομπές που συνδέονται με την κτηνοτροφική παραγωγή και συμβάλλουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη.
Η εφαρμογή βιώσιμων πρακτικών είναι το κλειδί για τη μείωση τόσο των εκπομπών όσο και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της κτηνοτροφίας.
Οι παρεμβάσεις πρέπει να επικεντρωθούν τόσο στην πλευρά της προσφοράς όσο και της ζήτησης. Στην παρούσα έκθεση αναλύονται μέτρα όπως η μείωση της κατανάλωσης ζωικών προϊόντων και των αποβλήτων τροφίμων, που επηρεάζουν τη ζήτηση, η βελτίωση των τεχνικών αναπαραγωγής και η εφαρμογή μέτρων για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG ) κατά τη διάρκεια της παραγωγής.
Για κάθε ένα από τα παραπάνω μέτρα, ο FAO αναλύει τα διαθέσιμα δεδομένα και αξιολογεί τον αντίκτυπό του, αναφέροντας ποιες προϋποθέσεις έχουν εντοπιστεί για την εφαρμογή του σε διάφορα σενάρια. Και η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι παρεμβάσεις που αναλύθηκαν επιτυγχάνουν διαφορετικά αποτελέσματα.
Κατά την ανάλυση των εκτιμώμενων επιπτώσεων της μείωσης της κατανάλωσης ζωικών προϊόντων, ο FAO επισημαίνει ότι η έννοια αυτή μερικές φορές υπεραπλουστεύεται όταν προβλέπονται άμεσες και καθολικές αλλαγές στη διατροφή χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι διατροφικές προκλήσεις και οι οικονομικοί περιορισμοί που μπορεί να τις καθιστούν ανέφικτες, ιδίως για τους φτωχότερους πληθυσμούς.
Πολλές προσδοκίες εναποτέθηκαν στις εναλλακτικές λύσεις κρέατος, αλλά υπάρχουν τεχνικά, ηθικά και πολιτικά ζητήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την ανάπτυξη και την παραγωγή τους, καθώς και περιβαλλοντικά και διατροφικά ζητήματα. Παραβλέπεται επίσης ο ρόλος των ζώων ως οικονομικός πόρος, καθώς η απομάκρυνση των ζώων θα είχε αρνητικές επιπτώσεις στις πιο φτωχές χώρες.
Είναι επίσης σημαντικό να κατανοηθεί ο αντίκτυπος στις εκπομπές από την αντικατάσταση των τροφίμων ζωικής προέλευσης, καθώς αυτός δεν θα είναι ο ίδιος σε χώρες με υψηλό ή χαμηλό εισόδημα. Για όλους αυτούς τους λόγους, ο εκτιμώμενος αντίκτυπος τhς μείωσης των τροφίμων ζωικής προέλευσης κυμαίνεται μεταξύ 2 και 5% μείωση των συνολικών εκπομπών.
Αντίθετα, οι δράσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητας σε όλη την αλυσίδα αξίας της κτηνοτροφίας και οι βελτιώσεις τόσο στη διατροφή όσο και στην υγεία των ζώων είναι οι πιο αποτελεσματικές και πολλά υποσχόμενες παρεμβάσεις, λόγω των επιπτώσεών τους στη μείωση των εκπομπών, την προώθηση της βιωσιμότητας και τον μετριασμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της κτηνοτροφίας.
Εάν οι βελτιώσεις αυτές εφαρμοστούν από κοινού, ο κτηνοτροφικός τομέας θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τις εκπομπές (εκτιμάται ότι θα μειωθούν έως και κατά 50%) και, ταυτόχρονα, να καλύψει τη ζήτηση ζωικών προϊόντων που αναμένεται για το 2050.
Η έκθεση καταδεικνύει ότι δεν υπάρχει μονοσήμαντη λύση για τη μείωση των εκπομπών από την κτηνοτροφία και ότι τα εμπόδια που εμποδίζουν την εφαρμογή και την επέκταση των διαφόρων παρεμβάσεων πρέπει να γίνουν καλύτερα κατανοητά, ώστε να αποφευχθούν απλουστευτικές προσεγγίσεις.
Η υιοθέτηση των προτεινόμενων πρακτικών σε τοπικό επίπεδο και η διατήρηση των επενδύσεων στον τομέα της κτηνοτροφίας αποτελούν το κλειδί για την αντιμετώπιση των μοναδικών προκλήσεων που εντοπίζονται στα υφιστάμενα συστήματα παραγωγής, με διαφορετικά είδη ζώων και σε διάφορες τοποθεσίες, και την επίτευξη των προγραμματισμένων στόχων μείωσης.
Οι θεσμοί διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στον καθορισμό προτεραιοτήτων και στη διευκόλυνση της εφαρμογής φιλόδοξων μέτρων για το κλίμα μέσω κινήτρων, νομοθεσίας, κατευθυντήριων γραμμών, εκπαίδευσης, υπηρεσιών επέκτασης, εκστρατειών ευαισθητοποίησης και πρόσβασης στην αγορά.
Ο FAO καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η συνεργασία όλων των ενδιαφερόμενων φορέων στους εμπλεκόμενους τομείς είναι απαραίτητη για τον επιτυχή μετριασμό της προβλεπόμενης αύξησης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την κτηνοτροφία. Με τα δεδομένα που είναι σήμερα διαθέσιμα, ο δρόμος αυτός φαίνεται εφικτός και αποτελεσματικός.